Διαβάζοντας το άρθρο του Wolfgang Munchau στους Financial Times, το οποίο αναπαράχθηκε ευρύτατα στην Ελλάδα, με τίτλο «Η Ελλάδα δεν έχει τίποτα να χάσει λέγοντας όχι στους πιστωτές της», αναρωτήθηκα και πάλι για την αξιοπιστία των όσων παρέχουν δωρεάν συμβουλές και θυμήθηκα την αθάνατη φράση (τίτλος βιβλίου) του Milton Friedman: «There is no such thing as a free lunch». Μάς δίνει λοιπόν τζάμπα την σοφή συμβουλή ο κ.Munchau να βγούμε από το ευρώ. Διαβάζοντας το ίδιο το άρθρο, όμως, είναι προφανές ότι ο συγκεκριμένος σοφός και αυτόκλητος σύμβουλός μας (που δεν ζει στην Ελλάδα ούτε έχει την περιουσία του εδώ) δεν ξέρει –ή δεν θέλει να ξέρει– μερικά από τα στοιχειώδη για την ελληνική υπόθεση.
Κατά τον κ.Munchau η Ελλάδα θα κηρύξει πτώχευση έναντι όλων των επίσημων πιστωτών (ΔΝΤ, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, κράτη και ESM), αλλά θα εξυπηρετεί όλα τα ιδιωτικά δάνειά της με τον στρατηγικό στόχο να ξαναβγεί στις αγορές. Μόνο που δεν μάς εξηγεί με τί θα εξυπηρετήσει τα ιδιωτικά της δάνεια, που είναι σχεδόν όλα σε ευρώ; Με δραχμές; Και τί ισοτιμία θα έχουν αυτές οι δραχμές; Δεν μάς εξηγεί επίσης τί θα κάνει με τον προϋπολογισμό της ο οποίος είναι ελλειμματικός σήμερα. Έχει πλέον πρωτογενές έλλειμμα. Οι τόκοι του χρέους προς τον ιδιωτικό τομέα με τί θα πληρώνονται (που είναι μεγάλοι γιατί στο μεγαλύτερο μέρος του χρέους προς τον επίσημο τομέα δεν πληρώνουμε για μερικά χρόνια τόκους); Με νέους φόρους ή με πληθωριστικές δραχμές;
Επίσης, θεωρεί ότι οι Ευρωπαίοι και το ΔΝΤ θα κοιτούν αμήχανα την ώρα που θα χάνουν τα λεφτά που έχουν δανείσει και δεν θα κινηθούν με βάση τους μηχανισμούς που διαθέτουν στην ΕΕ. Ξεχνά, ή θέλει να αγνοεί, ότι με βάση τις συνθήκες θα έχουν την δυνατότητα (και το πολιτικό κίνητρο να την αξιοποιήσουν) να βάλουν χέρι στις ελληνικές καθαρές εισπράξεις από την ΕΕ, που φτάνουν τα 4-5 δισεκατ. ευρώ ετησίως και, ως επίπτωση στο ΑΕΠ (με βάση τον γνωστό μας κεϋνσιανό πολλαπλασιαστή), θα μάς κοστίσουν, αν κοπούν, τουλάχιστον 10 δισεκατ. ευρώ. Πώς θα το κάνουν; Μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια μπορούν να τα βάλουν σε πρόστιμα για παραβίαση των συνθηκών, πολύ περισσότερα δισεκατ. μπορούν να τα πάρουν με βάση τον κανονισμό του ταμείου συνοχής, σταματώντας εντελώς όλες του τις χρηματοδοτήσεις, όπως έκαναν για μία περίοδο με την Ουγγαρία. Άλλα μπορούν να πάρουν ενεργοποιώντας τους διάφορους ελέγχους και πρόστιμα που αφορούν την διαχείρισή μας (κανείς δεν έχει μιλήσει στον κ.Munchau για τον κ. Χατζηγάκη). Αυτά χωρίς να χρειαστεί να χρησιμοποιήσουν άλλα μέτρα πρωτόγνωρα σε βάρος της ελληνικής πλευράς, στα οποία δεν θα αναφερθώ εδώ.
Επίσης, θεωρεί ότι η ΕΚΤ, αφού την φεσώσουμε μεγαλοπρεπώς, υπάρχει πιθανότητα να συνεχίσει να παρέχει ρευστότητα στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα –το οποίο κρατά ακόμα αξιόλογο, σε σχέση με το ενεργητικό του, μέρος του ελληνικού χρέους; Ωσάν να πρόκειται για εναλλακτική ΜΚΟ όπου προεδρεύει ο σανδαλοφόρος σοφός Βέλγος που έχει φέρει η κ.Κωνσταντοπούλου για να μάς μιλήσει για το «επονείδιστο χρέος» και όχι μία πανευρωπαϊκή τράπεζα που διοικούν οι κεντρικοί τραπεζίτες των χωρών έναντι των οποίων θα έχουμε μονομερώς αθετήσει τις συμβατικές μας υποχρεώσεις!
Το ακόμα χειρότερο είναι η βεβαιότητα με την οποία ο κ.Munchau προβλέπει ότι, μετά την έξοδο από το ευρώ, «κανείς δεν θα φοβάται τον κίνδυνο υποτίμησης του νομίσματος».
[quote text_size=”small”]
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ (αν υπάρχει, μετά το μπάχαλο του Grexit), ή η όποια ελληνική κυβέρνηση, θα πείθει δηλαδή τις αγορές ότι θα διαχειριστεί αξιόπιστα το εθνικό νόμισμα και δεν θα τυπώσει πληθωριστικό χρήμα; Πού το στηρίζει αυτό; Στην παροιμιώδη πίστη της αριστεράς στην δημοσιονομική πειθαρχία, ή στην ιστορική παράδοση μη υποτιμήσεων και μη διολίσθησης του ελληνικού νομίσματος όταν βρισκόταν υπό την εξουσία του όποιου ελληνικού πολιτικού συστήματος;
[/quote]
Δεν θα μπω σε περισσότερη ανάλυση για το τί θα συμβεί στην οικονομία κατά την μετάβαση από ένα σκληρό σε ένα μαλακό νόμισμα, τις συνέπειες της χρεοκοπίας για τις επιχειρήσεις και τους πολίτες που έχουν υποχρεώσεις σε ευρώ στο εξωτερικό, κλπ. Ο χώρος και ο χρόνος δεν είναι αρκετός σήμερα.
Αρκεί να επισημάνω ότι ο ελληνικός λαός επιθυμεί στην μεγάλη του πλειοψηφία παραμονή στο ευρώ όχι γιατί ξέρει με λεπτομέρεια τις οικονομικές συνέπειες των συμβουλών του κ.Munchau, αλλά γιατί έχει στοιχειώδες ένστικτο επιβίωσης.
Δεν γνωρίζω αν τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και ο κ. Τσίπρας έχουν ανάλογα ένστικτα ώστε να αντιλαμβάνονται την αξία που έχουν οι «δωρεάν συμβουλές». Εμένα πάντως μού θυμίζουν μία σκηνή από ένα φίλμ με τον Χάρισον Φορντ («Ο Ιντιάνα Τζόουνς και η τελευταία σταυροφορία»), όπου ο ήρωας καλείται να πηδήξει σε ένα βάραθρο και να έχει πίστη ότι θα πέσει σε ένα αόρατο μονοπάτι που θα τού επιτρέψει να περάσει σώος απέναντι για να βρει τελικά το Άγιο Δισκοπότηρο. Όσοι πηδούν στο βάραθρο σπανίως πέφτουν στο αόρατο μονοπάτι. Για να συμβεί αυτό πρέπει να σε λένε Ιντιάνα Τζόουνς και να γυρίζουν ταινία. Συνηθέστερα, πέφτουν και σπάζουν το σβέρκο τους (και το δικό μας, στην προκειμένη περίπτωση).
Αντίθετα, το σβέρκο του αρθρογράφου ό,τι και να συμβεί θα χαίρει άκρας υγείας και το πολύ-πολύ που μπορεί να πάθει είναι να αισθανθεί κάποια ένταση στους σχετικούς μυς καθώς θα παρακολουθεί τα βίαια σκαμπανεβάσματα του ευρώ για κάποιο διάστημα μετά το Grexit. Με ένα καλό μασάζ θα τού περάσει και αυτό.