Ο Θανάσης Κ. σημειώνει πως ο εθνομηδενισμός δεν θα γίνει ποτέ η κοινή βάση για την Ευρώπη και την Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση. Η περιφρόνηση των εθνικών ταυτοτήτων και η υπονόμευση των εθνικών συμφερόντων, είναι η άρνηση για την Ευρωπαϊκή Ιστορία και η ακύρωση για το ευρωπαϊκό εγχείρημα…
Κάτι οι τελευταίες εξελίξεις στο Σκοπιανό, κάτι οι αποσταθεροποίηση της γειτονικής Ιταλίας, κάτι η όξυνση της Τουρκικής επιθετικότητας, κάτι το «τελεσίγραφο» του ΔΝΤ προς τους Ευρωπαίους για το Ελληνικό χρέος, όλα αυτά – τα τόσο διαφορετικά και τόσο «ασύνδετα» ανάμεσά τους – θέτουν ένα θεμελιώδες πρόβλημα.
Τι θα πει σήμερα να είναι κανείς «Ευρωπαϊστής»;
Πόσο αξία έχει σήμερα η «πίστη» στους ευρωπαϊκούς θεσμούς;
Και πόσο μπορούν να μας «σώσουν» – ή να μας… «χαντακώσουν»;
* Κάποιοι υποστήριζαν πριν δεκατρία χρόνια, ότι σημασία δεν είχε πια πως θα αντιμετωπίσουμε τον Τουρκικό «επεκτατισμό», γιατί από τη στιγμή που η Τουρκία έμπαινε ως ισότιμο μέλος στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο επεκτατισμός της θα ακυρωνόταν. Θα «εξαερωνόταν», κυριολεκτικά…
Επομένως δεν χρειαζόταν – υποτίθεται – να σκεφτόμαστε ούτε για πρόσθετους εξοπλισμούς έναντι της Τουρκίας, ούτε για πρόσθετες τοπικές συμμαχίες για να την ανάσχεσή της. Αρκούσε να επισπεύσουμε την «πλήρη ένταξή της» στην Ευρώπη. Έτσι σκέπτονταν πολλοί στην Ελλάδα – και στην Ευρώπη. Αποδείχθηκε ότι έκαναν λάθος…
* Κάποιοι υποστηρίζουν ακόμα, πως δεν έχει νόημα να μιλάμε για το πώς θα εξελιχθεί στο μέλλον ο ψευδομακεδονικός αλυτρωτισμός των Σκοπίων. Αρκεί να μπουν τα Σκόπια στους Ευρω-ατλαντικούς θεσμούς – το ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αν συμβεί αυτό, τότε «αυτόματα θα εξαλειφθεί» η αλυτρωτισμός τους απέναντί μας. Οι Ευρωπαϊκοί κανόνες δεν αφήνουν περιθώρια για αλυτρωτισμούς μεταξύ των μελών της Ένωσης.
Αρκεί λοιπόν, να τους «βοηθήσουμε» να μπουν στην Ευρώπη. Όλα τα άλλα θα λυθούν «αυτόματα» από τους συμμάχους, από τους εταίρους μας και από τους «κανόνες» της Ένωσης.
Προφανώς η άποψη αυτή είναι παιδαριώδης! Το γεγονός ότι Ελλάδα και Τουρκία είναι σύμμαχοί στο ΝΑΤΟ εδώ και 66 χρόνια, δεν εμπόδισε ούτε την σύγκρουση μεταξύ τους στην Κύπρο το 1974, ούτε τη συνεχή κλιμάκωση της πολεμικής έντασης ανάμεσα τους, ούτε τρεις τουλάχιστον κρίσεις που έφεραν και τις δύο χώρες στο «παρά τρίχα» της πολεμικής αναμέτρησης (πέρα από το 1974): το 1964, το 1987 και το 1996…
Η ένταξη στον ένα τουλάχιστον Ευρωατλαντικό θεσμό – το ΝΑΤΟ – δεν εξαφανίζει την επιθετικότητα, τον επεκτατισμό, τον αλυτρωτισμό, τις αποσχιστικές τάσεις ή τον αναθεωρητισμό.
Μπορούν όλα αυτά να γίνουν, ίσως, πιο «διαχειρίσιμες» απειλές. Αλλά όχι να «εξαφανιστούν» αυτόματα. Γενικά μεγάλα ιστορικά, εθνικά ή γεωπολιτικά προβλήματα, δεν λύνονται με θεσμικούς αυτοματισμούς.
* Τέλος, κάποιοι υποστήριζαν ως πολύ πρόσφατα ότι η πολιτική αστάθεια στην Ιταλία δεν επρόκειτο να οδηγήσει σε συνολική κρίση – ή πολύ περισσότερο σε πανευρωπαϊκή κρίση με επίκεντρο το ευρώ… (Οι ίδιοι πριν δύο χρόνια απέκλειαν και το Βrexit – και την πάτησαν!)
Πίστευαν γενικότερα, πως είναι «αυτονόητο» το συμφέρον των Ιταλών να μην μπλέξουν σε περιπέτειες που θα θέσουν σε κίνδυνο την ίδια την παραμονή τους στο ευρώ, δηλαδή τις τράπεζές τους, τις καταθέσεις τους και την ευημερία τους.
Άρα τελικά, ό,τι κι αν ψήφιζαν, στο τέλος, θα αναγκάζονταν τα κόμματά τους να κάνουν την «κωλοτούμπα» τους (αλά Τσίπρα!).
Προφανώς αυτές οι καθησυχαστικές διαβεβαιώσεις έκαναν ένα μικρό λάθος. Δηλαδή, τι «μικρό»; Τεράστιο!
–Είχαν ξεχάσει πως σε αντίθεση με την Ελλάδα, η Ιταλία είναι μια χώρα παραγωγική, ανταγωνιστική και εξαγωγική – για την ακρίβεια η όγδοη εξαγωγική δύναμη στον κόσμο – και μάλιστα με θετικό εμπορικό ισοζύγιο, ακόμα και με το «ακριβό» ευρώ.
–Είχαν ξεχάσει ότι σε αντίθεση με την Ελλάδα, η Ιταλία είναι μια χώρα «πολύ μεγάλη για να την αφήσουν να χρεοκοπήσει», αλλά «και πολύ μεγάλη για να μπορέσουν να της κουρέψουν αρκετό χρέος»…
Είχαν ξεχάσει με δύο λόγια, ότι σε αντίθεση με την Ελλάδα, η Ιταλία μπορεί και να εκβιάσει την υπόλοιπη Ευρώπη – και να επιζήσει εκτός ευρώ (αν δεν έπιανε ο «εκβιασμός» της)…
Και τώρα μόλις καταλαβαίνουν ότι, είτε «εκβιάσει» η Ιταλία, είτε τελικά αποχωρήσει από το ευρώ, αυτό θα διαλύσει την ευρωζώνη, όπως την ξέρουμε και θα ανατρέψει το ευρωπαϊκό «οικοδόμημα», όπως το γνωρίσαμε ως τώρα.
Κι έκαναν το επιπρόσθετο λάθος, να στείλουν τους Ιταλούς ξανά σε εκλογές, με τους αντιευρωπαϊστές να φοράνε το «φωτοστέφανο του θύματος» και να σηκώνουν τα «λάβαρα της δημοκρατίας»!.
Διότι αυτό που έκανε προχθές ο Ιταλός Πρόεδρος της Δημοκρατίας, εμφανίζεται ως «αντιδημοκρατική εκτροπή», ως περιφρόνηση της θέλησης του εκλογικού σώματος.
Και οδηγεί πια, όπως ομολογούν οι πάντες, σε ενίσχυση των αντί-ευρωπαίων – από το 49% του εκλογικού σώματος σήμερα, σε 60% περίπου, αν γίνονταν οι εκλογές ξανά τώρα…
* Για να μη θυμηθούμε ότι είναι μόλις οκτώ χρόνια, από το 2010, όταν ξέσπασε η Ελληνική κρίση και αποκαλύφθηκε πως το «ευρωπαϊκό οικοδόμημα» ήταν «ελαττωματικό» και είχε σοβαρά «κατασκευαστικά σφάλματα»:
Δεν διέθετε μηχανισμό έγκαιρης προειδοποίησης κρίσεων, δεν διέθετε μηχανισμό αντιμετώπισης κρίσεων, κάποιες φορές μάλιστα λειτουργούσε ως …«θρυαλλίδα» και «επιταχυντής» κρίσεων!
Όλα αυτά «αντιμετωπίστηκαν» υποτίθεται στα χρόνια που μεσολάβησαν. Με τις μεταρρυθμίσεις που υιοθετήθηκαν σε πανευρωπαϊκό επίπεδο – κυρίως οικονομικού χαρακτήρα.
Ήδη όμως η Ενωμένη Ευρώπη υπέστη σοβαρά πλήγματα από το μεταναστευτικό! Από την αδυναμία της να προστατέψει τα σύνορά της, να ρυθμίσει τις ροές στο εσωτερικό της και να επιβάλει τον έλεγχο πάνω στις ροές αυτές – γιατί καμία δημοκρατική κοινωνία δεν μπορεί να επιβιώσει αν τη σαρώνουν συνεχώς μεταναστευτικά κύματα, πέρα από τις δυνατότητες της να τα απορροφήσει…
Εκεί βρισκόμαστε σήμερα: Η Ενωμένη Ευρώπη συνεχώς «μεταρρυθμίζεται» και συνεχώς παραμένει πιο πίσω από τα προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπίσει…
Και οι ευρωπαϊκές κοινωνίες πολώνονται πια βαθύτατα ανάμεσα σε δύο «στρατόπεδα»:
–Ανάμεσα σε εκείνους που εξακολουθούν να πιστεύουν στην Ενωμένη Ευρώπη παρ’ όλα τα λάθη της. Πολλές φορές πιστεύουν τόσο φανατικά, που αρνούνται να δούνε τα «κατασκευαστικά» της σφάλματα, ακόμα κι όταν τα σφάλματα αυτά τα έχουν ομολογήσει οι ίδιες οι Ευρωπαϊκές αρχές.
–Κι εκείνους, από την άλλη, που θέλουν να γκρεμίσουν την Ενωμένη Ευρώπη! Και να επιστρέψουν στην «ασφάλεια» (ή στην ψευδαίσθηση ασφαλείας) των εθνικών συνόρων και τους ανταγωνισμούς των εθνικών κρατών.
Το δράμα είναι πως κανένα από τα δύο στρατόπεδα αυτού του πανευρωπαϊκού διχασμού δεν είναι πια ελκυστικό. Ούτε φαίνεται να εγγυάται ένα καλύτερο μέλλον.
—Οι Ευρωπαϊστές χάνουν έδαφος παντού, για την αλαζονεία τους, την γραφειοκρατία τους, τον νομικίστικο κυνισμό τους (τα πάντα είναι άκαμπτοι «κανόνες») τις ιδεολογικές εμμονές τους (όπως με τα «ανοικτά σύνορα» προς τα έξω) ενίοτε και με τις αντιδημοκρατικά «φάλτσα» τους (αν οι λαοί δεν ψηφίζουν «σωστά», να τους δώσουμε πρόσθετες ευκαιρίες να αλλάξουν άποψη!)
–Αλλά και οι αντί-ευρωπαϊστές δεν πείθουν, γιατί μοιάζουν περισσότερο με κίνημα διαμαρτυρίας απέναντι στους «Ευρωπαϊστές», παρά με εναλλακτική λύση για τις εθνικές κοινωνίες και την Ευρώπη συνολικά. Όταν προσπαθούν να εκφράσουν ολοκληρωμένες απόψεις συχνά ζητάνε «αναδιανομές» σε βάρος των πλουσίων χωρών (που οι πλούσιες αποκλείεται να δεχθούν), ή προστατευτισμό (που τελικά θα πλήξει όλους), ή εσωτερική πολιτική παροχών (που θα επισπεύσει την χρεοκοπία των οικονομιών τους και την φτωχοποίηση των κοινωνιών τους).
Όταν δεν ακούγονται «αφελείς» για όσα λένε, τότε μοιάζουν απεχθείς με όσα υπονοούν ή απειλούν να επιφέρουν…
* Την ώρα που η Ευρώπη χάνει συνεχώς έδαφος στις διεθνείς αγορές, κανείς δεν συζητά σοβαρά, πως θα αρχίσει να κερδίζει έδαφος σε ανταγωνιστικότητα, έναντι των παγκόσμιων ανταγωνιστών της.
* Την ώρα που η Ευρώπη φθίνει δημογραφικά, κανείς δεν συζητά πως θα στηριχθεί η «πυρηνική οικογένεια» (άντρας- γυναίκα- παιδιά).
Όλη η κουβέντα γίνεται για τα «δικαιώματα» των σεξουαλικά «διαφορετικών»…
Και κάποιοι προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τη δημογραφική κρίση της Ευρώπης, εισάγοντας λαθρομετανάστες σε αριθμούς και με όρους που δεν τους επιτρέπουν να «απορροφηθούν» ομαλά από τις ευρωπαϊκές κοινωνίες.
Με αποτέλεσμα να δημιουργούνται ευρύτατες ξενοφοβικές αντιδράσεις εκεί που δεν υπήρχαν!
* Την ώρα που δημιουργούνται νέες εστίες εντάσεων και πολεμικών εστιών διεθνώς, η Ευρώπη επιμένει στην ανοησία της «ήπιας δύναμης» (soft power).
Ο ίδιος ο Γερμανικός τύπος αποκαλύπτει πως από τα 128 πολεμικά αεροσκάφη Eurofighter-Τyphoon που διαθέτει η Γερμανία, έπρεπε βάσει των ΝΑΤΟϊκών συμφωνιών να είναι σε πλήρη «επιχειρησιακή ετοιμότητα» τα 29 και στην πραγματικότητα μπορουν να επιχειρούν μόλις τα…δύο!
Με τέτοια… soft power, άντε να διαπραγματευθείς με την Αμερική του Τράμπ από τη μια πλευρά, ή να σταθείς απέναντι στη Ρωσία του Πούτιν από την άλλη, ή απέναντι στην Κίνα που συνεχώς αναβαθμίζεται στρατιωτικά, ή στην Τουρκία που προκαλεί τους πάντες γύρω της και δεν υπολογίζει κανένα…
Το soft power της Ευρώπης δημιουργεί «κενά ισχύος» παντού και κυρίως γύρω από την περιφέρειά της.
Και δεν επιτρέπει να πάρουν στα σοβαρά το «Ευρωπαϊκό εκτόπισμα», χώρες που θα το είχαν ανάγκη – γιατί πολεμούν τον τζιχαντισμό ή τον ισλαμοφασισμό.
Για να ανακόψει την πτώση της η Ενωμένη Ευρώπη πρέπει να κάνει τα εξής απλά πράγματα:
–Πρώτον, να κόψει με το μαχαίρι την αλαζονεία της. Ναι, είναι ιστορικά απαραίτητο εγχείρημα που πρέπει να συνεχιστεί και να «εμβαθύνει». Αλλά δεν τα ξέρουν όλα, δεν τα έχουν κάνει όλα σωστά, και δεν είναι «εχθροί τους» όσοι τους ασκούν κριτική.
Από αυτή την κριτική έχει μόνο να κερδίσει η Ευρώπη – και κυρίως οι λεγόμενοι «Ευρωπαϊστές», αν ανοίξουν τα αυτιά τους και τα μυαλά τους.
–Δεύτερον, να κόψει με το μαχαίρι την γραφειοκρατία της. Απαντάνε στα προβλήματα με… «διαδικασίες».
Αντί για να δώσουν λύσεις, φτιάχνουν «επιτροπές» και θεσπίζουν … «δομές». Αντί για κρίσιμες αποφάσεις, ψάχνουν εφήμερους… «συσχετισμούς». Αντί για αλήθειες που έπρεπε να έχουν ειπωθεί από καιρό, με καθαρές κουβέντες, αρέσκονται σε ευφημισμούς «πολιτικής ορθότητας».
Κάποτε στην ύστερη ΕΣΣΔ κυκλοφορούσε το ανέκδοτο με την… καμήλα:
Τι είναι καμήλα, ρωτούσε κάποιος;
Απάντηση: Είναι ένα… άλογο κούρσας, που το σχεδίασε μια Επιτροπή από σοβιετικούς γραφειοκράτες!
Το περίεργο είναι πως το ανέκδοτο αυτό κυκλοφορεί ξανά, εδώ και μερικά χρόνια στους διαδρόμους της Ευρωπαϊκής Ένωσης…
Μόνο που η Επιτροπή που σχεδιάζει τις καμήλες είναι «Ευρωπαϊκή» αυτή τη φορά. Όχι σοβιετική…
–Τρίτον, – και σπουδαιότερο η Ευρώπη – να σέβεται τους λαούς της, τα έθνη τους, τις ταυτότητές τους, τις ευαισθησίες τους, τις ιστορικές εμπειρίες τους, το πολιτιστικό φορτίο που κουβαλάει ο καθένας τους.
“Ευρώπη” είναι η σύνθεση όλων αυτών. Όχι η ισοπέδωσή τους!
Ευρώπη είναι τα έθνη που τη δημιούργησαν. Όχι η εξαφάνιση τους!
Η Ενωμένη Ευρώπη ΔΕΝ θα είναι ένα «στρατόπεδο νεοσυλλέκτων» που βγάζουν τα ποικιλόχρωμα πολιτικά του ρούχα, και θα ντύνονται όλοι την ίδια «στολή αγγαρείας».
Όποιος έτσι «φαντάζεται» την Ευρώπη, την υπονομεύει – οπλίζει τα χέρια των εχθρών της!
Ο εθνομηδενισμός ΔΕΝ θα γίνει ποτέ – ΔΕΝ πρέπει να γίνει και ΔΕΝ μπορεί να γίνει –η «κοινή βάση» της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης.
Ο εθνομηδενισμός, η περιφρόνηση των εθνικών ταυτοτήτων και η υπονόμευση των εθνικών συμφερόντων, είναι η άρνηση της Ευρωπαϊκής Ιστορίας και η ακύρωση του Ευρωπαϊκού εγχειρήματος στο μέλλον…
–Τέταρτον, η Ενωμένη Ευρώπη θα προκύψει μόνον ως σταδιακή σύγκλιση λαών, πολιτισμών, ταυτοτήτων και συμφερόντων. Πάνω στην κοινή βάση που έχουν δημιουργήσει τρία ιστορικά στοιχεία:
Η αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία, το Ρωμαϊκό Δίκαιο, και ο Χριστιανισμός!
Η κοινή πολιτισμική μας παράδοση ως Ευρωπαίων, είχε προταθεί πριν δεκατρία χρόνια να μπει στο προοίμιο του Κοινού Ευρωπαϊκού Συντάγματος.
Αν και πλειοψηφούσε η πρόταση αυτή, δεν έγινε τελικά δεκτή. Μια μειοψηφία άσκησε βέτο…
Ίσως η άρνηση εκείνη, να υπήρξε η πρώτη μεγάλη «ήττα» του Ευρωπαϊκού εγχειρήματος.
Αλλά δεν πρόκειται ποτέ να συγκλίνουμε από δω και μπρος στο μέλλον, αν δεν αναγνωρίσουμε την κοινή μας παράδοση μέχρι τώρα, από το ιστορικό παρελθόν.
Κάποιοι δεν ήθελαν όχι μόνο τις ξεχωριστές πολιτιστικές παραδόσεις των Ευρωπαϊκών εθνών…
Δεν ήθελαν ούτε καν τις κοινές παραδόσεις τους!
Ήθελαν μια «ένωση», χωρίς λαούς χωρίς πολιτισμούς, χωρίς Ιδεολογικά φορτία, χωρίς Ψυχή. Μια «Ένωση» απογυμνωμένων πληθυσμών. Χωρίς ιστορική συνείδηση, χωρίς «κοινή αίσθηση του ανήκειν», χωρίς επί μέρους ταυτότητες, χωρίς κοινή ταυτότητα.
Όμως, αυτό δεν πάει πια πουθενά. Το απορρίπτουν μια μετά την άλλη όλες οι Ευρωπαϊκές κοινωνίες.
Και αναζητούν τον «τρίτο δρόμο», σε μιαν Ευρώπη που θα σέβεται τις διαφορετικές εθνικές ταυτότητες, θα συγκλίνει τους διαφορετικούς πολιτισμούς, θα προασπίζεται κοινά συμφέροντα, θα σέβεται απολύτως τη δημοκρατία μέσα στην Ευρώπη, και θα προβάλει το κύρος και την ισχύ της Ευρώπης στο υπόλοιπο κόσμο.
Αυτή η Ευρώπη ακόμα δεν υπάρχει.
Αν και την αναζητούν εναγωνίως εκατομμύρια Ευρωπαίοι.
Διαβάστε το προηγούμενο άρθρο του Θανάση Κ. στο new deal