Ο Κώστας Χριστίδης υπογραμμίζει την χρησιμότητα που έχει ο κάθε ειδικός. Ποιος όμως είναι αυτός; Τι πρέπει να γνωρίζει. Και πως το μοντέλο Τσιόδρα που είδαμε να πετυχαίνει στην αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης, μπορεί να εφαρμοστεί στην οικονομία;
Η αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης του κορωνοϊού από την κυβέρνηση Μητσοτάκη υπήρξε, ακόμη και κατά την γνώμη της πλειοψηφίας των ψηφοφόρων του Σύριζα, άκρως επιτυχής. Το αποτέλεσμα ο περιορισμός των απωλειών ανθρώπινων ζωών και η ενίσχυση της εικόνας της Ελλάδας διεθνώς.
Μοντέλο Τσιόδρα και για την οικονομία
Η επιτυχία αυτή βασίστηκε στην έγκαιρη και αταλάντευτη υιοθέτηση των εισηγήσεων εκλεκτών επιστημόνων (“ειδικών”) του ιατρικού χώρου. Αλλά και στην σωστή, έγκυρη και επί καθημερινής βάσεως ενημέρωση του ελληνικού λαού. Ο τελευταίος έδειξε μία (μάλλον ασυνήθιστη) στάση αυτοσυγκράτησης και ευθύνης. Το μοντέλο αυτό (μοντέλο “Τσιόδρα”) συζητείται να εφαρμοσθεί και στην προσπάθεια εξόδου της ελληνικής οικονομίας από τη νέα ύφεση, στην οποία βύθισε την χώρα (αλλά και όλη την υφήλιο) η πανδημία.
Στο σημείο αυτό είναι σκόπιμο να γίνουν οι εξής παρατηρήσεις.
Αποτελεί αναμφισβήτητο γεγονός η αύξηση των γνώσεων της ανθρωπότητας με συγκλονιστικούς ρυθμούς. Όσον αυξάνεται η ποσότητα των γνώσεων της ανθρωπότητας, τόσο μικρότερο είναι το ποσοστό των γνώσεων που μπορεί να απορροφήσει ένας συγκεκριμένος ανθρώπινος νους.
Εάν εντοπίσουμε την προσοχή μας σε διάφορους τομείς της κρατικής δραστηριότητας, θα διαπιστώσουμε ότι σε όλους σχεδόν έχει δημιουργηθεί μία τόσο περίπλοκη οργάνωση ώστε να αποτελεί πραγματικό μυστήριο για τον απλό άνθρωπο.
Αλλά και ο πτυχιούχος δημόσιος υπάλληλος, ο επαγγελματίας, ο επιστήμων οικονομολόγος, κοινωνιολόγος ή νομικός, όλοι αγνοούν τις λεπτομέρειες αυτού του εξαιρετικά σύνθετου, ακατανόητου και συνεχώς μεταβαλλόμενου συστήματος.
Ποιος είναι ο “ειδικός”
Ως αποτέλεσμα έχουμε, σε τομείς όπως οι κοινωνικές ασφαλίσεις, οι εργασιακές σχέσεις, η πολεοδομία, το περιβάλλον κλπ., την κυριαρχία των “ειδικών” (experts). Για να αποκτήσει, όμως, κάποιος την ιδιότητα αυτή χρειάζεται να αφιερώσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του ώστε να γνωρίσει όλες τις σχετικές διατάξεις, ρυθμίσεις, κανονισμούς και διαδικασίες.
Ο “ειδικός”, επομένως, είναι συνήθως ο μόνος που γνωρίζει όλες αυτές τις λεπτομέρειες και μπορεί να “βγάλει άκρη” (αν μπορεί …) με αυτές.
Ωστόσο, μόνο κάποιος που εγκρίνει τους σκοπούς ενός θεσμού, ενός οργανισμού ή ενός προγράμματος μπορεί να έχει το ενδιαφέρον και την υπομονή ώστε να γνωρίζει το θέμα σε βάθος.
Αντιθέτως, οι απόψεις οποιουδήποτε άλλου που δεν είναι διατεθειμένος να δεχθεί τις αρχές των υφιστάμενων θεσμών, ρυθμίσεων και προγραμμάτων έχουν μικρό βάρος στις συζητήσεις που καθορίζουν την τρέχουσα πολιτική.
Όταν, λοιπόν, δημιουργηθεί ένας θεσμός, η μελλοντική εξέλιξή του διαμορφώνεται από τις απόψεις αυτών που διάλεξαν να τον υπηρετήσουν. Και που, όπως προαναφέρθηκε, ευνοούν σχεδόν εξ ορισμού την επέκτασή του. Άλλωστε, τυχόν αντίθετη στάση εκ μέρους τους θα ήταν παράλογη. Κάτι τέτοιο θα σήμαινε, σε πολλές περιπτώσεις, περιορισμό των εισοδημάτων και της επιρροής τους. Έτσι αυξάνεται η γραφειοκρατία, ως άλλη λερναία ύδρα.
Ο αμφιλεγόμενος ρόλος των ειδικών στην οικονομία
Ιδιαιτέρως στην οικονομία είναι λίαν αμφιλεγόμενος ο ρόλος των ειδικών, όπως αποδεικνύεται από τις συχνότατες αστοχίες και λανθασμένες προβλέψεις ακόμη και επιστημόνων βραβευμένων με Νομπέλ οικονομικών.
Στο σημείο αυτό αναδεικνύεται η ηγετική ικανότητα, η διορατικότητα και η αποφασιστικότητα ενός πολιτικού. Αυτός χωρίς να υποδύεται τον παντογνώστη, επιλέγει αξιόλογους συνεργάτες. Συμβουλεύεται ειδικούς επιστήμονες καθώς και διακεκριμένους επαγγελματίες της αγοράς. Και αναλαμβάνει την ευθύνη των επιλογών του, μη διστάζοντας να ανακαλέσει κάποιες από αυτές, εάν η πορεία των εξελίξεων αποδείξει ότι ήταν λανθασμένες.
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
