Η διαμόρφωση «εθνικής συνείδησης» είναι ζήτημα μείζονος σημασίας, όχι γιατί η εντυπωσιακή εικόνα των Καρυάτιδων της Αμφίπολης ενεργοποιεί τα «ελληνικά γονίδια», αλλά γιατί βρισκόμαστε μπροστά στη σύγκρουση δύο κόσμων, αυτόν του παρελθόντος και αυτόν του μέλλοντος.
Από τη μία η Αμφίπολη, μια πολύ μεγάλη ανασκαφή που, παρά το γεγονός ότι γίνεται και αντικείμενο πολιτικής εκμετάλλευσης, τα ευρήματά της είναι αναμφισβήτητα πολύ σημαντικά. Όταν σβήσουν τα φώτα της δημοσιότητας όμως πιθανότατα θα ακολουθήσει ένας μουσειακός χώρος που θα φυτοζωεί όντας απομονωμένος από την κοινωνία, ένας χώρος που θα δικαιολογεί το όνομά του: Μουσειακός.
[quote text_size=”small”]
Μια καναδέζικη εταιρεία επένδυσε 1,5εκ. δολάρια για την κατασκευή ειδικής στολής κατάδυσης που θα χρησιμοποιήσει η διεθνής ομάδα επιστημόνων που επιστρέφει στο ναυάγιο των Αντικυθήρων. Η τελευταία λέξη της τεχνολογίας στην υπηρεσία της ενάλιας αρχαιολογίας.
[/quote]
Με την ολοκλήρωση της αποστολής τα Αντικύθηρα θα επιστρέψουν στην αφάνεια, τον υποτυπώδη τουρισμό με μερικές αναλαμπές και πιθανόν να λύσουν και το θέμα μόνιμου γιατρού στο νησί.
Από την άλλη, το Ινστιτούτο Πληροφορικής του ΙΤΕ, απέσπασε πριν από λίγες μέρες 3 τιμητικές διακρίσεις στη διεθνή έκθεση καινοτομίας στην Ταϊβάν. Ένα πρωτοποριακό σύστημα παιχνιδιού, ένα εξίσου πρωτοποριακό σύστημα μετατροπής εντύπου σε διαδραστικό μέσο με πολυμεσικές πληροφορίες και ένα διαδραστικό τραπέζι εστιατορίου, κέρδισαν το ενδιαφέρον των επισκεπτών, όπως και σε προηγούμενες εκθέσεις. Ωστόσο τα Μ.Μ.Ε. δεν αναπαρήγαγαν με την ίδια θέρμη και περηφάνια την είδηση.
Παρά τις «μέτριες επιδόσεις» των ελληνικών πανεπιστημίων στις παγκόσμιες λίστες κατάταξης, το ερευνητικό προσωπικό με το οποίο τροφοδοτούν εγχώριους και διεθνείς ερευνητικούς φορείς, οι απόφοιτοι που γίνονται δεκτοί σε καλά ιδρύματα του εξωτερικού και οι Έλληνες πανεπιστημιακοί με διεθνή καριέρα, δημιουργούν ένα πολύ καλό όνομα για την ελληνική επιστημονική κοινότητα. Παρόλα αυτά η απαξίωση που δέχεται το ελληνικό πανεπιστήμιο είναι συνεχής και πολυεπίπεδη.
Μέσα σε αυτό το συγκρουσιακό περιβάλλον είναι ανάγκη να επαναπροσδιορίσουμε την εθνική μας συνείδηση. Δε μπορούμε να επικεντρωνόμαστε στην αρχαιότητα και να παρακολουθούμε εκστασιασμένοι το «ξεθάψιμό» της. Η πραγματική και ουσιαστική εθνική συνείδηση επιβάλλεται να είναι ένα φαντασιακό σεβασμού της αρχαίας ιστορίας, σύνδεσής της με την κοινωνία και κυρίως επένδυσης στο απώτερο μέλλον. Η κάπως ρομαντική αντιμετώπιση της ιστορίας, όπου όλα μένουν ως έχουν και εμείς, στάσιμοι αλλά καμαρωτοί, έχοντας αίσθημα ανωτερότητας απέναντι στους άλλους λαούς, απολαμβάνουμε τα επιτεύγματα του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού, δεν αποτελεί μια χρήσιμη και ελπιδοφόρα επιλογή για τη χώρα. Τι «συμβουλεύει» ως ψυχαναλυτής ο Καστοριάδης για το θέμα; Πρέπει να ξεχάσουμε τους αρχαίους Έλληνες ή να τους ξεπεράσουμε!
[quote text_size=”small”]
Η ιστορία μας πρέπει να αντιμετωπιστεί με σεβασμό αλλά να ενταχθεί στην καθημερινή μας ζωή και να αξιοποιηθεί με καινοτόμο τρόπο
[/quote]
. Έτσι η κατασκευή υποδομών, όταν μάλιστα αυτές είναι καίριας σημασίας τόσο για την τοπική κοινωνία όσο και για τη χώρα στο σύνολό της, δε μπορεί να καθυστερεί επί χρόνια λόγω των αρχαιολογικών ευρημάτων. Τα έργα θα πρέπει να προχωρούν με νέες μελέτες όπου τα ευρήματα θα εντάσσονται αρμονικά σ’ αυτά, χωρίς χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες.
Στην Αλίκυρνα, κοντά στον Μεσολόγγι, μια αρχαία πολιτεία ήρθε στο φως στα πλαίσια των έργων της Ιόνιας Οδού. Η έγκαιρη ολοκλήρωση ενός έργου τόσο σημαντικού τίθεται εν αμφιβόλω αν αναλογιστούμε την έκβαση παρόμοιων περιπτώσεων. Η Αιτωλοακαρνανία είναι ένας νομός με ελλιπέστατο και άκρως προβληματικό οδικό δίκτυο, νομός σε πολιτιστικό μαρασμό και ελάχιστη τουριστική ανάπτυξη. Τα ευρήματα της Αλίρκυνας δεν πρέπει να σταθούν εμπόδιο στην ολοκλήρωση του νέου οδικού άξονα αλλά αντίθετα να αποτελέσουν ευκαιρία προβολής του, όχι μόνο σε επίπεδο πολιτιστικής κληρονομίας αλλά και αρμονικής ένταξης των αρχαιοτήτων δίπλα σε ένα σύγχρονο έργο.
Ανάλογη θα πρέπει να είναι και η αντιμετώπιση άλλων αρχαιολογικών χώρων. Να λειτουργήσει ένα ολοκληρωμένο business plan ανάδειξης και αξιοποίησης, ξεκινώντας από τη φύλαξη όσων χρειάζεται, κατασκευάζοντας σύγχρονες υποδομές και επενδύοντας σε νέες μορφές τουρισμού, όπως ο «ανασκαφικός τουρισμός». Προσφέροντας δηλαδή στον επισκέπτη, εκτός από τα συνηθισμένα – καφέ, εστιατόρια, σουβενίρ- τη δυνατότητα να ξεναγείται στους χώρους μέσω ευρείας χρήσης εφαρμογών στο τηλέφωνο ή στο tablet του· τη δυνατότητα να παρακολουθεί από απόσταση το έργο των αρχαιολόγων αλλά και να συμμετέχει σε δραστηριότητες εντός των αρχαιολογικών χώρων. Εφαρμόζοντας στρατηγικές μάρκετινγκ που πείθουν τον επισκέπτη να επιστρέψει και να παρακολουθήσει την εξέλιξη της ανασκαφής και κρατώντας τον ενήμερο για τα ευρήματα ακόμα και όταν επιστρέψει στη χώρα του. Μια τέτοια πρωτοβουλία έγινε τον Αύγουστο στα Αντικύθηρα, όμως ούτε προβλήθηκε ούτε στηρίχθηκε όσο θα έπρεπε· και σε κάθε περίπτωση αποτέλεσε μια αποσπασματική προσπάθεια που απλά είχε καλύτερη τύχη από ό,τι άλλες παρόμοιες, όπως η αντίστοιχη στην αρχαία Μεσσήνη που σταμάτησε μετά από αντιδράσεις βουλευτών.
[quote text_size=”small”]
Ακόμα και αν το κράτος δεν είναι ένα καλός επιχειρηματίας που θα μπορούσε να στηρίξει τέτοιου είδους επενδύσεις, η ιδέα της ιδιωτικής πρωτοβουλίας που θα απέφερε έσοδα και στα ταμεία του κράτους δε θα πρέπει να απορρίπτεται εκ προοιμίου.
[/quote]
Αυτή η καινοτόμος αντιμετώπιση της ιστορίας, είναι ένα τμήμα μόνο της γενικότερης επένδυσης που πρέπει να γίνει στην παιδεία και την έρευνα. Πόσα θα θα μπορούσε να προσφέρει το ελληνικό πανεπιστήμιο αν ήταν απελευθερωμένο από την κρατική του εξάρτηση και χρηματοδότηση, την κομματοκρατία και το νεποτισμό· αν διέθετε πόρους για έρευνα, αν είχε καλύτερες υποδομές, αν το πρόγραμμα σπουδών εφαρμοζόταν με συνέπεια και χωρίς πολύμηνες παύσεις των διδακτικών δραστηριοτήτων, αν αποτελούσε ενεργό κρίκο της παγκόσμιας κοινωνίας προσελκύοντας επιστήμονες από όλο τον κόσμο, ενισχύοντας την εξωστρέφειά του και επιδιώκοντας διεθνείς συνεργασίες;
Οι δυνατότητες μιας τέτοιας επένδυσης, τεράστιες. Όχι μόνο λόγω της μακροχρόνιας απόδοσης, όχι μόνο γιατί θα έδινε νέο προσανατολισμό για πραγματική ανάπτυξη, αλλά γιατί μια τέτοια επένδυση μπορεί να συνδέσει παρελθόν-παρόν-μέλλον. Η σύνδεσή της με την ιστορία είναι ένα μόνο πεδίο εφαρμογής. Μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον θα γινόταν εφικτή η ομαλότερη ένταξη των αρχαιοτήτων στα σύγχρονα έργα υποδομής, η έγκαιρη ολοκλήρωσή τους ώστε η χώρα να αποκτήσει τις απαιτούμενες υποδομές, η δημιουργία καινοτόμων συστημάτων και εφαρμογών που θα χρησιμοποιούνται και στην προβολή του τόπου. Η σύνταξη ενός ολοκληρωμένου και εφικτού σχεδίου ανάδειξης της χώρας, αλλά και η συνεπής εφαρμογή του, δε φαντάζει στόχος ακατόρθωτος υπό τέτοιες συνθήκες.
Η δημιουργία ενός νέου, εξελισσόμενου και πολύπλευρου brand name για τη χώρα θα πρέπει να στηρίζεται σε αυτούς τους πυλώνες. Μόνο έτσι θα μπορέσει να σταθεί η αναγεννημένη Ελλάδα στο διεθνές ανταγωνιστικό περιβάλλον και να αποφέρει τα προσδοκόμενα πολλαπλά οφέλη.
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
