Οι εξελίξεις στην ευρωζώνη και σε ολόκληρη την ΕΕ έχουν φτάσει πλέον σε οριακό σημείο. Η διάχυση της κρίσης χρέους απειλεί την Ισπανία και την Ιταλία γεγονός που θέτει σε κίνδυνο την ίδια την επιβίωση του ευρώ. Επιδιώκοντας να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της οικονομικής κρίσης η Επιτροπή υπέβαλε ένα χάρτη πορείας «για τη σταθερότητα και την ανάπτυξη» ο οποίος θα συζητηθεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 23ης Οκτωβρίου.
Επιπλέον προωθείται η ενίσχυση των εξουσιών της Επιτροπής και του Συμβουλίου ώστε να παρεμβαίνει στην κατάρτιση των εθνικών προϋπολογισμών και να εποπτεύει την εκτέλεσή τους. Κατά πάσα πιθανότητα στην Ελλάδα θα επιφυλαχθεί ειδική μεταχείριση καθώς η αξιοπιστία της χώρας βρίσκεται στο ναδίρ και τα δημόσια οικονομικά της παρουσιάζουν τις μεγαλύτερες αποκλίσεις.
Ο περιορισμός της εθνικής κυριαρχίας των κρατών που αντιμετωπίζουν δημοσιονομικά προβλήματα είναι απαράδεκτος, ιδιαίτερα λαμβάνοντας υπόψη τον μονόπλευρο τρόπο με τον οποίο προωθείται η οικονομική διακυβέρνηση, πλήττει τη δημοκρατία και την εσωτερική πολιτική ζωή των κρατών μελών. Όμως οι επιπτώσεις αυτής της πολιτικής θα είναι καταστροφικές και από οικονομική άποψη. Η επιβολή παντού μέτρων αυστηρότερης λιτότητας θα βαθύνει την ύφεση ανατροφοδοτώντας την κρίση. Ακόμα και η Γερμανία, βασικός εμπνευστής αυτής της πολιτικής, θα υποστεί τις αρνητικές συνέπειες. Ήδη οι εκτιμήσεις είναι απαισιόδοξες. Ο ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης αναμένεται να μειωθεί από 3,6% το 2010, σε 0,8% το 2012.
Όμως αυτό που συντελείται είναι βαθύτερο από μια προσωρινή επιβολή μέτρων λιτότητας. Με ταχύτατους ρυθμούς ανατρέπεται το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο, οι ανισότητες αυξάνουν και η ανασφάλεια διογκώνεται. Από πολλές απόψεις επιστρέφουμε σε καταστάσεις που θυμίζουν τη δεκαετία του 1930, την εποχή της Μεγάλης Ύφεσης. Ακόμα και αν τα οικονομικά δεδομένα βελτιωθούν κάποια στιγμή αυτό θα γίνει πάνω στα ερείπια της ζωής εκατομμυρίων ανθρώπων.
Με μια κουβέντα ο χάρτης πορείας διέπεται από μια λανθασμένη και επικίνδυνη λογική. Η Ευρώπη πρέπει να προχωρήσει στην οικονομική ενοποίηση, αλλά με διαφορετικό τρόπο. Το πρόβλημα δεν είναι τόσο τα ελλείμματα του ευρωπαϊκού νότου όσο τα αυξανόμενα πλεονάσματα της Γερμανίας, της Ολλανδίας και όσων χωρών κερδίζουν από τον τρόπο που λειτουργεί η ευρωζώνη. Οι ανισορροπίες πρέπει να διορθωθούν. Αυτό επιχειρείται σήμερα μέσω της εσωτερικής υποτίμησης και της συμπίεσης της κατανάλωσης στο ‘σπάταλο νότο’ και στις άλλες ελλειμματικές χώρες. Αυτή η πολιτική θα πλήξει τελικά και τις ισχυρότερες οικονομίες οδηγώντας σε παρατεταμένη ύφεση. Αντίθετα, μια πολιτική μεταφοράς πόρων και ενίσχυσης των επενδύσεων μπορεί να δημιουργήσει έναν ενάρετο κύκλο ανάκαμψης. Η ελληνική κυβέρνηση οφείλει να υποδείξει ότι τα συμφέροντα της ευρωπαϊκής ενοποίησης και η οικονομική λογική είναι συμβατά με τη δεύτερη επιλογή