Ορόσημο για την πορεία της χώρας αλλά και της κυβέρνησης αποτελεί το 2010, καθώς τα ασφυκτικά περιθώρια της οικονομίας σε συνδυασμό με τις χρόνιες αγκυλώσεις του κράτους απειλούν να εκμηδενίσουν κάθε προσπάθεια για αντιστροφή της καθοδικής πορείας του τόπου. Το μεγάλο στοίχημα της κυβέρνησης για τη νέα χρονιά δεν είναι τόσο να πείσει τους πολίτες για την αναγκαιότητα των μέτρων εισπρακτικών και διαρθρωτικών, όσο για την αποτελεσματικότητά τους. Και βέβαια μόνο αν πετύχει σ’ αυτό το επίπεδο το κυβερνητικό επιτελείο μπορεί να ελπίζει πως θα έχει το προσδοκώμενο επίπεδο συναίνεσης της κοινωνίας που είναι απαραίτητη για να πετύχει οποιαδήποτε μεταρρύθμιση. Ως πρώτο θετικό βήμα συνεννόησης των πολιτικών δυνάμεων είναι η συμφωνία κατ’ αρχήν στην συγκρότηση των εξεταστικών επιτροπών για εξέταση τυχόν πολιτικών ευθυνών, καθώς οι ποινικές ευθύνες έχουν παραγραφεί, και ο συνολικός μη προσωποποιημένος καταλογισμός πολιτικών ευθυνών έγινε από τους πολίτες στις τελευταίες εθνικές εκλογές.
Από την κυβέρνηση πάντως που αυτή την περίοδο καίγεται όχι μόνο να είναι «τίμια», αλλά και όπως η γυναίκα του Καίσαρα «να το δείχνει», υπάρχουν φόβοι ότι τελικά δυνάμεις μέσα στην ΝΔ μπορεί στην πορεία να δημιουργήσουν προσχήματα και εμπόδια, προσπαθώντας να προστατέψουν το παρελθόν τους και να οδηγηθούμε για μια ακόμη φορά στη «σούπα» των διαφορετικών πορισμάτων, που θα αποβεί καταστροφική για το κύρος του πολιτικού μας συστήματος. Και φυσικά το οικοδόμημα της συναίνεσης των πολιτικών δυνάμεων θα υποστεί σημαντικό πλήγμα.
Το μέτωπο των συνδικάτων
Ένα άλλο μέτωπο που θα επιδιώξει η κυβέρνηση να κρατήσει ανοιχτούς διαύλους με επιδιωκόμενο την όσο το δυνατόν εργασιακή ειρήνη είναι τα συνδικάτα των εργαζομένων. Μπορεί σε μεγάλες ομοσπονδίες εργατών και υπαλλήλων το κυβερνών κόμμα να έχει την πλειοψηφία, ωστόσο κανένας δεν μπορεί να προδιαγράψει τις αντιδράσεις που μπορεί να ξεσπάσουν με αφορμή τη σκληρή λιτότητα που είναι αναγκασμένη να επιβάλλει η κυβέρνηση καθώς ο χρόνος που της δίνουν οι αγορές και η Κομισιόν είναι στην ουσία μηδενικός. Βέβαια όπως έδειξε και η πρόσφατη δημοσκόπηση της Κάπα Research το σημαντικότερο εύρημα είναι ότι η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών θεωρεί τα σκληρά μέτρα αναγκαία και αυτό είναι ένα όπλο πειθούς της κυβέρνησης και προς τα συνδικάτα.
Το πρόβλημα βέβαια που ανάγλυφα ανιχνεύεται και σ’ αυτή τη σφυγμομέτρηση είναι ότι όλοι αναγνωρίζουν την πρωτοφανή κρίση, το λογαριασμό όμως θέλουν να τον πληρώσουν άλλοι. Εδώ βέβαια οι πολίτες έρχονται να συμφωνήσουν με το προεκλογικό σύνθημα του ΠΑΣΟΚ που μιλούσε ότι την κρίση δεν θα την πληρώσουν αυτοί που την υφίστανται αλλά αυτοί που τη δημιούργησαν, κάτι που όπως λένε στην κυβέρνηση ισχύει μεν αλλά η κατάσταση της οικονομίας απαιτεί θυσίες από όλους φυσικά ανάλογα με τις δυνατότητές του.
Στο κυβερνητικό στρατόπεδο, διακρίνουν μερική αποκλιμάκωση της έντασης και με τα συνδικάτα που ελέγχονται και από τα κόμματα της «άλλης αριστεράς» όπως ονομάζουν το ΚΚΕ και τον ΣΥΡΙΖΑ, και θεωρούν ότι οι υπερβολές των ηγεσιών των κομμάτων αυτών με τις ακρότητες ακύρωσης του κοινωνικού διαλόγου ή της «κάλυψης» των «ταραξιών», τις έφερε απέναντι στην κοινωνία με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουν πέρα από τα εσωτερικά τους προβλήματα και προβλήματα επιβολής της κομματικής γραμμής. Σε ανώτατο κυβερνητικό επίπεδο εκφράζεται αισιοδοξία ότι τελικά οι δρομολογούμενες αλλαγές στο κράτος με την διοικητική μεταρρύθμιση, στην οικονομία, με το νέο φορολογικό νομοσχέδιο, με τον εκσυγχρονισμό των εισπρακτικών μηχανισμών, με την εντατικοποίηση του ελέγχου της φοροδιαφυγής, με τον περιορισμό της ανεξέλεγκτης σπατάλης στο δημόσιο και τις ΔΕΚΟ, όπου θα μπει πλαφόν στις υπέρογκες αμοιβές οι οποίες θα επανεξετασθούν από μηδενική βάση, θα υπάρξει αποκλιμάκωση του ελλείμματος και θα επαναπροσδιοριστεί η σχέση της χώρας με τις αγορές και την ΕΕ.
Η πολυφωνία και οι καθυστερήσεις
Παρά τη νότα αισιοδοξίας που προσπάθησε να περάσει ο πρωθυπουργός, με αρκετά πειστικό τρόπο κατά την συνάντησή του με τους πολιτικούς συντάκτες λόγω των εορτών στο Μέγαρο Μαξίμου, τα ερωτήματα που του ετέθησαν και αφορούσαν τις καθυστερήσεις στην στελέχωση του κράτους αλλά και στις αντίθετες απόψεις που εκφράζονται για διάφορες επιλογές της κυβέρνησης έδειξε να τον απασχολούν.
Για τις καθυστερήσεις στην τοποθέτηση ειδικών και γενικών γραμματέων, υπεραμύνθηκε της απόφασής του για αξιοκρατική επιλογή μέσω βιογραφικών, μίλησε για επαναστατικό μέτρο παρά τα επιμέρους προβλήματα που παρουσιάστηκαν και υπογράμμισε ότι για μια τέτοια αλλαγή μπορούμε να περιμένουμε «ακόμα και ένα χρόνο αν χρειαστεί». Βέβαια κανένας δεν αντιλέγει στην αναγκαιότητα του τρόπου επιλογής των στελεχών του δημόσιου τομέα, ωστόσο ο αντίλογος λέγει πως η κρισιμότητα της κατάστασης απαιτεί αποφάσεις «εδώ και τώρα», και οι καθυστερήσεις αποτελούν πολυτέλεια στην συγκυρία.
Το κείμενο δημοσιεύεται στην εβδομαδιαία οικονομική και πολιτική εφημερίδα ΧΡΗΜΑ ΤΡΙΤΗ