Ήδη από χθες που διέρρευσε ένα εδάφιο σημειώματος του υπουργείου Οικονομικών για τις βασικές πρόνοιες της φορολογικής μεταρρύθμισης, έχει προκαλέσει αναταραχή στις διοικήσεις και στις διευθύνσεις οικονομικών μεγάλων κι εγχώριων πολυεθνικών εταιριών που άρχισαν την ύστατη ώρα να ασκούν πιέσεις, ώστε να το μπλοκάρουν.
Την επίμαχη παράγραφο παρουσίασε χθες στην έκτακτη σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου, ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου με τίτλο «Έλεγχος συναλλαγών με εξωχώριες εταιρίες και υποκεφαλαιοδότησης (thin capitalization)». Εκεί σημειώνει πως “δεν αναγνωρίζονται οι αγορές, οι δαπάνες, τα μισθώματα, οι τόκοι που προκύπτουν από συναλλαγές με εξωχώριες εταιρίες, ή εταιρίες αντιπροσώπευσης αυτών».
Μόνο οι εξειδικευμένοι στα φορολογικά θέματα αντιλήφθηκαν, ότι η παράγραφος αυτή αναφέρεται σε δύο μεγάλα «παράθυρα» φοροαποφυγής και υπερτιμολογήσεων: Με το άρθρο 31, παρ. 14 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, καθιερώνεται μια πολύ σημαντική εξαίρεση, στο γενικό κανόνα που ορίζει, ότι δεν εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα μιας επιχείρησης οποιεσδήποτε δαπάνες πραγματοποιούνται από πάσης φύσεως συναλλαγές με εξωχώριες εταιρείες. «Από την εφαρμογή της διάταξης αυτής εξαιρούνται δαπάνες που αφορούν αγορά ή μεταφορά στην Ελλάδα αργού πετρελαίου, πετρελαιοειδών ή άλλων προϊόντων για τα οποία δημοσιεύονται δείκτες τιμών χονδρικής πώλησης και τα οποία αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε οργανωμένη χρηματιστηριακή αγορά προϊόντων», αναφέρεται στη σχετική διάταξη.
– Με αυτή την εξαίρεση, που εισήχθη το 2002 στη φορολογική νομοθεσία από τον τότε υπουργό Νίκο Χριστοδουλάκη, άρχισε ένα ξέφρενο πάρτι φοροαποφυγής και υπερτιμολογήσεων. Στην πλειονότητά τους, οι πρώτες ύλες είναι εισηγμένες σε χρηματιστήρια εμπορευμάτων και, ως εκ τούτου, εισάγονταν στην Ελλάδα με ενδιάμεσο σταθμό κάποιες εταιρείες-σφραγίδες, εγκατεστημένες σε φορολογικούς παραδείσους, μέσω των οποίων γινόταν ανεξέλεγκτη υπερτιμολόγηση και με αυτά τα φουσκωμένα τιμολόγια οι επιχειρήσεις είχαν δικαίωμα να επωφελούνται και φορολογικά, με έκπτωση από το εισόδημά τους! «Φορολογητέα ύλη δισεκατομμυρίων έχει μείνει με τον τρόπο αυτό στην ασφάλεια φορολογικών παραδείσων, ενώ οι Έλληνες καταναλωτές έχουν πληρώσει ένα τεράστιο λογαριασμό υπερτιμολογήσεων αγαθών τα τελευταία χρόνια», τονίζει έμπειρο υπηρεσιακό στέλεχος του υπ. Οικονομικών.
-Το δεύτερο «παράθυρο» που κλείνει αφορά την πρακτική των μεγάλων πολυεθνικών και ορισμένων εγχώριων εταιρειών, που έχει την κωδική ονομασία «υποκεφαλαιοδότηση». Μια εταιρεία που λειτουργεί στην ελληνική αγορά έχει τη μητρική της σε κάποιο φορολογικό παράδεισο. Η ελληνική εταιρεία έχει ασθενέστατη κεφαλαιακή βάση και κινείται με δανεικά από τη μητρική της στον φορολογικό παράδεισο, στην οποία επιστρέφει τεράστια ποσά τόκων. Αυτοί οι τόκοι εκπίπτουν από το εισόδημα της εδώ εταιρείας, ενώ τα περισσότερα από τα κέρδη της μεταφέρονται με τον τρόπο αυτό στον φορολογικό παράδεισο, μακριά από τις ελληνικές φορολογικές αρχές.
– Με την ιδιαίτερα διαδεδομένη αυτή πρακτική, δισεκατομμύρια φορολογητέας ύλης κάνουν φτερά κάθε χρόνο από το πεδίο ελέγχου της ελληνικής εφορίας. Με την κατάργηση της έκπτωσης φόρου για τόκους που καταβάλλονται σε εξωχώριες εταιρείες, εκφράζεται από το υπ. Οικονομικών η ελπίδα ότι επιτέλους θα αντιμετωπισθεί φοροαποφυγή μεγάλου ύψους, από πραγματικά «μεγάλα ψάρια» της οικονομίας.
Πάντως, έμπειροι φοροτεχνικοί λένε ότι σημασία δεν έχει μόνο η εξαγγελία μιας πρόθεσης, αλλά και πώς ακριβώς θα καταγραφούν στο τελικό νομοθετικό κείμενο οι σχετικές διατάξεις. Και οι καλύτερες διατάξεις, όπως ήταν η πρώτη παράγραφος του άρθρου 31 του Κ.Φ.Ε., με την οποία καταργήθηκε η έκπτωση εισοδήματος για συναλλαγές με off-shore, μπορούν να εξουδετερωθούν με κάποια «πονηρή» εξαίρεση, όπως τονίζουν οι ίδιες πηγές. Γι’ αυτό και έχει σημασία να διαπιστωθεί η «καθαρότητα» των διατάξεων που θα φθάσουν στη Βουλή, αλλά και να μην ακυρωθούν οι καλές αρχικές προθέσεις της κυβέρνησης λίγο καιρό αργότερα, με κάποια τροπολογία λίγων γραμμών, που θα αλλάξει την όποια αυστηρή διάταξη καθιερωθεί τώρα…