Ο Αθανάσιος Παπανδρόπουλος κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και πάλι. Η ρευστότητα που λείπει από την αγορά. Η ανταγωνιστικότητα που πέφτει. Η οικονομία που δεν ανακάμπτει, προκαλεί δημογραφική συρρίκνωση. Το έθνος γερνά και συρρικνώνεται.
Τα καλά και αισιόδοξα λόγια, είναι η αισιόδοξη όψη του νομίσματος. Γιατί εδράζεται σε κουβέντες. Η άλλη όψη όμως του ίδιου νομίσματος είναι η πραγματικότητα. Αυτή αποτυπώνεται σε πράξεις και δράσεις των πραγματικών παικτών της οικονομίας και του κοινωνικού της περίγυρου. Οι παίκτες είναι οι επιχειρήσεις, οι καταναλωτές, οι εργαζόμενοι και βέβαια οι επενδυτές.
Πίσω από την ευφορία που μπορεί να προκάλεσε στις 21 Αυγούστου 2018 το τέλος του τρίτου μνημονίου και οι σχετικές κινήσεις ελευθερίας που παρέχει, υπάρχουν και τα πραγματικά προβλήματα. Τόσο της πραγματικής οικονομίας όσο και του ευρύτερου κοινωνικού σχηματισμού. Και όπως είναι φυσικό, η κατάσταση που επικρατεί στους τομείς αυτούς δεν μπορεί παρά να επηρεάζει, σε διάρκεια και σε βάθος, ολόκληρο το επιχειρηματικό τοπίο στην Ελλάδα.
Ας δούμε λοιπόν, συνοπτικά, ποια είναι τα προβλήματα αυτά και πως θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν από τις ελληνικές επιχειρήσεις.
Δημογραφική συρρίκνωση
Ένα και σοβαρότατο πρόβλημα, για κάθε επιχείρηση, είναι η παρατηρούμενη δημογραφική συρρίκνωση της ελληνικής αγοράς. Η χώρα γερνάει. Ο πληθυσμός μειώνεται. Άρα η ελληνική αγορά έχει όλο και λιγότερους καταναλωτές. Και η μείωση αυτή, ναι μεν μετριάζεται από την άνοδο του τουριστικού ρεύματος, το τελευταίο όμως είναι ευκαιριακό και υποκείμενο της διεθνούς συγκυρίας.
Άρα, οι ελληνικές επιχειρήσεις, στην εσωτερική αγορά, σήμερα, αύριο και μεθαύριο, πρέπει να λάβουν υπόψη τους τις δημογραφικές εξελίξεις. Ιδιαίτερα δε τη γήρανση η οποία επηρρεάζει και τις καταναλωτικές συνθήκες απο την πλευρά των συμπεριφορών κυρίως. Πρόκειται για μιά σοβαρή εξέλιξη, που θα επηρρεάζει όλο και πιο πολύ κλάδους όπως τα άμεσα καταναλωτικά αγαθά για παράδειγμα.
Το δημογραφικό και οι ποκίλες διαστάσεις του είναι κορυφαίο πρόβλημα για τη χώρα και την ιστορική της πορεία. Πέρα από πολιτικές σκοπιμότητες και οικονομικές σταθερές. Το δημογραφικό είναι και τεράστιο θέμα επιβίωσης του ελληνισμού.
Μειωμένη ανταγωνιστικότητα
Από την άλλη πλευρά, η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας όπως προκύπτει από τις διεθνείς κατατάξεις, ακολουθεί και αυτή πτωτική πορεία, φαινόμενο καθόλου ενθαρρυντικό.
Παράλληλα, σε συνθήκες φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού ζουν πάνω από ένας στους τρεις κατοίκους στην Ελλάδα. Την ίδια στιγμή, η χώρα μας, προς το παρόν τουλάχιστον, δεν μπορεί να δανειστεί από τις αγορές. Τα επιτόκια είναι ακόμα απαγορευτικά. Και σαν να μην έφτανε αυτό, οι τράπεζες παραμένουν εξαιρετικά αδύναμες να επιτελέσουν τον πραγματικό τους ρόλο.
Λείπει η ρευστότητα
Εν ολίγοις δηλαδή, προβληματική είναι και η χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας. Η τελευταία πάσχει από αιμοδοσία και αυτό είναι πολύ σοβαρό. Η ρευστότητα σε μια οικονομία ορίζει και μεγάλο μέρος της δυναμικότητας της.
Έτσι η χώρα μας παραμένει ασφαλώς και επιεικώς μια οικονομία της αγοράς. Χωρίς ωστόσο να διαθέτει πραγματική τραπεζική πίστη. Ακόμα χειρότερα, καθώς οι τράπεζες δεν χρηματοδοτούν μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι μόνοι που μπορούν να αναζητήσουν κεφάλαια για τις δραστηριότητές τους είναι οι μεγάλοι παίκτες. Ήτοι οι ισχυρές επιχειρήσεις, οι περισσότερες από τις οποίες έχουν πολυεθνικό χαρακτήρα.
Κατά συνέπεια, είναι σαφές ότι η ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας αργοπεθαίνει. Δεν μπορεί να αιμοδοτήσει με οποιονδήποτε τρόπο τις δραστηριότητές της.
Η εξέλιξη αυτή μας οδηγεί στο βάσιμο συμπέρασμα ότι ήδη σημειώνονται δραματικές ανακατατάξεις στην ελληνική αγορά, υπό συνθήκες βίαιης αναδιανομής πλούτου. Αυτή οφελεί τις μεγάλες και οι πολύ μεγάλες επιχειρήσεις.
Νέες ανισότητες
Προκύπτουν έτσι και νέες μορφές ανισοτήτων, οι οποίες πολύ σύντομα θα έχουν και τον σχετικό πολιτικό – κοινωνικό αντίκτυπο.
Η περιθωριοποίηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι ένα πολυσύνθετο φαινόμενο. Μπορεί να τροφοδοτήσει και ιδιαίτερα δυσάρεστες καταστάσεις, παρόμοιες με αυτές που σήμερα δίνουν τροφή στον λαϊκισμό και τις πολιτικές του εκφράσεις.
Ας σημειωθεί, στο πλαίσιο των παραπάνω εξελίξεων ότι η αρνητική πιστωτική επέκταση των τραπεζών, μεσοπρόθεσμα θα έχει δραματική επίπτωση και στην πορεία του τραπεζικού μας συστήματος. Και αυτό με τη σειρά του βρίσκεται σε ένα κομβικό σημείο μετασχηματισμού. Χωρίς όμως, ευοίωνες προοπτικές.
Δυστυχώς δε, μετά τις ολέθριες ενέργειες της πρώτης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ του πρώτου εξαμήνου του 2015, το σύστημα όπως και η κοινωνία γενικά, καλούνται να καταβάλουν βαρύ τίμημα, με τις ανάλογες αρνητικές συνέπειες στην οικονομία και την παραγωγική της διάσταση. Οι κεφαλαιακοί έλεγχοι που τότε επεβλήθηκαν, προκάλεσαν πολύ μεγάλη ζημιά στην οικονομία. Και κάποτε κάποιοι θα πρέπει να αναλάβουν ευθύνες γιαυτό.
Ο δρόμος είναι λοιπόν μακρύς και δύσβατος για τη χώρα. Όπως είπαμε αρχίζει να έχει πλέον σοβαρές δημογραφικές απώλειες, με οικονομικές επιπτώσεις που θα γίνουν αισθητές σε λίγα χρόνια. Η φθορά του ανθρώπινου κεφαλαίου είναι μείζον πρόβλημα για την Ελλάδα. Και όσοι το παρακάμπτουν μειδιώντας ασελγούν…
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
