Τηλεκπαίδευση και δια ζώσης διδασκαλία

Ο Παναγιώτης Λιανός επισημαίνει πως η συζήτηση για την τηλεκπαίδευση έχει πλέον ανοίξει. Και η ενσωμάτωση εξ αποστάσεως στρατηγικών στη διδασκαλία είναι αναγκαιότητα. Αναρωτιέται ωστόσο, αν η Ελλάδα είναι έτοιμη για τη χρήση εξ αποστάσεως τεχνολογιών στη δια ζώσης διδασκαλία. new deal

Μοίρασε το

Ο Παναγιώτης Λιανός επισημαίνει πως η συζήτηση για την τηλεκπαίδευση έχει πλέον ανοίξει. Και η ενσωμάτωση εξ αποστάσεως στρατηγικών στη διδασκαλία είναι αναγκαιότητα. Αναρωτιέται ωστόσο, αν η Ελλάδα είναι έτοιμη για τη χρήση εξ αποστάσεως τεχνολογιών στη δια ζώσης διδασκαλία.


Τον τελευταίο καιρό και έπειτα από την κατάσταση πανδημίας που έπληξε την υφήλιο έχει ανοίξει η συζήτηση της σκοπιμότητας της ενσωμάτωσης εξ αποστάσεως στρατηγικών στη διδασκαλία εντός τάξης. Είναι αλήθεια πως ο τρόπος που εισήχθη η συζήτηση για την τηλεκπαίδευση στην Ελλάδα ήταν μάλλον άκομψος και βιαστικός.

Η πολιτική ηγεσία, αν και σκεπτόμενη ορθά, βιάστηκε πιθανώς να εισαγάγει την ψηφιακή τεχνολογία στην τάξη. Το έκανε δίχως προετοιμασία και κυρίως χωρίς διάλογο με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και ειδικούς. Ως εκ τούτου ανέκυψαν όλες αυτές οι αντιδράσεις οι οποίες αν και διέθεταν συμπαγή βάση δεν απέφυγαν τις συνήθεις υπερβολές.

Η τηλεκπαίδευση δεν είναι κάτι καινούργιο

Όσον αφορά στο εφαρμοσμένο επιστημονικό κομμάτι αξίζει να γίνει μία αναφορά βασισμένη σε διεθνείς εμπειρίες. Είναι αλήθεια λοιπόν ότι δεν λείπουν από την εκπαιδευτική πρακτική αντίστοιχες εφαρμογές. Η συζήτηση για την ένταξη εξ αποστάσεως τεχνολογιών στην εκπαίδευση έχει ξεκινήσει ήδη από τα τέλη του προηγούμενου αιώνα. Και μάλιστα σχετιζόμενη ακόμη και με εφαρμογή εκπαιδευτικών προγραμμάτων μέσα στην τάξη με τη βοήθεια ψηφιακών οπτικών μέσων, δηλαδή καμερών.

Ασφαλώς σε αυτές τις περιπτώσεις, η εφαρμογή αυτών των στρατηγικών εδράζεται σε εκπαιδευτικά συστήματα με διαφορετικές αξίες, νοοτροπίες, μέσα και στόχους. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η εφαρμογή μεθόδων είναι εφικτή. Αρκεί να πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Εξάλλου οι τεχνολογίες πληροφορικής αποτελούν ένα ουδέτερο εργαλείο αξιοποιήσιμο στα χέρια του εκάστοτε ειδικού. Θυμίζει κάπως την περίπτωση του μαχαιριού. Το μαχαίρι είναι ένα εργαλείο το οποίο στα χέρια του κάθε ανθρώπου αλλάζει χρήση∙ μπορεί να κόψει αλλά μπορεί και να τραυματίσει. Υπάρχει δηλαδή η θετική και η αρνητική πλευρά της χρήσης του. Κανείς δεν διαμαρτυρήθηκε εναντίον του, ούτε κατηγορήθηκε ποτέ το μέσο για τις χρήσεις του. Αντιθέτως σε χέρια εξειδικευμένα παρέχει πολύτιμες υπηρεσίες. Το μόνο που χρειάζεται κάθε φορά είναι να εξασφαλίζονται οι συνθήκες, ώστε να αποτρέπεται η εσφαλμένη χρήση του.

Η ψηφιακή διασύνδεση δίνει λύσεις

Κάτι αντίστοιχο μπορεί να συμβεί και με τις εξ αποστάσεως τεχνολογίες εντός της τάξης. Μπορούμε να φανταστούμε την χρήση τους σε πολλές περιπτώσεις. Ας σκεφτούμε για παράδειγμα την περίπτωση που ο ένας μαθητής ή μία μαθήτρια έχει χρειαστεί να νοσηλευτεί για μεγάλο χρονικό διάστημα για οποιοδήποτε λόγο. Πόσο μπορεί να του/της λείπει η τάξη, οι συμμαθητές ή και η δασκάλα του/της; Θα ήταν δύσκολο να συνδεθεί από το κρεβάτι του νοσοκομείου ή και από το σπίτι ακόμα με την υπόλοιπη τάξη την ώρα του μαθήματος; Γιατί να χρειάζεται να μένει αποκομμένος/η, ενώ η τάξη του/της βρίσκεται ουσιαστικά δευτερόλεπτα μακριά, όσο δηλαδή διαρκεί για να γίνει η σύνδεση; Παρόμοιες περιπτώσεις προκύπτουν στη σχολική ζωή πολύ συχνά.

Κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους που ολοκληρώθηκε ένα από τα μεγαλύτερα ζητήματα που προέκυψαν ήταν ο τρόπος διασύνδεσης των δύο τμημάτων των τάξεων που χωρίστηκαν. Σε αυτό το σημείο φαίνεται ότι προέκυψαν τα περισσότερα ζητήματα, τα οποία στον μεγαλύτερο βαθμό δεν επιλύθηκαν. Η λύση της ψηφιακής διασύνδεσης θα μπορούσε να είναι μια από αυτές που θα οδηγήσουν στην επανασύνδεση των τμηματικών τάξεων.

Επιπλέον μπορεί κανείς να σκεφτεί τις θετικές επιπτώσεις που θα μπορούσαν να προέλθουν από την διασύνδεση ανάμεσα σε τάξεις, την επικοινωνία μεταξύ των μαθητών από διαφορετικές περιοχές, χώρες, ηπείρους πολιτισμούς, τη δυνατότητα δημιουργίας δικτύων σε ανταλλαγή απόψεων, ερεθισμάτων, πληροφοριών.

Διδασκαλία, αλλά με δεοντολογία

Βεβαίως, όλα αυτά δεν μπορούν να εφαρμοστούν εάν πρώτα δεν καθοριστεί το πλαίσιο λειτουργίας των τεχνολογιών πληροφορικής στην εκπαίδευση μέσα από αρχές δεοντολογίας. Σημαντική είναι και η ανάγκη ενσωμάτωσης αυτών των αρχών στη βασική εκπαίδευση των νέων εκπαιδευτικών ήδη στις προπτυχιακές, αλλά και μεταπτυχιακές σπουδές τους.

Παράλληλα, χρειάζεται να προετοιμαστεί θεσμικά και τεχνικά, ώστε να καταθέσει μια ολοκληρωμένη πρόταση προς την κοινωνία. Οι δυνατότητες εφαρμογής πραγματικά εκτείνονται απεριόριστα, ίσως σε σημεία που δεν είμαστε ακόμη σε θέση να φανταστούμε στην ολότητά τους.

Στην παρούσα φάση όμως δεν είναι αυτό το ζητούμενο. Είναι ανάγκη να κατανοήσουμε ότι η εποχή αλλάζει και μαζί της μεταβάλλεται και βελτιώνεται και το ίδιο το σχολείο. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα αλλαγή των αξιών και των εκπαιδευτικών αρχών, αλλά πιθανώς μία μικρή τροποποίηση μέσα από τη βελτίωση της μεθοδολογίας και την ενσωμάτωση νέων διευκολυντικών μέσων για την διεύρυνση της δια ζώσης διδασκαλίας και την ανάπτυξη δικτύων σχολικής ζωής. Και βέβαια, όλα αυτά σε συνδυασμό με την μέριμνα, ώστε όλες οι οικογένειες, ακόμη και όσες αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες, να έχουν πρόσβαση σε ψηφιακές τεχνολογίες και διαδικτυακή σύνδεση.

Ενόψει νέας σχολικής χρονιάς και της πάντοτε υφιστάμενης πιθανότητας για εκ νέου αναστολής ή μερικής λειτουργίας των σχολείων καλό είναι να μείνουν στην άκρη οι συναισθηματικές αγκυλώσεις και οι ψυχολογικές αντιστάσεις και να παρακολουθήσουμε τα γεγονότα με αντικειμενικό και επιστημονικό τρόπο που θα συμβάλλει στην βέλτιστη εξέλιξη της εκπαιδευτικής διαδικασίας για τους μαθητές.

ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP

Download on the App Store

Μοίρασε το

του αρθρογράφου

ideas change society

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

Αφήστε μια απάντηση

Σχόλια

Μπες στη συζήτηση

Κάνε εγγραφή για να αφήσεις τα σχόλιά σου

Κάνε εγγραφή για να αφήσεις τα σχόλιά σου