Η ΚΑΡΔΙΑ ΠΡΟΔΙΔΕΙ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ

«Θερίζουν» τους Έλληνες τα καρδιοαγγειακά νοσήματα και κατεβάζουν αισθητά το προσδόκιμο ζωής, τις ώρες που σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες τα νοσήματα που σχετίζονται με την καρδιά αποτελούν μακρινό παρελθόν και η θνησιμότητα λόγω προβλημάτων καρδιάς έχει περιοριστεί. Το κάπνισμα, η καθιστική ζωή και η κατανάλωση λιπαρών τροφών έχουν οδηγήσει την Ελλάδα στη 18η από την τέταρτη καλύτερη θέση που είχε το 1979 ανάμεσα σε 25 ευρωπαϊκές χώρες σε ό,τι αφορά τη θνησιμότητα των ανδρών από στεφανιαία νόσο. Ετσι, ενώ το 1970 η Ελλάδα είχε το δεύτερο καλύτερο προσδόκιμο ζωής σε όλη την Ευρώπη, το 2009 υποχώρησε στην όγδοη θέση. Για την αρνητική αυτή εικόνα «ευθύνονται» τόσο οι κακές συνήθειες των Ελλήνων – το 2007 ήταν οι πιο μανιώδεις καπνιστές στον κόσμο- όσο και η μη εφαρμογή μέτρων πρόληψης.  Στο μεταξύ νέες πρωτοποριακές τεχνικές (π.χ τεχνητό αιμοφόρο αγγείο κ.α) δημιουργούν προϋποθέσεις για καλύτερη επιβίωση σε «καρδιακούς» και φέρνουν «επανάσταση» στα μπαϊπάς…

Στο εξαιρετικά ενδιαφέρον ρεπορτάζ της Έλενας Φυντανίδου στην εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ» (www.tovima.gr) επισημαίνεται ανάμεσα στα άλλα για τις «κακές συνήθειες» των Ελλήνων ότι η απαγόρευση του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους στην Ελλάδα αποτελεί κενό γράμμα του νόμου, ενώ όσον αφορά τη διατροφή δεν υπάρχει στα σχολεία καμίας μορφής εκπαίδευση των μαθητών. Σύμφωνα με τους ειδικούς επιστήμονες, στις χώρες όπου εφαρμόστηκαν μέτρα πρόληψης των καρδιαγγειακών παθήσεων, όπως η Φινλανδία, η θνητότητα από στεφανιαία νόσο μειώθηκε κατά 76% μεταξύ των ετών 1972 και 2005. Την ίδια χρονική περίοδο η θνητότητα των Ελλήνων από στεφανιαία νόσο αυξήθηκε κατά 11%. «Αυτό δεν οφείλεται τόσο στην αύξηση της θνητότητας στην Ελλάδα όσο στα μέτρα πρόληψης που εφήρμοσαν άλλες ευρωπαϊκές χώρες προκειμένου να μειώσουν τον αριθμό των θανάτων από στεφανιαία νόσο» δηλώνει προς «Το Βήμα» ο πρόεδρος της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας, διευθυντής της Καρδιολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου «Γ. Γεννηματάς» κ. Βλ.Πυργάκης .

Πρόληψη
 Οπως επισημαίνει, «ως σήμερα η Ελλάδα δεν έχει κάνει προόδους στον τομέα της πρόληψης των καρδιαγγειακών νοσημάτων, καταλαμβάνοντας σχεδόν την τελευταία θέση στην ευρωπαϊκή λίστα». Η εφαρμογή αντικαπνιστικών και άλλων προληπτικών μέτρων στη χώρα μας αποτελεί ανάγκη για τον πρόεδρο της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας, αφού το κυριότερο αίτιο θανάτου στην Ευρώπη και ειδικότερα στην Ελλάδα παραμένουν τα καρδιαγγειακά νοσήματα. «Εχει αποδειχθεί ότι ο καλύτερος,ασφαλέστερος και φθηνότερος τρόπος για να μειώσεις τα καρδιαγγειακά νοσήματα και τους θανάτους από αυτά δεν είναι μέσω της βελτίωσης των νοσοκομειακών υποδομών, αλλά μέσω της πρωτογενούς πρόληψης. Αυτή βασίζεται στη διακοπή του καπνίσματος, στην υγιεινή διατροφή,στην καθημερινή φυσική δραστηριότητα (περίπου μισή ώρα μέτρια άσκηση καθημερινά), στην καταπολέμηση της παχυσαρκίας (κυρίως της κοιλιακής παχυσαρκίας) και της δυσλιπιδαιμίας (με δίαιτα φτωχή σε λιπαρά και σε ειδικές περιπτώσεις με φάρμακα), στη διατήρηση φυσιολογικής αρτηριακής πίεσης (με περιορισμό στο αλάτι) και στη μείωση των προσλαμβανομένων θερμίδων ώστε η τιμή σακχάρου του αίματος να είναι χαμηλή.Το παράδειγμα της Φινλανδίας, η οποία είχε παλαιότερα σε διεθνές επίπεδο τη μεγαλύτερη θνητότητα από καρδιοπάθειες και μέσα σε 33 χρόνια κατάφερε να μειώσει τον αριθμό των θανάτων λόγω στεφανιαίας νόσου σε ποσοστό μεγαλύτερο του 76%, εφαρμόζοντας τα παραπάνω απλά μέτρα,μας δείχνει τον δρόμο» επισημαίνει ο κ. Πυργάκης. Στοιχεία της Ελληνικής και της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας δείχνουν ότι τα καρδιαγγειακά νοσήματα ευθύνονται για 4,3 εκατομμύρια θανάτους ετησίως στην Ευρώπη (το 54% των θανάτων γυναικών και το 43% των ανδρών). Αποτελούν επίσης τη συχνότερη αιτία θανάτου σε άτομα ηλικίας κάτω των 65 ετών (12% των ανδρών και 5% των γυναικών στην Ευρώπη).

Αιφνίδιος θάνατος

Ο θάνατος από καρδιαγγειακή νόσο- σημειώνει ο κ. Πυργάκης- συχνά είναι αιφνίδιος και απρόβλεπτος, με αποτέλεσμα τις περισσότερες φορές η ιατρική φροντίδα να μην είναι διαθέσιμη και πολλές θεραπευτικές παρεμβάσεις να μην είναι δυνατόν να εφαρμοστούν εγκαίρως ή να έχουν μόνο ανακουφιστικό χαρακτήρα.

Oι μισοί θάνατοι από καρδιαγγειακή νόσο στην Ευρώπη οφείλονται σε στεφανιαία νόσο και το ένα τρίτο στα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια. Οσον αφορά τους θανάτους ανδρών από στεφανιαία νόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα κατείχε το 1979 την τέταρτη καλύτερη θέση σε ολόκληρη την Ευρώπη, υστερώντας μόνο έναντι της Γαλλίας και δύο άλλων μεσογειακών χωρών (Ισπανία και Πορτογαλία).

Πρωτοποριακές τεχνικές σώζουν καρδιές

Στο μεταξύ σύμφωνα με δημοσίευμα στις εφημερίδες ΝΕΑ και ΒΗΜΑ δύο  Δύο πρωτοποριακές μέθοδοι με βρετανική υπογραφή υπόσχονται καλύτερη επιβίωση σε άτομα με διαφορετικά καρδιακά προβλήματα.

Ειδικοί του Νοσοκομείου Royal Free στο Βορειοδυτικό Λονδίνο δημιούργησαν μια τεχνητή αρτηρία η οποία αναμένεται να φέρει επανάσταση στις επεμβάσεις μπαϊπάς για την καρδιά. Το τεχνητό αιμοφόρο αγγείο που μοιάζει με μακαρόνι, σε ό,τι αφορά το σχήμα και την ελαστικότητα, αναμένεται να δοκιμαστεί σε ασθενείς μέσα στο έτος. Αν οι δοκιμές αυτές στεφθούν με επιτυχία εκτιμάται ότι θα αλλάξουν το τοπίο των επεμβάσεων που διεξάγονται σε εκατομμύρια ασθενείς με αρτηρίες που εμφανίζουν απόφραξη ή στένωση.

Το νέο τεχνητό αγγείο είναι φτιαγμένο από ειδικό πολυμερές το οποίο του προσφέρει ελαστικότητα τέτοια ώστε να μπορεί να πάλλεται όπως ένα φυσιολογικό αιμοφόρο αγγείο. Εντός του τεχνητού αγγείου υπάρχει ένα περίβλημα εκατομμυρίων μικροσκοπικών ακίδων, καθεμία εκ των οποίων είναι χιλιάδες φορές μικρότερη σε πλάτος από μια ανθρώπινη τρίχα. Οι ακίδες αυτές που είναι φτιαγμένες με χρήση νανοτεχνολογίας έλκουν βλαστικά κύτταρα από το αίμα. Τα βλαστικά κύτταρα που εισέρχονται στο τεχνητό αγγείο μετατρέπονται σταδιακά σε ενδοθηλιακό ιστό- πρόκειται για τον ιστό που αποτελεί τη «φόδρα» των φυσιολογικών αιμοφόρων αγγείων. Με τον τρόπο αυτόν η αρτηρία γίνεται ελαστική και αποτρέπει τον σχηματισμό θρομβώσεων. Πειράματα που έχουν μέχρι στιγμής διεξαχθεί σε πρόβατα δείχνουν ότι η αρτηρία«μακαρόνι» είναι λειτουργική επί τουλάχιστον δύο έτη.

Ενας 54χρονος μηχανικός ο οποίος πάσχει από ένα εν δυνάμει θανατηφόρο σύνδρομο στην καρδιά βρήκε μόνος του τη λύση στο πρόβλημά του ανοίγοντας τον δρόμο για τη σωτηρία και άλλων ασθενών με προβλήματα στην αορτή.

Ο Ταλ Γκολσγουόρθι πάσχει από το σύνδρομο Μarfan, μια σπάνια κληρονομική διαταραχή του συνδετικού ιστού η οποία προκαλεί μεταξύ άλλων βλάβες στην αορτή, την κύρια αρτηρία που φεύγει από την καρδιά μεταφέροντας οξυγονωμένο αίμα σε ολόκληρο το σώμα. Το αποτέλεσμα είναι η αορτή να διογκώνεται δραματικά. Τελικώς σε άτομα με σύνδρομο Μarfan προκαλείται συνήθως ρήξη της αορτής.

Ο κύριος Γκολσγουόρθι αποφάσισε λοιπόν να χρησιμοποιήσει τις γνώσεις που είχε ως μηχανικός για να βρει ο ίδιος λύση στο πρόβλημά του. Δημιούργησε ένα σύστημα που ονομάστηκε Εars- external aortic root support- και το οποίο καλύπτει την αορτή όπως ένα μανίκι αποτρέποντας τη διόγκωσή της.

Το κάθε μανίκι που είναι φτιαγμένο από πολυεστέρα δημιουργείται με χρήση τομογραφιών του κάθε ασθενούς ώστε να είναι «κομμένο και ραμμένο» στα μέτρα του. Εχει ήδη τοποθετηθεί σε 19 ασθενείς από ομάδα του Νοσοκομείου Royal Βrompton στο Λονδίνο, ενώ άλλοι τρεις αναμένεται να υποβληθούν στη διαδικασία μέσα στον Ιανουάριο. Η τεχνική, σύμφωνα με τους ειδικούς, μπορεί να εφαρμοστεί σε ασθενείς και με άλλα προβλήματα καρδιάς.