Αν ο 20ος αιώνας ήταν αυτός που αποθέωσε τη μισθωτή εργασία και των κοινωνικών συνθηκών που αυτή δημιούργησε, τότε πολλές είναι οι ενδείξεις ότι στην διάρκεια του 21ου το φαινόμενο αυτό θα αποδυναμωθεί αισθητά. Πιθανότατα κάποια στιγμή να γίνει εντελώς οριακό.
ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΊΑ ΤΟΝ 21ο ΑΙΩΝΑ
Όπως προκύπτει από τα διεθνή στοιχεία, ο αριθμός των μισθωτών στον αναπτυγμένο κόσμο συνεχώς μειώνεται. Αλλά και διαφοροποιείται από ποιοτικής πλευράς. Έτσι, στις αρχές του 20ου αιώνα, που ήταν και αυτός της βαριάς βιομηχανίας, τα αποκαλούμενα “μπλε κολλάρα” αντιπροσώπευαν το 85% των μισθωτών. Σήμερα αντιπροσωπεύουν με το ζόρι το 7%. Αντιθέτως, τα “άσπρα κολλάρα” ξεπερνούν το 90%. Ποσοστό το οποίο λέει πολλά και για την φύση της εργασίας.
Είναι ξεκάθαρο ότι η σημερινή μισθωτή εργασία είναι πνευματική σε συντριπτικό βαθμό. Η χειρωνακτική υπάρχει σε πολύ μικρότερο βαθμό. Για τον λόγο αυτό και μεταβάλλονται άρδην οι όροι της αμοιβής της.
Στο πλαίσιο αυτό, στο σημερινό εργασιακό περιβάλλον, μία πρόκληση για τους νεοεισερχόμενους στην αγορά αφορά στο ταλέντο τους. Αφορά και στον τρόπο που αναπτύσσουν νέες δεξιότητες. Κατά συνέπεια, μέγα ερώτημα-πρόκληση για έναν νέο είναι το πώς θα αναδυθούν οι δυνητικές του ικανότητες. Σε μια πραγματικότητα όπου οι απαιτήσεις μεταβάλλονται.
ΟΙ ΝΕΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΘΕ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟ
Πρακτικά, στην σύγχρονη οικονομία, πολλές δεξιότητες απαξιώνονται πολύ γρήγορα. Στην τεχνολογία και τις θετικές επιστήμες καθώς και σε προηγμένες μορφές του βιομηχανικού τομέα επιβάλλεται σήμερα να επανεκπαιδεύονται οι εργαζόμενοι. Κατά μέσον όρο αυτό συμβαίνει κάθε πέντε έως δέκα χρόνια. Η τάση αυτή ακολουθεί πτωτικό ρυθμό.
Έτσι, στην σύγχρονη εργασιακή κουλτούρα, η ιδέα της αξιοκρατίας εξαίρει την δυνητική ικανότητα και όχι την παρελθούσα επίδοση. Με διαφορετικά λόγια, ένας εργαζόμενος κρίνεται από το τί μπορεί να κάνει αύριο και όχι το πόσο καλά έκανε κάτι χθες.
Παρατηρείται έτσι μία νέα τάση που ανταμείβει πολύ καλύτερα αυτόν που μπορεί να εγκαταλείψει γρήγορα τα χθες προκειμένου να ανιχνεύσει το αύριο.
Αυτό σημαίνει ότι όλοι και περισσότερο στον αναπτυγμένο κόσμο η εργασία απομονιμοποιείται. Άρα γίνεται εφήμερη. Από μόνο του το γεγονός αυτό οδηγεί πολλά ενεργά άτομα στην ατομική επιχειρηματικότητα. Αυτή πλέον καλλιεργείται και σε πολλές επιχειρήσεις με την δημιουργία του θεσμού των εσωτερικών επιχειρηματιών σε μεγάλα εταιρικά σύνολα.
Οι νέες τάσεις, που δυστυχώς ποτέ δεν προβάλλονται από τα εγχώρια μέσα μαζικής επικοινωνίας (ΜΜΕ), οδηγούν πολλούς, κυρίως νέους, στην αυτοαπασχόληση. Αποτέλεσμα η εντυπωσιακή άνοδο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελματιών στο σύνολο του αναπτυγμένου κόσμου.
ΕΚΠΑΊΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΝΕ ΚΟΙΝΩΝΙΚΌ ΣΥΜΒΌΛΑΙΟ
Είναι αυτονόητο ότι σε παρόμοιες εποχές αλλαγών που καλύπτουν ολόκληρο το φάσμα της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτιστικής ζωής, ο ρόλος της εκπαίδευσης πρέπει να επαναθεωρηθεί με βάση τα νέα δεδομένα. Δηλαδή υπό το πρίσμα της ψηφιακής εποχής. Η οποία, όλα δείχνουν ότι οδηγεί και σε μία τεράστια ανατροπή στους τρόπους απόκτησης γνώσεων.
Πολλοί έτσι αναρωτιούνται αν σε λίγα χρόνια θα υπάρχουν σχολεία και πανεπιστήμια. Και βέβαια σε ποιον βαθμό το Διαδίκτυο θα είναι ο ιμάντας παραγωγής εξατομικευμένης γνώσης.
Έχουμε να κάνουμε με ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο, το οποίο από δημοσιογραφικής πλευράς πρέπει να γίνεται γνωστό σε όλες τις πτυχές του. Διότι, όσο αυτό το νέο κοινωνικό συμβόλαιο δεν γίνεται κατανοητό, τόσο θα μεγαλώνουν και οι ανισότητες.
Στην εποχή που ζούμε, η ανάπτυξη δεν θα είναι της ίδιας υφής με την αντίστοιχη των περασμένων βιομηχανικών περιόδων. Δηλαδή όπως στις αρχές του 20ου αιώνα η βιομηχανική ανάπτυξη διέφερε από την αντίστοιχη γεωργική.
Μέσα σε αυτό το υπό εκκόλαψη ψηφιακό περιβάλλον, ο νέος που μπαίνει στην αγορά εργασίας, πέρα από τα γεγονότα της καθημερινότητας πρέπει να παρακολουθεί και να καταλαβαίνει τις μεγάλες τάσεις της εποχής του. Έτσι ώστε να προσαρμόζεται στις απαιτήσεις μιας πολύπλοκης πραγματικότητας.
Αυτός θα έπρεπε να είναι και ο νέος ρόλος της εκπαίδευσης. Είναι ανάγκη να ανοίγει ορίζοντες και να προετοιμάζει τις γενιές στην δια βίου μάθηση. Η σύγχρονη εκπαίδευση, θα πρέπει από τα πρώτα βήματα του ανθρώπου του 21ου αιώνα να ανοίγει και αυτή δρόμους κατανόησης και γνώσης. Γιατί όλο και περισσότερο αυτά τα δύο στοιχεία θα αποτελούν αναπτυξιακά εργαλεία. Όσο πιο αργά γίνεται αντιληπτή αυτή η νέα πρόκληση των καιρών τόσο το χειρότερο γι’ αυτούς που αύριο θα πρέπει να προκόψουν αν μπορούν σ’ ένα γρήγορα μεταλασσόμενο ψηφιακό περιβάλλον. Αυτό που κάποιοι συγγραφείς αποκαλούν ήδη “μετακαπιταλιστικό κόσμο”.
Διαβάστε το προηγούμενο άρθρο του Αθανάσιου Παπανδρόπουλου στο new deal
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
