Οι μέχρι τώρα ενδείξεις που αφορούν τους αναπτυξιακούς ρυθμούς της ελληνικής οικονομίας (1,4% το 2017) δεν χαροποιούν. Αντίθετα προκαλούν σοβαρές ανησυχίες για τα μελλούμενα. Η εμπειρία της μη λειτουργίας του ελατηρίου έπειτα από οκτώ συναπτά χρόνια ύφεσης έχει επιπτώσεις στο κόστος δανεισμού και στην εξυπηρέτηση του χρέους. Αποτέλεσμα οι συνεχείς ελαφρύνσειςκαι αναδιαρθρώσεις του, που υπονομεύουνόμως το μαλακό υπογάστριο της δυναμικής ανάπτυξης της οικονομίας για τα επόμενα χρόνια.
Υψηλός όμως είναι και ο δείκτης ανασφάλειας σχετικά με τις δημοσιονομικές επιδόσεις. Οι οποίες αν μεν είναι ικανοποιητικές θα συνδεθούν με ένα μόνο μέρος ελάφρυνσης του χρέους. Αν όμως δεν είναι ικανοποιητικές, και με το σκεπτικό της υπερφορολόγησης και όχι του μεταρρυθμιστικού οργασμού που χρειάζεται η οικονομία, τότε σε συνδυασμό με την προηγούμενη αιτία της «χλωμής » ανάπτυξης. Αυτά αποτελούν λόγους για να πάμε ολοταχώς σε ένα νέο πρόγραμμα χρηματοδότησης – στήριξης.
Είτε ισχύσει το λεγόμενο«γαλλικό κλειδί» της σύνδεσης ανάπτυξης με τα μέτρα ελάφρυνσηςτου χρέους. Είτε η γερμανική πρόταση με ένταση μεταρρυθμίσεων που η έντασή τους θα αποτελεί λόγο διακοπής των μέτρων ελάφρυνσης {αυτό που στην ουσία οι Γερμανοί επιθυμούν είναι να λειανθεί το υπέρβαρο χρέος (180% του ΑΕΠ)}, η κατάσταση προοιωνίζεται έτι περαιτέρω εξαιρετικά δύσκολη. Η εκλογική ανασφάλεια των δανειστών τούς κάνει περισσότερο καχύποπτους. Με αποτέλεσμα να θέτουν όλο και περισσότερους όρους ενισχυμένης εποπτείας στην ούτως η άλλως αναμενόμενη μεταμνημονιακή περίοδο.
Ως εκ τούτου προφανώς υπάρχουν βαθμοί δυσκολίας σε οποιαδήποτε συζήτηση περί καθαρής εξόδου μιας και η απόφαση περί μέτρων ελάφρυνσης του χρέους από μόνη της δημιουργεί και αυτήεπιπρόσθετη αβεβαιότητα στις αγορές περί της βιωσιμότητάς του.
Φόβος για νέο μνημόνιο
Εκτός του ότι αν τελικά το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θεωρήσει ότι τα μέτρα ελάφρυνσης δεν δημιουργούν συνθήκες βιωσιμότητας τότε θα απαιτηθεί η μείωση των δαπανών εξυπηρέτησης από τα 27 δις του τρίτου προγράμματος που περίσσεψαν για εξαγορά των 9 δισ. δανείων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου αλλά και ομολόγων περίπου 14 δις για βελτίωση της εικόνας της χώρας με το όποιο βέβαια ρίσκο της όχι και τόσο καθαρής εξόδου στις αγορές.
Eίναι δικαιολογημένος λοιπόν ο φόβος ενός νέου, ιδιαίτερα απαιτητικού πακέτου χρηματοδότησης της Οικονομίας. Αν ερμηνεύσουμε δια της λογικής, και όχι της Πολιτικής, τις κινήσεις των δανειστώνόπως π.χ. Στενή επιτήρηση-παρακολούθηση μετά το μνημόνιο (για πρώτη φορά σε χώρα που εξήλθε του μνημονίου ). Αποκλεισμός ελληνικών ομολόγων ως ενεχύρων για παροχή ρευστότητας (απώλεια waiver) λόγω μη αποδοχής της προληπτικής γραμμής χρηματοδότησης. Αποκλεισμός από το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Υιοθέτηση μέτρων ελάφρυνσης χρέους, αλλά με σκληρά μέτρα.Τότε ο φόβος τείνει να γίνει πραγματικότητα. Καθώς όπως έλεγε και ο Νίτσε, «Όταν είσαι στην άκρη του γκρεμού και τον κοιτάζεις για πολύ ώρα κάποια στιγμή είναι επικίνδυνο να σε κοιτάξει και ο γκρεμός!!!»
Διαβάστε το προηγούμενο άρθρο του Αντώνη Ζαϊρη στο new deal