Ο Θανάσης Κ. παρουσιάζει έναν οδηγό επιβίωσης για την εξωτερική πολιτική. Ο δεκαπεντάλογος οδηγεί και σκέψεις, αλλά και κρίσιμα συμπεράσματα και δίνει απάντηση σε κομβικά ερωτήματα, όπως π.χ. αν αλλάζει η συμφωνία των Πρεσπών…
Για να βρεις συμμάχους διεθνώς πρέπει να συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις:
- Πρώτον, να ξέρεις εσύ τι θέλεις (άμεσα και μέσο-μακροπρόθεσμα), ανεξαρτήτως του τι θέλουν οι άλλοι. Αν δεν έχεις δικούς σου στόχους, αυτό θα το καταλάβουν οι άλλοι και θα σε σέρνουν όπου θέλουν εκείνοι! Ή θα σε αγνοούν.
- Δεύτερον, να ξέρεις ποιες είναι οι επιδιώξεις των άλλων στην περιοχή σου και με ποιους μπορείς να επιτύχεις «ευθυγραμμίσεις» συμφερόντων.
- Τρίτον, να ξέρεις ποιο είναι το σημαντικότερο γεωπολιτικό στοίχημα της περιοχής και εκεί να φτιάχνεις συμμαχίες, ώστε να βγεις κερδισμένος.
- Τέταρτον, να διεκδικείς ρόλους στην περιοχή σου που εξυπηρετούν τις δικές σου επιδιώξεις αλλά και τις επιδιώξεις άλλων γύρω σου. Όποιος δεν διεκδικεί ρόλους έναντι τρίτων, δεν στήνει συμμαχίες και δεν κερδίζει τίποτε.
- Πέμπτον, να εκμεταλλεύεσαι υπέρ σου, όλες τις ευκαιρίες που σου παρουσιάζονται. Γιατί αυτό κάνουν κι όλοι οι άλλοι, για τις ευκαιρίες που τους παρουσιάζονται σε βάρος σου.
- Έκτον, να θυμάσαι: Ο εχθρός του εχθρού σου μπορεί να γίνει «φίλος» σου. Αλλά ο φίλος του εχθρού σου, δεν είναι κατ’ ανάγκην και δικό σου «εχθρός».
Οι μεγάλες στρατηγικές συγκλίσεις χτίζονται σχεδόν πάντα σε μεγάλες αντιπαλότητες προς τρίτους. Όποιος υποστηρίζει το αντίθετο, απλώς θέλει να σε αποδυναμώσει…
- Έβδομον, σημασία δεν έχει η ισχύς που θεωρητικά διαθέτεις, αλλά αν είσαι διατεθειμένος να τη χρησιμοποιήσεις. Αν έχεις εκατοντάδες άρματα, αλλά δεν έχεις ανταλλακτικά ή αν διαθέτεις εκατοντάδες πολεμικά αεροσκάφη, αλλά δεν διαθέτεις καύσιμα ή πυρομαχικά, ουσιαστικά δεν έχεις τίποτε! Και οι άλλοι το ξέρουν.
- Όγδοον, πολλές φορές οι χώρες κάνουν «προβολή ισχύος», όχι για να κερδίσουν άμεσα κάτι, αλλά για να εξουδετερώσουν δυνητική απειλή, υπενθυμίζοντας ότι έχουν ισχύ κι έχουν και τη διάθεση να τη χρησιμοποιήσουν. Συνηθέστατα, η προβολή ισχύος είναι υπόμνηση αποτροπής. Κάποιες φορές είναι και απόπειρα εκφοβισμού του αντιπάλου, για να υποχωρήσει χωρίς αντιστάσεις (αυτό κάνει η Τουρκία έναντι της Ελλάδος, εδώ και δεκαετίες).
- Ένατον, η ισχύς που «μετράει» στις διεθνείς σχέσεις είναι η hard power, όχι η soft power. Δηλαδή η ισχύς που μπορεί να φέρει αποτελέσματα και να δημιουργήσει ή ανατρέψει «τετελεσμένα», όχι… «ηθική υπεροχή»!
Η soft power έχει νόημα μόνον ως «συμπλήρωμα» της hard power – ποτέ ως «υποκατάστατό» της.
- Δέκατο, η ισχύς έχει νόημα όταν είναι sustainable – δηλαδή μακροχρόνια «βιώσιμη». Μεγάλοι εξοπλισμοί, χωρίς οικονομική δυνατότητα να τους συντηρεί κανείς και να τους βελτιώνει συνέχεια – είναι περιττή σπατάλη.
Η ισχύς που μετράει στα μάτια τρίτων είναι εκείνη που ξέρουν ότι θα υπάρχει αύριο και μάλιστα βελτιωμένη. Όχι εκείνη που θα οδηγήσει τη χώρα που «εξοπλίζεται» σε χρεοκοπία.
Πολύ συχνά τα «έξυπνα όπλα» ή οι «έξυπνες λύσεις» παράγουν πολύ μεγαλύτερη ισχύ από τα πανάκριβα όπλα! (Οι Ισραηλινοί το απέδειξαν αυτό κατ’ επανάληψιν, ιδιαίτερα στις δεκαετίες ’40, ’50 και ’60)
- Ενδέκατο, για να σε παίρνουν στα σοβαρά οι δυνητικοί σύμμαχοι σου – πρέπει εσύ πρώτος να παίρνεις στα σοβαρά τον εαυτό σου. Αν προσπαθείς να φανείς «ευχάριστος» σε όλους, άπαντες σε «ευχαριστούν» ποικιλοτρόπως, αλλά κανείς δεν υπολογίζει σε σένα, ούτε σε παίρνει στα σοβαρά.
(Και να θυμάσαι: οι «ιστορικοί φίλοι», δεν είναι κατ’ ανάγκην και «σύμμαχοι». Ενώ εκείνοι που αποδεικνύονται αξιόπιστοι σύμμαχοι, συχνά δεν συγκαταλέγονται, ανάμεσα στους «ιστορικούς φίλους»…)
- Δωδέκατο, τα εθνικά σου συμφέροντα, δεν πρόκειται να τα «συμμερίζονται» ποτέ όλοι οι άλλοι. Αλλά θα τα σεβαστούν, αν τα σέβεσαι ΕΣΥ – κι αν σε χρειάζονται για τα δικά τους σχέδια.
Δεν θα τα σεβαστούν, αν εσύ δεν τα σέβεσαι – ή αν τους είσαι άχρηστος.
- Δέκατο τρίτο – και ιδιαίτερα κρίσιμο: Όταν ασκείς διεθνή πολιτική, ποτέ δεν υποτιμάς τον εαυτό σου – και ποτέ δεν υπερτιμάς τον αντίπαλό σου! Για παράδειγμα: ποτέ δεν λες πόσο μικρό και αδύναμο κράτος είσαι και πόσο μεγάλο και απειλητικό κράτος είναι ο εχθρός σου. Η ιστορία – και η σημερινή πραγματικότητα – είναι γεμάτη από μικρά κράτη που τα σέβονται (ενίοτε και τα φοβούνται) άλλα πολύ μεγαλύτερα. Αν εκπέμπεις… κακομοιριά, σε βλέπουν ως κακομοίρη και κανείς δεν συμμαχεί με κακομοίρηδες…
Αλλά προσοχή, ισχύει και το αντίστροφο: Όταν δημιουργείς επιχειρησιακά σχέδια, ποτέ δεν υπερτιμάς τον εαυτό σου και ποτέ δεν υποτιμάς τον αντίπαλό σου.
Προς τα «έξω» πρέπει να εκπέμπεις αυτοπεποίθηση και αποφασιστικότητα. Αλλά «μέσα» πρέπει να είσαι συνετός. Πρέπει να βρίσκεις και τρόπο να ισορροπείς ανάμεσα σ’ αυτά τα δύο.
- Δέκατο τέταρτο: Πρέπει να ξεχωρίζεις το διεθνές νομικό καθεστώς από το τοπικό στάτους κβο. Το πρώτο το διαμορφώνουν νομικές ρυθμίσεις και διεθνείς συμβάσεις. Το δεύτερο το διαμορφώνουν διεθνείς πρακτικές που επιβάλλονται χωρίς αντίσταση και χωρίς αμφισβήτηση.
Για παράδειγμα το διεθνές νομικό καθεστώς του Αιγαίου δεν έχει αλλάξει μετά το 1935 (Συνθήκη του Μοντρέ). Όμως άλλο status quo υπήρχε στην περιοχή όταν οι Τούρκοι «σέβονταν» τα 12 μίλια ελληνικού εναέριου χώρου στον αέρα (ως το 1974),
άλλο όταν άρχισαν οι παραβιάσεις, όμως χωρίς αμφισβήτηση εθνικού χώρου ακόμα (από το 1974),
άλλο όταν έγινε η αμφισβήτηση των «γκρίζων ζωνών» (κρίση Ιμίων, 1996),
άλλο όταν «απαγορεύθηκε» η ανάρτηση ελληνικών σημαιών επί βραχονησίδων στο κέντρο του Αιγαίου («γκριζάρισμα» του μισού Αιγαίου, 2016),
κι άλλο όταν απαγορεύθηκε να πλησιάζουν ελληνικά σκάφη στα Ίμια (2018)!
Οι διεθνείς συνθήκες παρέμεναν ίδιες (αν και καθίσταντο όλο και πιο «ξεπερασμένες»). Αλλά οι πρακτικές της Τουρκίας να αμφισβητεί και να επιβάλει, κλιμακώνονταν συνεχώς. Κι έτσι άλλαξε – χωρίς επαρκή αντίσταση – το status quo.
- Δέκατο πέμπτο, την εξωτερική πολιτική μιας χώρας ΔΕΝ τη διαμορφώνουν οι διπλωμάτες ούτε οι νομικοί. Τη διαμορφώνουν οι πολιτικοί με την εντολή του εκλογικού σώματος. Οι διπλωμάτες τη χειρίζονται, αλλά δεν τη δημιουργούν. Οι νομικοί την διατυπώνουν ενίοτε, αλλά δεν τη «γεννούν». Η εξωτερική πολιτική είναι ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ή είναι κακόγουστο καλαμπούρι…
Το να φτιάχνουμε «επιστημονικές επιτροπές» στο υπουργείο εξωτερικών που στελεχώνονται σχεδόν αποκλειστικά από… καθηγητές του Διεθνούς Δικαίου, είναι αστείο, είναι γελοίο, είναι pathetic που λένε οι αγγλοσάξονες.
Είναι επαρκής λόγος, να μη μας παίρνει στα σοβαρά κανείς.
Με βάση αυτό το 15λογο δείτε κάποια ενδιαφέροντα συμπεράσματα:
- Πρώτον, η Συνθήκη των Πρεσπών, είναι διμερής Συνθήκη – ΔΕΝ είναι Διεθνής Συνθήκη, όπως υποστηρίζουν κάποιοι.
Δεσμεύει δύο χώρες και μόνο! Διεθνής, για παράδειγμα, είναι η Συνθήκη της Λωζάνης (υπογράφηκε σαν αύριο πριν 96 χρόνια), την υπέγραψαν η Βρετανία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ιαπωνία, η Ρουμανία, το Σερβοκροατικό κράτος, η Ελλάδα και η Τουρκία. Καμία σχέση μια πολυμερής Συνθήκη με μια διμερή.
Οι πολυμερείς αλλάζουν πολύ πιο δύσκολα απ’ ό,τι οι διμερείς.
Τελικά αλλάζουν και οι πολυμερείς, βέβαια.
Όποιος σας λέει κάτι άλλο, απλώς δεν λέει αλήθεια.
Παρεμπιπτόντως, το άρθρο 23 της Συνθήκης της Λωζάνης προβλέπει πως η Τουρκία παραιτείται πλήρως από κάθε βλέψη στην Κύπρο! Αυτό δεν την εμπόδισε έκτοτε να εισβάλει στην Κύπρο και τώρα να προσπαθεί να την καταστήσει «προτεκτοράτο» της!
Για να μη λέμε ανοησίες περί διεθνώς δεσμεύσεων που είναι, τάχα αναλλοίωτες και αμετακίνητες στο χρόνο.
(Ουδείς επικαλείται τώρα εκείνη τη δέσμευση της Τουρκίας, για να ακυρώσει τις σημερινές διεκδικήσεις της στην Κύπρο)
- Δεύτερον, είναι αλήθεια ότι η επαίσχυντη Συμφωνία των Πρεσπών δημιουργεί δεσμεύσεις σε βάρος μας. Και δεν είναι καθόλου απλή υπόθεση η «κατάργησή» της. Ούτε μπορεί να επιτευχθεί με δημαγωγικές διακηρύξεις ή πολύ περισσότερο με…. κηραλοιφές και άλλα «θαυματουργά ματζούνια».
- Τρίτον, η σταδιακή αποδυνάμωση των Πρεσπών είναι must. Ό,τι κι αν λέμε, ό,τι αν δηλώνεται δημόσια (τα περισσότερα, όπως είμαστε, δεν μπορούν να λεχθούν τώρα), δεν μπορούμε να νομιμοποιήσουμε τον Σκοπιανό αλυτρωτισμό μέσα στη χώρα μας, ούτε να απεμπολήσουμε τα εμπορικά σήματα των προϊόντων μας, ούτε να παραιτηθούμε από το κυριαρχικό μας δικαίωμα να διαπραγματευθούμε την ένταξή των Σκοπίων σε διεθνείς οργανισμούς.
Η σταδιακή αποδυνάμωση των Πρεσπών σχετίζεται με την ενίσχυση του γεωπολιτικού ρόλου της Ελλάδας, και με την παράλληλη αποδυνάμωση των Σκοπίων.
- Το πρώτο εξαρτάται από μας (και την παράλληλη «αυτονόμηση» της Τουρκίας από το παραδοσιακό ρόλο της στους δυτικούς σχεδιασμούς).
- Το δεύτερον δεν εξαρτάται από μας, αλλά το προχωράνε οι δημογραφικές ανατροπές μέσα στα Σκόπια, η «κινητικότητα» των Αλβανών, οι εξελίξεις στο Κόσοβο και οι αντιδράσεις των Βουλγάρων.
Σε λίγο θα βρεθούμε να έχουμε αναγνωρίσει «εθνικό κράτος» που διαλύεται και έθνος που αποτελείται από τρεις… αλληλοσυγκρουόμενες εθνοτικές ομάδες!
Καμία τεχνητή «εθνογένεση» που φτιάχτηκε με ψέμα δεν άντεξε στο χρόνο.
Η Γιουγκοσλαβία διαλύθηκε, η Τσεχοσλοβακία διαλύθηκε, η Σοβιετική Ένωση διαλύθηκε, η «Μακεδονία» δεν πρόκειται να γλιτώσει.
Μπορεί να βρέθηκαν «Έλληνες» να ξεπουλήσουν την ελληνικότητα της Μακεδονίας, αλλά το κρατίδιο που προέκυψε ήδη το υπονομεύουν οι Αλβανοί και οι Βούλγαροι (και οι αξεπέραστες εσωτερικές του αντιφάσεις).
- Να θυμόμαστε, όμως, ότι το μεγάλο γεωπολιτικό πρόβλημα στην περιοχή μας είναι στη Μέση Ανατολή και το προκαλεί η «αυτονόμηση» της Τουρκίας, πιθανόν και το Κουρδικό. Δεν υπήρξε ποτέ το Σκοπιανό!
- Να θυμόμαστε, ότι σε αυτό το μεγάλο πρόβλημα η Ελλάδα είναι αναπόσπαστο μέρος της λύσης («τετραμερής»: Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ-Αίγυπτος), οπότε αν προσφέρουμε στο μεγάλο τα μέγιστα, μπορούμε υπό τις κατάλληλες συνθήκες να επανορθώσουμε τη ζημιά που υποστήκαμε στο «έλασσον» (για τους άλλους).
- Να θυμόμαστε ότι η ακύρωση του «Μακεδονικού έθνους» συμφέρει κι όλα τα άλλα κράτη της περιοχής μας. Πράγμα που αργά ή γρήγορα θα εκφραστεί ποικιλοτρόπως.
- Να θυμόμαστε ότι ήδη κυοφορείται και αναπόφευκτα θα συμβεί η νέα Συμφωνία ΗΠΑ-Ρωσίας για τις «νέες διαρρυθμίσεις» στην περιοχή, πράγμα που αλλάζει όλο το σκηνικό και στα Βαλκάνια (η Ρωσία διεκδικεί Ουκρανία και Συρία – πιέζει αλλού για να πάρει αυτά που πρωτίστως την ενδιαφέρουν).
- Να θυμόμαστε όλους αυτούς που μας έλεγαν ότι «κλείνουμε το μέτωπο με τα Σκόπια, για να μείνουμε απερίσπαστοι έναντι της Τουρκίας» εκείνο που εννοούσαν είναι το ακριβώς αντίστροφο: ξεπουλάμε τα ελληνικά συμφέροντα στο Μακεδονικό, για να δημιουργήσουμε «προηγούμενο», ώστε να ξεπουληθούν – στη συνέχεια – και τα ελληνικά συμφέροντα στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.
- Να θυμόμαστε, ότι μια Ελλάδα πολλαπλά ταπεινωμένη είναι «άχρηστη» για τους σχεδιασμούς ακόμα και «τρίτων». Δεν θα υπάρξει «τετραμερής», αν η Ελλάδα είναι «συντρίμμια»…!
- Να θυμόμαστε, ότι η Τουρκία έχει διαπράξει ξένη εισβολή-κατοχή εδώ και 45 χρόνια, την έχουν καταδικάσει τα Ηνωμένα Έθνη επανειλημμένως, έχει «απομονωθεί» – και καλά – αλλά δεν το πλήρωσε ποτέ!
Το… «εξαργυρώνει»κι όλα!
- Ζητάνε από μας να «νομιμοποιήσουμε» τα τετελεσμένα της στην Κύπρο – όχι από την Άγκυρα να παραιτηθεί απ’ αυτά.
- Επιμένει στο ψευδοκράτος, που δεν το αναγνωρίζει καμία χώρα στο κόσμο. Και δεν χάνει…
- Όπως το Ισραήλ επιμένει στην αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσάς του (που την αναγνώρισαν μόνον οκτώ χώρες στο κόσμο ως τώρα) και δεν χάνει.
- Όπως η Δυτική Γερμανία ΔΕΝ αναγνώρισε ποτέ την Ανατολική Γερμανία – την οποία είχαν αναγνωρίσει όλα τα άλλα κράτη στον κόσμο – και ΔΕΝ έχασε τελικά!
Τα κράτη που προβάλλουν τα εθνικά τους συμφέροντα και επιμένουν, αλλά ταυτόχρονα φροντίζουν να διεκδικούν ρόλους και να επιτυγχάνουν «ευθυγραμμίσεις» με άλλα ισχυρά συμφέροντα, τελικά κερδίζουν.
Ακόμα κι αν κάποιες φάσεις σε ορισμένα ζητήματα είναι «μόνα τους».
- Την ισχύ μας πρέπει να φροντίσουμε και να αυξήσουμε.
- Ρόλους πρέπει να διεκδικήσουμε και πάνω σε αυτούς να οικοδομήσουμε συμμαχίες. Γιατί αν ψάχνουμε «συμμαχίες» απεμπολώντας δικά μας εθνικά δίκαια, δεν οικοδομούμε «ισχύ» – προβάλουμε κακομοιριά.
- Επί τριάντα-σαράντα χρόνια μετά το 1974, είχαμε πρόβλημα με την Τουρκία και βρίζαμε τις… ΗΠΑ!
- Αντιμετωπίζαμε την προβολή ισχύος της Τουρκίας και τις έμπρακτες προκλήσεις της – κι εμείς ακουμπάγαμε… στο soft power της «άοπλης» Ευρώπης και στο… Διεθνές Δίκαιο! Που ήταν πάντα «με το μέρος μας», αλλά δεν μας προστάτεψε ποτέ!
- Είχαμε πρόβλημα με την Τουρκία και σπρωχναμε ΗΠΑ και Ισραήλ στο πλευρό της Τουρκίας.
Ενώ αναζητούσαμε «συμμάχους» στον… Αραφάτ και τον Καντάφι!
Τα κάναμε όλα λάθος! Καιρός να αρχίσουμε να κάνουμε και κάτι σωστό.
Για αρχή, να… απομνημονεύσουμε τον ανωτέρω 15λογο!
Κι ύστερα να αρχίσουμε να σκεπτόμαστε.
Έξω από κουτάκια και στερεότυπα…
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
