ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΩΝΤΑΣ ΤΟ ISIS

Μοίρασε το

Πολύς λόγος γίνεται για το Ισλαμικό Κράτος. Μία ομολογουμένως δύσκολη και πολύπλοκη υπόθεση. Ωστόσο με το κείμενο που ακολουθεί μεταφέρονται πληροφορίες και εκτιμήσεις Τούρκων ειδικών, δημοσιογράφων, αναλυτών, θεολόγων και ιστορικών που δίνουν απαντήσεις με όσο το δυνατόν εύληπτο τρόπο στα ερωτήματα που τίθενται.

Φιλοσοφία, θρησκευτικές αναφορές

Στις 29 Ιουνίου 2014 ανακηρύσσεται επίσημα το Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και του Λεβάντε, γνωστότερο ως ISIS ή και ως DAESH. Οι θεωρητικοί του Ισλάμ και η συντριπτική πλειονότητα των απανταχού μουσουλμάνων θεωρούν ότι πρόκειται για μία ομάδα «διεστραμμένων βαρβάρων». Τα μέλη του Ισλαμικού Κράτους, όμως, πιστεύουν πως εκπροσωπούν το «γνήσιο» Ισλάμ. Δεν είναι σωστό να λέγεται ότι ο ISIS εκπροσωπεί το Ισλάμ, ούτε όμως ότι δεν έχει σχέση με το Ισλάμ. Θα ήταν λοιπόν ακριβέστερο να ειπωθεί πως το ISIS αποτελεί ρεύμα σουνιτών που ερμηνεύει τις θρησκευτικές πηγές (Κοράνι, θεολογικά κείμενα) με τον πλέον ακραίο τρόπο, που καταλήγει στη «διαχείριση της βαρβαρότητας» ως βασικού όπλου άσκησης επιρροής και ισχύος. Κατά τους θεωρητικούς του Ισλάμ, το ISIS προέρχεται από την ακραία επαναστατική ριζοσπαστική έκφραση του γενικότερου κινήματος αποκάθαρσης του Ισλάμ από ξένες επιρροές, γνωστότερου ως «σαλαφισμός» (Salafi).

Με τη διαφορά ότι αυτή η έκφραση του φανατικού ισλαμισμού ενσωματώνει – χρησιμοποιεί ως ιδεολογικό εργαλείο όχι μόνο τη θρησκευτική ερμηνεία αλλά και το πολιτικό στοιχείο που απορρέει από το αποικιοκρατικό παρελθόν στην περιοχή αυτή, και την ισλαμοφοβία του δυτικού κόσμου.

Οργάνωση και ηγεσία

Το Ισλαμικό Κράτος συγκροτείται από πρώην μέλη της Αλ Κάιντα του ΙΡΑΚ, ηγετικά – πολιτικά – στρατιωτικά στελέχη του καθεστώτος του Σαντάμ Χουσεΐν και του κόμματος Μπάαθ. Συμμετέχουν στη δημιουργία της οργάνωσης σουνίτες φύλαρχοι από το Ιράκ και τη Συρία. Το Ισλαμικό Κράτος χρησιμοποιεί το διεθνές δίκτυο της Αλ Κάιντα, τον στρατηγικό εγκέφαλο του Μπάαθ και την κοινωνική βάση των σουνιτικών φυλών. Στο κέντρο λήψης αποφάσεων συμμετέχουν κυρίως Ιρακινοί. Αυτοανακηρύσσεται «χαλίφης» ο Ebu Bekir Bagdadi. Πρόκειται για θεολόγο που ολοκλήρωσε τη διατριβή του με θέμα το Ισλάμ στο Πανεπιστήμιο της Βαγδάτης. Αυτή η θεολογική του ιδιότητα του επέτρεψε σε μεγάλο βαθμό να επιβάλει την εξουσία του στην οργάνωση. Δεύτερος τη τάξει (βοηθός χαλίφη) είναι ο Ebu Ala, Τουρκομάνος στην καταγωγή, καθηγητής της Θεολογίας. Έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον η πληροφορία ότι στο επιτελείο που καθορίζει τη στρατηγική της οργάνωσης κυριαρχούν τα πρώην στελέχη του Μπάαθ.

Ποια οργάνωση είναι άραγε πιο απάνθρωπη; Η Αλ Κάιντα ή το ISIS;

Ως προς την αντίληψή τους για το Ισλάμ διατηρούν ομοιότητες. Έχουν και οι δύο την ίδια ιδεολογική βάση. Ακολουθούν και οι δύο το ρεύμα Takfiri Salafi (ακραία ερμηνεία των γραφών του Ισλάμ). Είναι και οι δύο τζιχαντιστικές οργανώσεις. Υπάρχουν όμως σημαντικές διαφορές. Η Αλ Κάιντα δεν επιδιώκει τη συγκρότηση Ισλαμικού Κράτους ούτε και την ανάληψη Χαλιφάτου. Η Αλ Κάιντα καταδικάζει επί παραδείγματι την εκτέλεση μελών ανθρωπιστικών αποστολών στις οποίες προέβη το Ισλαμικό Κράτος. Με όρους πολιτικής αριστερής ρητορικής θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι η Αλ Κάιντα ομοιάζει με οργάνωση αντάρτικού πόλης, ενώ το ISIS με τους Κόκκινους Χμερ του Πολ Ποτ, που δημιουργεί κράτος και προβαίνει μεθοδικά σε γενοκτονία (οποιοσδήποτε είναι αλλόθρησκος ή και μουσουλμάνος που δεν αντιλαμβάνεται το Ισλάμ όπως το ISIS).

Το «μυστικό» των φυλακών Camp Bucca

Πίσω από τα συρματοπλέγματα των υπό αμερικανική διοίκηση φυλακών Camp Bucca στο Νότιο Ιράκ έρχεται σε επαφή για πρώτη φορά η σημερινή ηγετική ομάδα του Ισλαμικού Κράτους. Εκεί γνωρίζονται οι τζιχαντιστές της Αλ Κάιντα με τα ανώτερα πολιτικά και στρατιωτικά στελέχη του Σαντάμ. Εκεί γίνεται η απαραίτητη «ζύμωση». Τότε τα στελέχη του Σαντάμ ξεκινούν τη συνεργασία με τους ισλαμιστές. Συμπληρωματικά μετά το χάος που προκλήθηκε στη Συρία, όπου ως γνωστόν άνοιξαν οι φυλακές του Άσαντ, εκατοντάδες νέα μέλη και μαχητές προσχώρησαν στις δυνάμεις του χαλίφη Bagdadi και έτσι το Ισλαμικό Κράτος έφθασε στον κολοφώνα της ισχύος του.

Ποιοι είναι οι στόχοι του ISIS

Στους βασικούς στόχους της οργάνωσης είναι η συγκρότηση κράτους υπό τον ισλαμικό νόμο (Σαρία), να εκδιώξει τους σιίτες, χριστιανούς και προφανώς τους Εβραίους από τη Μέση Ανατολή και μακροπρόθεσμα η κατάκτηση των ιερών πόλεων του Ισλάμ, μεταξύ αυτών τα Ιεροσόλυμα και η Kostantiniye, που δεν είναι άλλη από την Κωνσταντινούπολη.

Al-Raqqah: Η πρωτεύουσα του Ισλαμικού Κράτους 

Πώς είναι η ζωή εκεί; Η πόλη Ράκα είναι χτισμένη στην όχθη του ποταμού Ευφράτη, πολύ κοντά στο μεγαλύτερο υδάτινο φράγμα (Tabka) της Συρίας. Κατακτήθηκε ολοκληρωτικά από τους τζιχαντιστές τον Ιανουάριο του 2014. Τότε ο πληθυσμός της πόλης άγγιζε το ένα εκατομμύριο ψυχές. Η άφιξη των ισλαμιστών προκάλεσε κύματα προσφύγων.

Ο σημερινός πληθυσμός περιορίστηκε στις 400.000. Οι τζιχαντιστές συνέλαβαν και εκτέλεσαν σιίτες, οπαδούς του Άσαντ και χριστιανούς. Γκρέμισαν τα τεμένη των σιιτών και τις χριστιανικές εκκλησίες και διατήρησαν μόνο μία αρμένικη εκκλησία, που τη μετέτρεψαν σε αρχηγείο.

Στη συνέχεια οι τζιχαντιστές ανακήρυξαν τη Ράκα σε πρωτεύουσα του Ισλαμικού Κράτους. Η πόλη διοικείται σύμφωνα με τον ισλαμικό νόμο. Η είσοδος σε αυτήν είναι εύκολη, αλλά η έξοδος είναι σχεδόν αδύνατη. Οι πραγματικές ειδήσεις για το τι συμβαίνει στην πόλη δημοσιεύονται με άκρα μυστικότητα μέσω Διαδικτύου από την ιστοσελίδα «Raqqa is Being Slaughtered Silently (RBSS)».

Δημοσιογράφοι με κίνδυνο της ζωής τους είναι οι ίδιοι οι κάτοικοι της πόλης. Δύο ακτιβιστές εξ αυτών εντοπίστηκαν και εκτελέστηκαν. Ο Ferit El Vefa, ακτιβιστής, περιγράφει τη ζωή στην πόλη ως εξής: «Μόλις κατέλαβαν την πόλη ανάγκασαν τους κατοίκους να ντύνονται όπως επιτάσσει η Σαρία (ισλαμικός νόμος). Επέβαλαν απαγόρευση καπνίσματος. Σε σύντομο χρονικό διάστημα η κατάσταση επιδεινώθηκε. Η ηλεκτροδότηση περιορίστηκε σε 1 – 2 ώρες την ημέρα. Η τιμή του ψωμιού αυξήθηκε υπερβολικά. Ήταν μια σκόπιμη ενέργεια. Το έκαναν για να προτρέψουν τους νέους να ενταχθούν στις δυνάμεις του ISIS, όπου εκεί οι συνθήκες ζωής είναι καλύτερες. Ο αριθμός των τζιχαντιστών που έρχονται από ξένες χώρες έχει μειωθεί. Κάποιοι απογοητεύτηκαν από όσα έζησαν και προσπαθούν να επιστρέψουν πίσω».

Πώς χρηματοδοτείται το ISIS 

Αν παύσουν να λειτουργούν τα διυλιστήρια θα «τελειώσει» το Ισλαμικό Κράτος; Όταν κατελήφθη η Μοσούλη από το ISIS κατέστη η πλουσιότερη ένοπλη οργάνωση του κόσμου. Εκτός από τη λαθραία παραγωγή και διακίνηση πετρελαίου, απέκτησε έσοδα από την πώληση αρχαίων αντικειμένων, από τη λαφυραγώγηση, από απαγωγές πολιτών αλλά και φόρους – χαράτσια που επέβαλε στους ντόπιους πληθυσμούς. Βεβαίως εξακολουθεί να είναι σημαντική η χρηματοδότηση που λαμβάνει από σουνιτικές χώρες του Περσικού Κόλπου, κυρίως από Σαουδική Αραβία και Κατάρ. Η απώλεια εδαφών με πετρελαιοπηγές και πετρελαϊκές εγκαταστάσεις που υπέστη το Ισλαμικό Κράτος κατά την τελευταία περίοδο (περίπου το 1/3 των εδαφών του) συνέβαλε στον περιορισμό της οικονομικής ισχύος του ISIS.

Γιατί χτυπήθηκε το Παρίσι

Ένας από τους στόχος των τζιχαντιστών με την επίθεση στο Παρίσι ήταν να διογκώσει ένα εχθρικό κλίμα κατά των μουσουλμάνων (ισλαμοφοβία) ώστε να νομιμοποιηθούν οι ισχυρισμοί του ISIS ότι η Δύση και η Ευρώπη αποτελούν δύναμη σταυροφόρων. Παράλληλα οι τζιχαντιστές ποντάρουν στον εξοστρακισμό των μουσουλμανικών κοινοτήτων στον δυτικό κόσμο, με αποτέλεσμα την ενίσχυση της ισλαμιστικής προπαγάνδας, που θα οδηγήσει στην αύξηση της ροής νέων μουσουλμάνων μαχητών στις τάξεις του Ισλαμικού Κράτους.

Ποιες είναι οι σχέσεις Άγκυρας – ISIS

Κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει τον ακριβή αριθμό των Τούρκων πολιτών που μάχονται στο πλευρό του Ισλαμικού Κράτους. Ωστόσο τουρκικές στρατιωτικές πηγές αναφέρουν πως ο αριθμός των νεκρών Τούρκων τζιχαντιστών ανέρχεται στους 400.

Οι ίδιες πηγές εκτιμούν πως ο συνολικός αριθμός Τούρκων πολιτών που μάχονται με το Ισλαμικό Κράτος σήμερα ανέρχεται στους 2.000. Όμως σε πολλές εκατοντάδες ανέρχεται και ο αριθμός Τούρκων πολιτών που έχουν ενταχθεί σε άλλες ισλαμιστικές οργανώσεις, όπως το παρακλάδι της Αλ Κάιντα στη Συρία, η Al Nousra. Η Άγκυρα ήδη από το 2013 υποστήριξε όλες τις ένοπλες οργανώσεις που εναντιώθηκαν στο καθεστώς Άσαντ. Για την πολιτική του Ερντογάν όλοι όσοι πολεμούν τον Άσαντ ήταν επαναστάτες. Για την Άγκυρα το ISIS στο Ιράκ ήταν ο καταλύτης που θα ανέτρεπε τη σιιτική κυβέρνηση της Βαγδάτης του Μαλίκι.

Στη Συρία οι πάσης φύσεως τζιχαντιστές αποτελούσαν το ανάχωμα κατά των Κούρδων. Δηλαδή υλοποιούσαν τη «βρόμικη δουλειά» της Άγκυρας. Έτσι η Τουρκία «άνοιξε» τα σύνορά της στους τζιχαντιστές. Η ροή των γεμάτων όπλα για τους τζιχαντιστές φορτηγών της ΜΙΤ (Μυστικές Υπηρεσίες της Τουρκίας) στα 900 χλμ. σύνορα με τη Συρία ήταν συνεχής. Το ISIS απέκτησε τρεις πύλες τόσο για την είσοδο μαχητών από ξένες χώρες όσο και για τη διακίνηση του λαθραίου πετρελαίου. Από αυτές τις τρεις πύλες το Ισλαμικό Κράτος ανοίχτηκε στον κόσμο μέσω Τουρκίας. Μία όμως από αυτές τώρα είναι στα χέρια των Κούρδων.

Ως προς την τουρκική κοινή γνώμη, σύμφωνα με έρευνα του αμερικανικού think tank PEW, το 8% των πολιτών της Τουρκίας, δηλαδή 6,5 εκατομμύρια, εκφράζει τη συμπάθειά του στο Ισλαμικό Κράτος. Καθόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό, που την κατατάσσει στην 5η θέση μεταξύ των χωρών με μουσουλμανικό πληθυσμό.

Η σκακιέρα της Συρίας

Στον γεωπολιτικό καβγά σιιτών – σουνιτών με επίκεντρο τη Συρία και το Ιράκ, η Τουρκία τάχθηκε στο πλευρό της ομόδοξης σουνιτικής Σαουδικής Αραβίας έναντι της μεγάλης προστάτιδας των σιιτών, του Ιράν. Οι πολιτικές επιλογές της Άγκυρας και η εμμονή της στην άμεση απομάκρυνση του σιίτη Άσαντ έρχονται σε αντίθεση με όλους σχεδόν τους παίκτες στο συριακό ζήτημα. Ενώ δηλαδή ΗΠΑ, Γαλλία, Βρετανία, Ρωσία και Ιράν βλέπουν το Ισλαμικό Κράτος ως πρωταρχικό στόχο, η Τουρκία εξακολουθεί και επιμένει στην ανατροπή του Άσαντ. Παράλληλα οι ίδιοι παίκτες αντιμετωπίζουν τους Κούρδους ως βασικούς συμμάχους και ως αποτελεσματική στρατιωτική δύναμη επί του εδάφους κατά των τζιχαντιστών, την ίδια ώρα που ο Ερντογάν και η κυβέρνησή του τους αποκαλούν τρομοκράτες. Όταν δηλαδή ο κουρδικός παράγοντας αντιμετωπίζεται από τη διεθνή κοινότητα ως συστατικό στοιχείο στη νέα αρχιτεκτονική στη Μέση και Εγγύς Ανατολή, η Τουρκία τον αντιμετωπίζει ως εφιάλτη.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε και στο Ποντίκι

ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP

Download on the App Store

Μοίρασε το

του αρθρογράφου

ideas change society

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

Αφήστε μια απάντηση

Σχόλια

Μπες στη συζήτηση

Κάνε εγγραφή για να αφήσεις τα σχόλιά σου

Κάνε εγγραφή για να αφήσεις τα σχόλιά σου