Ο Ερντογάν, όπως όλα δείχνουν, δεν θα είναι μόνο ο νικητής των εκλογών της Κυριακής (12.6) στην Τουρκία, αλλά και ο κυρίαρχος του πολιτικού παιχνιδιού. Την ίδια ώρα η κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου είναι διχασμένη και το πολιτικό σύστημα συνολικά στον αστερισμό της κατάρρευσης. Οι ελληνικές εσωτερικές κρίσεις συνήθως μας οδήγησαν σε εθνικές περιπέτειες. Το ερώτημα που τίθεται και πάλι είναι αν η σημερινή κρίση θα έχει ένα ανάλογο τίμημα – εκτός φυσικά από τα δισεκατομμύρια που θα χρωστάμε και την καταβαράθρωση του βιοτικού επιπέδου.
Ο Ερντογάν απέφυγε την παγίδα της έντασης της Τουρκίας με την Ελλάδα, εν όψει των εκλογών, που όπως φαίνεται πήγαν να στήσουν και πάλι οι οπαδοί του βαθέος κράτους. Η σύλληψη του στρατηγού Μπαλανλί, ο οποίος εθεωρείτο ο επόμενος αρχηγός της τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας, δείχνει ότι ο κραταιός Τούρκος πρωθυπουργός τολμά πλέον να συγκρούεται με τους στρατιωτικούς.
Ο πτέραρχος Μπιλγκίν Μπαλανλί, διοικητής των στρατιωτικών ακαδημιών της Τουρκίας, είναι ο πρώτος εν ενεργεία αξιωματικός που συλλαμβάνεται στο πλαίσιο των ερευνών για την υπόθεση «Βαριοπούλα», η οποία αφορά συνωμοσία για την ανατροπή της κυβέρνησης. Η σύλληψή του την τελευταία μέρα του Μαΐου οδήγησε και στην ακύρωση των τουρκικών αεροναυτικών ασκήσεων «Efes-2011» στην περιοχή του κόλπου Doğanbey/Seferihisar, και «Denizkurdu-2011». Όσο πλησίαζαν οι εκλογές στην Τουρκία τόσο αυξανόταν η ένταση με την Ελλάδα. Ο Ερντογάν αναγκάστηκε να προχωρήσει και σε διορθωτική δήλωση μέσω κυβερνητικών στελεχών για το Αγαθονήσι και το Φαρμακονήσι, την ελληνικότητα των οποίων αμφισβητούσαν οι Τούρκοι στρατηγοί.
Η τακτική Ερντογάν και η μάχη κατά των στρατηγών που προσπαθούν να τον ανατρέψουν ή και να τον δολοφονήσουν δεν αλλάζει την ουσία των πραγμάτων. Η Τουρκία αισθάνεται -και σωστά- ισχυρή, ικανή να κερδίσει αυτό που θέλει. Η εποχή άλλαξε και γι’ αυτό η σημερινή τουρκική ηγεσία δεν στοχεύει στην κατάληψη ενός ελληνικού νησιού. Θέλει να κερδίσει πολύ περισσότερα, τη συγκυριαρχία στο Αιγαίο. Αυτό μπορεί να γίνει με όρους οικονομικούς, την ώρα που βλέπει ότι η Ελλάδα «ξεπουλά» και υποχωρεί σε οικονομική δύναμη.
Με το βλέμμα στην προεδρία
Ο Τ.Ρ. Ερντογάν θέλει να πετύχει μια μεγάλη εκλογική νίκη η οποία θα του ανοίξει το δρόμο για την προεδρία της χώρας το 2012, σε μια Τουρκία με ένα καθαρά προεδρικό σύστημα.
Στις εκλογές της Κυριακής (12 Ιουνίου) συμμετέχουν 15 πολιτικά κόμματα για την ανάδειξη των 550 βουλευτών, που θα μετέχουν στη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας. Ο κ. Ερντογάν θέλει ένα ποσοστό που θα του δώσει τη δυνατότητα για ένα νέο Σύνταγμα. Όλα σχεδόν τα κόμματα που μετέχουν στις εκλογές υπόσχονται νέο Σύνταγμα, ωστόσο ο σημερινός πρωθυπουργός διακηρύσσει σε όλους τους τόνους ότι επιθυμεί την υιοθέτηση από την Τουρκία ενός καθαρά προεδρικού πολιτεύματος αμερικανικού τύπου.
Στις προηγούμενες εκλογές του 2007 το δρόμο για ριζικές αλλαγές ανέκοψε το κόμμα της Εθνικιστικής Δράσης του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, που πήραν 14,29% και 71 έδρες, «κόβοντας» έδρες από το AKP, το κόμμα του Ερντογάν, που με 47% των ψήφων έπαιρνε «μόνο» το 62% των εδρών, δηλαδή 341 έδρες (ενώ το 2002, με 34% των ψήφων αποσπούσε το… 66% των εδρών). Έτσι εξηγούνται και οι συνεχείς αποκαλύψεις για τα ροζ σκάνδαλα των στελεχών του κόμματος του Μπαχτσελί. Αν οι ψηφοφόροι επηρεαστούν, μπορεί η Εθνικιστική Δράση να μην πιάσει το όριο του 10% για είσοδο στην Βουλή. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, οι ακροδεξιοί εισέρχονται στη Βουλή με ποσοστό γύρω στο 12,5% Το κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ερντογάν κινείται από 48% ως 51%.
Το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό κόμμα (CHP), το ιστορικό κόμμα του Κεμάλ Ατατούρκ που σήμερα ηγείται ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, κινείται από το 25% ως 28%, και οι αναποφάσιστοι στο 6% με 7%. Καθοριστική λοιπόν είναι η ψήφος των Κούρδων τους οποίους τις τελευταίες μέρες προσελκύει και το κόμμα της αντιπολίτευσης.
Ηγέτιδα χώρα, ήρεμη δύναμη η Τουρκία
Το προεκλογικό πρόγραμμα για την εξωτερική πολιτική του Τούρκου πρωθυπουργού
Θέλουμε ευημερία και οικονομική ανάπτυξη και για τις γειτονικές μας χώρες διακηρύσσει, προεκλογικά, ο Ρ.Τ. Ερντογάν. Όμως αυτό που βλέπει για τη χώρα του είναι ότι αποτελεί την ηγέτιδα χώρα στην περιοχή. Το προεκλογικό πρόγραμμα του κυβερνώντος κόμματος (ΑΚΡ), ενόψει των γενικών εκλογών της 12.6.2011, ανακοινώθηκε από τον ίδιο τον Ερντογάν στις 17 Απριλίου 2011 με τρόπο πανηγυρικό στα κεντρικά γραφεία του ΑΚΡ στην Άγκυρα ενώπιον μεγάλου πλήθους στελεχών του κόμματος και Τούρκων και ξένων δημοσιογράφων, ενώ η ομιλία του μεταφράστηκε ταυτόχρονα στα αγγλικά και τα αραβικά.
Το Πρόγραμμα είναι ένα βιβλίο 160 σελίδων σε χαρτί ιλουστρασιόν με τετράχρωμες φωτογραφίες και με τίτλο «Η Τουρκία είναι έτοιμη – Στόχος το 2023».
Χωρίζεται σε πέντε κεφάλαια: (1) Προωθημένη Δημοκρατία,(2) Μεγάλη Οικονομία, (3) Ισχυρή Κοινωνία, (4) Βιώσιμο Περιβάλλον και Πόλεις και (5) Ηγέτιδα Χώρα. Η εξωτερική πολιτική παρουσιάζεται στις 14 σελίδες του κεφαλαίου «Ηγέτιδα Χώρα», που η προμετωπίδα του κοσμείται από φωτογραφία του Ερντογάν με τον Αμερικανό πρόεδρο Ομπάμα.
Στο προεκλογικό πρόγραμμα του ΑΚΡ δεν υπάρχει ιδιαίτερο κεφάλαιο για τα ελληνοτουρκικά (ούτε αναφορά στις μειονότητες και τη Λωζάννη). Αναφέρεται όμως στη σημερινή αντίληψη για τις σχέσεις της Τουρκίας με τους γείτονες.
«…Στο πλαίσιο της ψυχροπολεμικής συγκρουσιακής προσέγγισης στην εξωτερική πολιτική, όταν κάποιοι κέρδιζαν, κάποιοι άλλοι έχαναν. Για να μπορέσουν κάποιες χώρες να είναι ισχυρές, έπρεπε οι άλλες να είναι αδύνατες, φτωχές και ασταθείς. Εμείς απορρίψαμε αυτή την προσέγγιση και αναπτύξαμε το όραμα μιας νέας εξωτερικής πολιτικής η οποία στηρίζεται στην αμοιβαία ενδυνάμωση και στο αμοιβαίο όφελος. Δείξαμε ότι η στάση win-win είναι εφικτή και έτσι διαφυλάξαμε τα εθνικά συμφέροντα της χώρας μας, βελτιώνοντας ταυτόχρονα τις σχέσεις μας με τους γείτονές μας.
Η Τουρκία δεν μπορεί να έχει ασφάλεια και ευημερία σε ένα γεωγραφικό χώρο όπου βρίσκονται χώρες που παλεύουν με οικονομικά και πολιτικά προβλήματα. Όση σταθερότητα και ευημερία απολαμβάνουμε εμείς, άλλο τόσο πρέπει και η περιοχή μας να απολαμβάνει τα ίδια θετικά χαρακτηριστικά. Γι’ αυτόν το λόγο, ό,τι επιθυμούμε για εμάς το αυτό επιθυμούμε και για τους γείτονές μας. Δεν αρκούμαστε όμως να τα επιθυμούμε αυτά [σταθερότητα και ευημερία], αλλά προχωρούμε και στην υλοποίηση. Η Τουρκία, λόγω της γεωστρατηγικής της θέσης, αλλά και λόγω της αντίληψής της για τα περιφερειακά και παγκόσμια γεγονότα, δεν μπορεί να είναι αδιάφορη σε αυτά που εκτυλίσσονται στο περιβάλλον της.
Καθ’ όσον, η Τουρκία δεν είναι πια μια χώρα που παραμένει απλός θεατής σε αυτά που συμβαίνουν, αλλά είναι μια χώρα η οποία δίνει κατευθυντήριες γραμμές. Η δημιουργία ενός πλαισίου ειρήνης, σταθερότητας και συνεργασίας γύρω μας είναι προς το συμφέρον τόσο της χώρας μας όσο και των γειτόνων μας. Αυτή η οπτική γωνία θέασης της περιφέρειάς μας αποτελεί ταυτόχρονα και την αρχή με την οποία θεωρούμε το παγκόσμιο σύστημα. Η πολιτική των μηδενικών προβλημάτων με τους γείτονες εφαρμόστηκε ως αποτέλεσμα αυτής της αντίληψης και έφερε πολύ σημαντικά αποτελέσματα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Η Τουρκία δεν είναι πλέον σήμερα μια χώρα που περιβαλλόμενη από εχθρούς ζει μέσα στο φόβο και βλέπει ως απειλή και ως κίνδυνο τους γείτονές της. Η Τουρκία είναι ένας παράγοντας που μπορεί πια να κοιτάζει με αυτοπεποίθηση την περιοχή της, να αναπτύσσει περιφερειακό όραμα και να εφαρμόζει τις αρχές που υιοθετεί στην εξωτερική της πολιτική».
Το ΑΚΡ δίνει μια νέα διάσταση στην έννοια των διμερών σχέσεων και άρχισε να την εφαρμόζει μέσω της πολιτικής δημιουργίας «Συμβουλίων Στρατηγικής Συνεργασίας Υψηλού Επιπέδου. Ο μηχανισμός Στρατηγικής Συνεργασίας, που αναπτύξαμε με χώρες όπως η Συρία, το Ιράκ, ο Λίβανος, η Ελλάδα και η Ρωσία, αποτελεί μια νέα έννοια και μια νέα εφαρμογή στις διμερείς σχέσεις μεταξύ των χωρών αυτών. Χάρη σε αυτά τα Συμβούλια, η Τουρκία ανάγει στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο τις πολιτικές, οικονομικές και πολιτιστικές σχέσεις της με τις γειτονικές και τις φιλικές χώρες, πράγμα που δίνει τη δυνατότητα δημιουργίας μιας νέας συνέργειας στις διμερείς σχέσεις…».
Για τις παγκόσμιες εξελίξεις
Και παρακάτω: «…Μια από τις ξεχωριστές ιδιαιτερότητες της εξωτερικής μας πολιτικής είναι να κοιτάζουμε συνολικά τις περιφερειακές και παγκόσμιες εξελίξεις και να μην αναπτύσσουμε πολιτική αντιδράσεων, αλλά πολιτική με αρχές. Η ιδωμένη ως σύνολο εξωτερική πολιτική, μας παρέχει τη δυνατότητα να βλέπουμε την ευρύτερη εικόνα σαν σύνολο και να αναπτύσσουμε μακρόπνοη πολιτική με όραμα. Χάρη σε αυτή την ‘πανοραμική’ και δραστική αντίληψη, η Τουρκία σήμερα χειρίζεται με τρόπο συνεπή όλα τα περιφερειακά και παγκόσμια προβλήματα, από τα Βαλκάνια ως τη Μέση Ανατολή, από τον Καύκασο ως την Ασία και από την Αφρική ως τη Λατινική Αμερική, και καταφέρνει παράλληλα να ηγείται πρωτοβουλιών που εστιάζουν στο θετικό αποτέλεσμα. Χάρη σε αυτή τη αλλαγή παραδείγματος, η τουρκική εξωτερική πολιτική δεν είναι θέμα που συζητείται και βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη μόνο στην Τουρκία, αλλά και εκτός Τουρκίας. Η πολιτική που ανέπτυξε η Τουρκία και οι πρωτοβουλίες που ανέλαβε όσον αφορά κρίσιμα θέματα παρακολουθείται στενά από όλους τους ενδιαφερόμενους παράγοντες και επιδοκιμάζεται.
Επειδή η Τουρκία ενστερνίζεται την αρχή ‘να κερδίζουν όλοι’, δείχνει ότι η επίλυση των προβλημάτων μεταξύ αντιμαχόμενων πλευρών, δεν μπορεί να γίνει με συγκρούσεις, αλλά με αποτελεσματικές διαπραγματεύσεις και συνεργασία. Ο ρόλος του μεσολαβητή που αναλάβαμε είναι ένας ρόλος-κλειδί όσον αφορά την εγκαθίδρυση της ειρήνης και της ισορροπίας στο γεωγραφικό μας χώρο, από το Ιράκ μέχρι το Ιράν και από το Λίβανο ως τη Βοσνία. Αυτός ο ρόλος έγινε η αφορμή να γεννηθεί μια νέα ελπίδα μεταξύ των λαών της περιοχής. Η ενεργή και προληπτική διπλωματία που εφαρμόσαμε πριν από κρίσεις και η επιδεξιότητα στη διαχείριση κρίσεων παρεμπόδισαν τη μετατροπή αρκετών διαφορών στην περιοχή μας σε θερμές συγκρούσεις…
Στο πλαίσιο αυτό, η ικανότητα soft power της Τουρκίας αυξάνει και βαθαίνει καθημερινά. Χάρη στις ενέργειες της κυβέρνησης του ΑΚΡ, η Τουρκία προσελκύει το ενδιαφέρον ως το πιο σημαντικό κέντρο soft power της περιοχής. Η Τουρκία, με την οικονομία της, με τον επιχειρηματικό της κόσμο, την επιστημονική και τεχνολογική υποδομή της, με τα πανεπιστήμια, τον πολιτιστικό της πλούτο και την πολιτιστική της ζωντάνια, την οργανωτική της ικανότητα, τις διπλωματικές της επιτυχίες και τη δημοκρατία της, έχει καταστεί ένα μεγάλο κέντρο έλξης στην περιοχή της».
Στόχος η πλήρης ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση
«…Το ΑΚΡ βλέπει την πλήρη ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. ως ένα στρατηγικό στόχο. Τα βήματα που κάνουμε προς το στόχο αυτό έχουν ανοίξει μια νέα εποχή στην ενταξιακή μας πορεία. Παρά τις άδικες και αβάσιμες παρεμβάσεις κάποιων ευρωπαϊκών χωρών κατά της Τουρκίας, το ΑΚΡ θα συνεχίσει να κάνει τα απαιτούμενα βήματα ώστε η Τουρκία να καταστεί πλήρες μέλος της Ε.Ε.. Όπως είχαμε δηλώσει και το 2002, έτσι και σήμερα υπογραμμίζουμε το ίδιο πράγμα: Η ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. έχει μεγάλη στρατηγική σημασία ως προς την εγκαθίδρυση των δημοκρατικών προτύπων στη χώρα μας, την ανάπτυξη των εμπορικών μας σχέσεων και την ενδυνάμωση των σχέσεών μας με την Ευρώπη. Η πλήρης ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. θα αποδώσει στη χώρα μας ένα πιο δραστικό και καθοριστικό ρόλο όσον αφορά τα περιφερειακά και παγκόσμια προβλήματα. Η πλήρης ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. θα δημιουργήσει περισσότερο βάθος στις καλές σχέσεις που αναπτύξαμε με τις ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και ένα νέο δυναμισμό ανάμεσα στην τουρκική κοινωνία και τις ευρωπαϊκές κοινωνίες».
Για την Κύπρο
«Οι δύο κυριότεροι στρατηγικοί στόχοι της πολιτικής της Τουρκίας για την Κύπρο είναι η προστασία των συμφερόντων του τουρκοκυπριακού λαού και η δημιουργία συνθηκών σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο. Θα συνεχίσουμε τις προσπάθειες που έχουμε κάνει μέχρι σήμερα για τη διασφάλιση της ασφάλειας και της ευημερίας του τουρκοκυπριακού λαού, καθώς και για την αύξηση του διεθνούς κύρους και της επιρροής της ‘ΤΔΒΚ’. Η διεθνής αναγνώριση και το κύρος της ‘ΤΔΒΚ’ έχει αυξηθεί κατά την περίοδο διακυβέρνησης του ΑΚΡ, όσο ποτέ στο παρελθόν. Οι προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση θα συνεχιστούν με την ίδια αποφασιστικότητα και στη νέα περίοδο διακυβέρνησης. Η βασισμένη σε αρχές και αποφασιστική εξωτερική πολιτική που ακολουθούμε για να καταστεί η Κύπρο νησί ειρήνης και γαλήνης, θα αποτελέσει το κύριο πλαίσιο της πολιτικής μας για την Κύπρο και στη νέα περίοδο».
Το άρθρο δημοσιεύεται στο www.dixti.net
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
