Ο Θανάσης Κ. αποκωδικοποιεί την έννοια μεταρρυθμίσεις. Και επιχειρεί να απαντήσει σε πέντα καθοριστικά ερωτήματα: Τι σημαίνει μεταρρυθμίσεις; Τι είδους; Τι τις εμποδίζει να υλοποιηθούν. Πότε επιχειρήθηκαν και ποιοι τις σταμάτησαν; Υπό ποιες συνθήκες θα ξεμπλοκάρουν.
Μεταρρυθμίσεις! Αυτό χρειάζεται η Ελλάδα. Για την ακρίβεια: Σαρωτικές μεταρρυθμίσεις παντού! Τομές και ανατροπές σε όλα… Αυτά τα ακούτε απ’ όλους, και τα ξανα-ακούτε συνέχεια, και βαρεθήκατε να τα ακούτε, μέχρι που δεν τα πολύ-πιστεύετε πια. Και πολύ καλά κάνετε! Γιατί όσοι μιλάνε για «μεταρρυθμίσεις» σας λένε μόνο τη μισή αλήθεια. Την άλλη μισή ΔΕΝ τη λένε. Και γι’ αυτή, την άλλη μισή, θα σας μιλήσω τώρα…
Πρώτη ερώτηση: τι θα πει «μεταρρυθμίσεις»;
Δεύτερη ερώτηση: τι είδους «μεταρρυθμίσεις» – γιατί υπάρχουν ασφαλώς, πολλών ειδών…
Τρίτη ερώτηση: τι εμποδίζει τις μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται η χώρα; (γιατί αν δεν υπήρχε κάτι να τις εμποδίζει, θα είχαν γίνει προ πολλού, όπως σε τόσες άλλες χώρες του κόσμου…)
Τέταρτη ερώτηση: πότε επιχειρήθηκαν μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα, τι και ποιοι τις σταμάτησαν;
Πέμπτη ερώτηση: υπό ποίες συνθήκες μπορούν να ξεμπλοκάρουν επιτέλους οι μεταρρυθμίσεις που χρειαζόμαστε;
Αν απαντηθούν αυτά τα πέντε ερωτήματα, τότε θα αποκαλύψουμε την «άλλη μισή αλήθεια» που δεν μας λένε ποτέ.
Τι σημαίνει μεταρρυθμίσεις;
Πρώτη ερώτηση, λοιπόν: τι σημαίνει «μεταρρυθμίσεις»;
Απάντηση: Είναι όλα αυτά που δεν μπορεί να τα λύσει η ζωή από μόνη της, ή η αγορά από μόνη της, ή η δημοκρατία από μόνη της, όλα αυτά που ξεπερνάνε τους «αυτοδιορθωτικούς μηχανισμούς» κάθε συστήματος και χρειάζεται μια «εξωτερική παρέμβαση» να κάνει «επανεκκίνηση» στο σύστημα (restart ή reboot στη πιο σύγχρονη αργκό) για να μπορέσει να ξεμπλοκάρει και να αναπτυχθεί.
Σε μια σύγχρονη ανοικτή οικονομία, όταν η ανταγωνιστικότητα υστερεί ή υποχωρεί, χρειάζονται μεταρρυθμίσεις.
Αν η χώρα διαθέτει μεγάλα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, αλλά δεν μπορεί να τα αξιοποιήσει, είναι προφανές ότι χρειάζονται σαρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Όταν μας ξεπερνάνε συνεχώς όλες οι χώρες-«ουραγοί» του πρόσφατου παρελθόντος (Σλοβακία, Πολωνία, Εσθονία κλπ.) κι εμείς μένουμε συνεχώς πίσω, είναι προφανές ότι χρειαζόμαστε επειγόντως να μεταρρυθμίσουμε τα πάντα…
Όταν το πολιτικό σύστημα εκφυλίζεται συνεχώς κι έχει καταντήσει ένα όργιο ψεμάτων, κυνισμού, συναλλαγής, ανομίας και τεχνητής πόλωσης, είναι προφανές ότι χρειάζονται και πολιτικές μεταρρυθμίσεις. Αλλιώς η δημοκρατία θα καταρρεύσει. Το κράτος ήδη διαλύεται…
Όταν άνθρωποι σαν τον Παπαχριστόπουλο, την Κουντουρά και τη Μεγαλοοικονόμου γίνονται… «ρυθμιστές» του πολιτεύματος (!), είναι προφανές ότι η δημοκρατία έχει πάψει προ πολλού να λειτουργεί. Και ήδη αυτοκτονεί! Κι αυτό μας οδηγεί στο:
Τι είδους μεταρρυθμίσεις
Δεύτερο ερώτημα – τι είδους μεταρρυθμίσεις χρειαζόμαστε σήμερα;
Απάντηση: Φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις!
Δηλαδή…
ό,τι απελευθερώνει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας,
ό,τι αναδεικνύει την αξιοκρατία μέσα στην κοινωνία και την αριστεία στην εκπαίδευση,
ό,τι δίνει ευκαιρίες σε όλους,
ό,τι σπάει τα στεγανά και τα «άλατα» και τα καρτέλ και τις ισχυρές συντεχνίες και τον ασφυκτικό έλεγχο που ασκούν τα μεγάλα «τζάκια» και στην πολιτική και στην επιχειρηματικότητα…
Με δύο κουβέντες (ξανά): Φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις! Μικρότερη φορολογία, χαμηλότερες ασφαλιστικές εισφορές, μικρότερο και επιτελικό κράτος, χτύπημα στα καρτέλ που ελέγχουν την Υγεία, χτύπημα στις συντεχνίες που ελέγχουν την Παιδεία, χτύπημα στα κυκλώματα που ελέγχουν τη δημόσια διοίκηση, χτύπημα στα συμφέροντα που ελέγχουν την Ενέργεια, τα δημόσια έργα, τις προμήθειες του δημοσίου, τη χρηματοδότηση, τον Τύπο, το εμπόριο.
Αυτοί μας κατάντησαν μια χώρα που κάποτε είχε βιομηχανία και μεταποίηση, αλλά σήμερα δεν έχει.
Αυτοί μας κατάντησαν μια χώρα που κάποτε είχε Γεωργία και Κτηνοτροφία και τώρα εισάγει σχεδόν τα πάντα απ’ έξω.
Αυτοί μας κατάντησαν μια χώρα με τεράστιο κράτος που ΔΕΝ προσφέρει υπηρεσίες – προσφέρει μόνο ταλαιπωρία, μια χώρα που κινδυνεύει να χάσει την μεγαλύτερη βιομηχανία της, τη ΔΕΗ, μια χώρα που έχει βρεθεί ουσιαστικά χωρίς τραπεζική χρηματοδότηση.
Αυτοί μας κατάντησαν μια χώρα όπου τα παιδιά μας μαθαίνουν λιγότερα γράμματα (και κάνουν πολύ περισσότερα λάθη καθημερινά) απ’ ό,τι η προηγούμενη γενιά.
Αυτοί μας κατάντησαν μια χώρα που έχει τα περισσότερα δημόσια νοσοκομεία, αλλά όταν χρειαστεί να μπούμε, δεν ξέρουμε αν και πώς θα… βγούμε (κι όποιος μπορεί πάει σε ιδιωτικά – ή φεύγει στο εξωτερικό).
Κι όμως, η Ελλάδα διαθέτει εξαιρετικούς γιατρούς, εξαιρετικούς μηχανικούς, εξαιρετικό ανθρώπινο δυναμικό, που έξω γίνεται ανάρπαστο και μεγαλουργεί. Αλλά εδώ μαραζώνει, φθείρεται – ενίοτε και διαφθείρεται. Είναι προφανές πως χρειάζεται να αλλάξουν τα πάντα.
Πράγμα που μας φέρνει, ασφαλώς, στο:
Ποιος εμποδίζει τις μεταρρυθμίσεις
Τρίτο ερώτημα: Τι εμπόδιζε ως τώρα να γίνουν οι μεταρρυθμίσεις;
Απάντηση: Τα κυκλώματα των νοσοκομειακών γιατρών που δεν θέλουν να χάσουν το φακελάκι, οι υπόλοιποι γιατροί και οι φαρμακοποιοί που δεν θέλουν να χάσουν το προνόμιο της ανεξέλεγκτης συνταγογράφησης, τα κυκλώματα των κατασκευαστών που δεν θέλουν να καταργηθεί η αδιαφάνεια στις αναθέσεις δημοσίων έργων, οι εισαγωγείς που δεν θέλουν να υπάρξει εγχώρια βιομηχανία (αμυντική και όχι μόνο), το τραπεζικό καρτέλ που δεν ήθελε να χάσει τον έλεγχο στην τραπεζική χρηματοδότηση, τα κυκλώματα των δημοσίων υπαλλήλων που δεν ήθελαν να χάσουν την «ασυλία» τους – και τη «βολή» τους.
Κάθε πραγματική μεταρρύθμιση που θα ξεμπλόκαρε τη χώρα, θα ωφελούσε το δημόσιο σύνολο μετά από μερικά χρόνια. Αλλά θα ξεβόλευε από σήμερα τους πανίσχυρους που τώρα λεηλατούν την οικονομία. Κι έτσι κάθε μεγάλη μεταρρύθμιση προκαλεί τεράστιες αντιστάσεις από τους άμεσα ενδιαφερομένους πολύ πριν προλάβει να την καταλάβει και να τη στηρίξει η ίδια η κοινωνία.
Και γι’ αυτό συνήθως ματαιώνεται πριν καλά-καλά ξεκινήσει…
Πράγμα που μας φέρνει στο:
Πότε έγιναν μεταρρυθμίσεις
Τέταρτο ερώτημα: Πότε έγιναν αληθινά τολμηρές μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα;
Απάντηση: Στο απώτατο παρελθόν, επί Κουμουνδούρου, επί Τρικούπη, επί Ελευθερίου Βενιζέλου (και στην πρώτη τετραετία του 1911-14, αλλά κυρίως στη δεύτερη 1928-32, επί Μεταξά, επί Παπάγου, επί Κωνσταντίνου Καραμανλή (κυρίως 1974-77), επί Ανδρέα Παπανδρέου (κυρίως 1982-87).
Οι περισσότερες από τις μεγάλες μεταρρυθμιστικές τομές του παρελθόντος ήταν αληθινά φιλελεύθερου χαρακτήρα. Και απέδωσαν πολλά.
Με εξαίρεση τη μεγάλη μεταρρύθμιση του Μεταξά, τη συγκρότηση του ΙΚΑ, που είχε χαρακτήρα κοινωνικής δικαιοσύνης και επίσης απέδωσε – αν και δεν του αναγνωρίστηκε.
Και με εξαίρεση επίσης το μεταρρυθμιστικό έργο του Ανδρέα Παπανδρέου στη δεκαετία του ’80 που ήταν «σαρωτικό», αλλά δεν ήταν φιλελεύθερο: Αντίθετα θεσμοθέτησε πλήρως τον κρατισμό (που προϋπήρχε, αλλά επί ΠΑΣΟΚ γιγαντώθηκε) και το λαϊκισμό που έκτοτε παραμένει κυρίαρχος.
Υπάρχει όμως και μια πολύ θεαματική μεταρρυθμιστική προσπάθεια τα τελευταία χρόνια, μετά την κρίση, και στη διάρκεια των μνημονίων:
Η τριετία Σαμαρά 2012-14!
Την περίοδο αυτή γίνονται τέτοιες και τόσες μεταρρυθμίσεις που η ανταγωνιστικότητα της Ελληνικής οικονομίας εκτινάχθηκε στη διεθνή κατάταξη: Κατά 41 θέσεις στην ετήσια έρευνα Doing Business Report της Παγκόσμιας Τράπεζας και κατά 45 θέσεις στον αντίστοιχο Πίνακα του ΟΟΣΑ.
Αυτά δεν είναι «λόγια» – είναι μετρήσιμα μεγέθη. Μπορεί να τα googlάρει και να τα βρει ο καθένας…
Και δεν έχουν ξαναγίνει ποτέ τέτοια άλματα ανταγωνιστικότητας σε τόσο λίγο χρόνο – που επιβεβαιώνονται μάλιστα από δύο διαφορετικούς παγκόσμιους δείκτες κατάταξης.
Ούτε στην Ελλάδα, ούτε διεθνώς! Στο τέλος της διακυβέρνησης Σαμαράς, οι πάντες περίμεναν (ακόμα και το…. «ξινό» ΔΝΤ στην ετήσια έκθεσή του για τη βιωσιμότητα του Ελληνικού χρέους, το φθινόπωρο του 2014, αλλά και η Κομισιόν τότε) ότι τα άλματα ανταγωνιστικότητας θα συνεχίζονταν (αν παρέμενε η πολιτική Σαμαρά) και τα επόμενα χρόνια. Κι έτσι η Ελλάδα από τα «Τάρταρα» που βρισκόταν το 2012, θα μπορούσε να βρεθεί στις πρώτες θέσεις διεθνώς ως το 2020!
Πάνω από τη μισή απόσταση την είχε ήδη καλύψει εξ άλλου. Δεν άφησαν, όμως, τον Σαμαρά να συνεχίσει το έργο του. Και ήλθε ο Τσίπρας. Και τα ξήλωσε όλα! Και η ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας υποχωρεί από τότε. Ήδη, στα τέσσερα χρόνια διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, η Ελλάδα έχει χάσει τα μισά περίπου από τα κέρδη που απεκόμισε προηγουμένως, στα δυόμιση χρόνια διακυβέρνησης Σαμαρά.
Συμπέρασμα: τον Σαμαρά ΔΕΝ τον έριξαν «οι ξένοι»!
Οι ξένοι όντως δεν τον στήριξαν τότε, αλλά στην πραγματικότητα τον έριξαν ΜΕΣΑ από την Ελλάδα, όσοι ενοχλήθηκαν και πανικοβλήθηκαν από τις μεταρρυθμίσεις που έφερνε και πέρναγε και εφάρμοζε. Και πολύ γρήγορα θα άρχιζαν να φέρνουν θεαματικά αποτελέσματα. Πράγμα που μας φέρνει στο:
Τι χρειάζεται για να ξεμπλοκάρουν οι μεταρρυθμίσεις
Τελευταίο ερώτημα: Τι χρειάζεται, επί τέλους για ξεμπλοκάρουν οι μεταρρυθμίσεις;
Απάντηση: Πολλά! Εδώ θα αναφέρω μόνο το πιο άμεσο:
Ισχυρή διακυβέρνηση και μακροχρόνιος ορίζοντας!
Όχι ετοιμόρροπα κυβερνητικά σχήματα, όχι αλλεπάλληλες εκλογές (για εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας κλπ.).
Όλοι οι μεγάλοι μεταρρυθμιστές του παρελθόντος είχαν ισχυρή και αδιάσπαστη κυβερνητική πλειοψηφία. Κι είχαν χρόνο να ολοκληρώσουν το έργο τους.
Δεν μπορούσαν εύκολα να τα βάλουν μαζί τους ούτε οι μεγαλοπαράγοντες, ούτε τα «επιχειρηματικά τζάκια ούτε σε ασύδοτες συντεχνίες.
Δεν έπρεπε να δίνουν συνεχώς λογαριασμό σε ήσσονες «κυβερνητικούς εταίρους» (τύπου Κουβέλη) ή σε μεγαλοπαράγοντες του Τύπου. Ο Τσίπρας θεσμοθέτησε την «απλή αναλογική» – δηλαδή τον κατακερματισμό του πολιτικού συστήματος: να γεμίσουμε από Παπαχριστόπουλους και Μεγαλοοικονόμου ως… «αρχηγούς» πλέον – ακριβώς για να ΜΗΝ υπάρξουν ισχυρές κυβερνήσεις στο μέλλον.
Και για να ματαιωθεί από τώρα κάθε αληθινή μεταρρυθμιστική προσπάθεια στο μέλλον. Ευτυχώς δεν μπόρεσε να το περάσει από τώρα. Κι είναι το πρώτο που πρέπει να αλλάξει μετά τις εκλογές: ο εκλογικός νόμος! Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει το φιλελεύθερο μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα. Μπορεί να γίνει και πολύ πιο τολμηρό, αλλά το έχει μια φορά…
Το προηγούμενο της τριετίας Σαμαρά
Έχει και το προηγούμενο της τριετίας Σαμαρά (του οποίου ήταν και υπουργός), για να επαναφέρει τη χώρα σε τροχιά βελτίωσης της ανταγωνιστικότητάς της. Έχει και την στήριξη του Σαμαρά – πράγμα χωρις προηγούμενο, εδώ που τα λέμε. Κι έχει απέναντί του και ξεδοντιασμένους, όλους τους «ισχυρούς» που θα μπορούσαν να προβάλουν «αντίσταση» σε μεγάλες μεταρρυθμιστικές τομές. Και θα προβάλουν σίγουρα – αλλά είναι πια η σκιά του παλιού εαυτού τους.
Σήμερα, λοιπόν, η μεγαλύτερη ώθηση στις μεταρρυθμίσεις είναι: Να βγει με πολύ μεγάλα ποσοστά η ΝΔ στις επόμενες εκλογές! Και να συρρικνωθεί η δύναμη του ΣΥΡΙΖΑ, που είναι πια το βασικό «προπύργιο» όσων θα αντισταθούν ξανά στις φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις. Όσοι θέλετε τις φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις που θα μεταμορφώσουν την Ελλάδα, αφήστε τις σαχλαμάρες και τα παιδιαρίσματα (τύπου Σταύρου Θοδωράκη) και ξέρετε τι πρέπει να κάνετε…
ΥΓ Υπάρχουν κι άλλα «προ-απαιτούμενα» για να ανοίξει ο δρόμος των μεταρρυθμίσεων. Αυτά θα τα δούμε αύριο…
Για την ώρα, κάτι τελευταίο: οι εταίροι μας μπορεί να μιλάνε για «μεταρρυθμίσεις», μπορεί να σπρώχνουν, υποτίθεται, για μεταρρυθμίσεις, αλλά στην πραγματικότητα στήριξαν πολύ λιγότερο το Σαμαρά που τις τόλμησε απ’ ό,τι στήριξαν τον Τσίπρα που τις ξήλωνε! Κι αυτό κάτι λέγει: Προτιμούν ένα «πειθήνιο όργανο» που τους κάνει όλα τα χατίρια και τους υποθηκεύει και την εθνική περιουσία για 99 χρόνια, απ’ ένα αληθινά μεταρρυθμιστή ηγέτη, που, όμως, ξέρει να λέει και όχι. Στα εθνικά και όχι μόνο…
Να το θυμόμαστε και αυτό.
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
