Ευθανασία ή δικαίωμα στον θάνατο;

Μοίρασε το

«Η ζωή δεν έχει πλέον να μου φέρει πολλά. Έχω μάθει τα πάντα, τα έχω δει όλα αλλά, πάνω απ’ όλα, μισώ αυτή την εποχή, ξερνάω. Υπάρχουν αυτά τα όντα που μισώ, όλα είναι ψέματα, όλα είναι στρεβλά, δεν υπάρχει κανένας σεβασμός, δεν υπάρχουν λόγια, μόνο το χρήμα μετράει. Ξέρω ότι θα αφήσω αυτόν τον κόσμο χωρίς λύπη».


Αυτά είναι τα λόγια ενός μύθου. Του απόλυτου αρσενικού… του Alain Delon ο οποίος στα 88 του χρόνια αποφάσισε …ο ίδιος για τον εάν θα συνεχίσει να ζει ή θα δώσει ένα τέλος στην τόσο πλέον δυσάρεστη ζωή του! Θέλει να έχει την επιλογή… και την έχει!

O γιος του εμβληματικού Γάλλου ηθοποιού, Antoni Delon, προχώρησε σε μια συγκλονιστική εξομολόγηση σε πρόσφατη συνέντευξή του. Μιλώντας στο γαλλικό ραδιόφωνο RTL, δήλωσε πως ο πατέρας του έχει αποφασίσει να δώσει τέλος στη ζωή του, με ευθανασία στην Ελβετία.

YouTube player

ALAIN DELON: «Η ευθανασία είναι το πιο λογικό και φυσικό πράγμα. Από μια ορισμένη ηλικία και χρονικό σημείο, έχουμε το δικαίωμα να φύγουμε αθόρυβα και ειρηνικά από αυτόν τον κόσμο, χωρίς την υποστήριξη από ένα νοσοκομείο, συσκευές, ενέσεις και τα υπόλοιπα», είχε δηλώσει σε συνέντευξη σε ελβετικό τηλεοπτικό κανάλι.

Όμως με την απόφαση αυτή, ο θρύλος του του γαλλικού και ευρωπαϊκού κινηματογράφου ανοίγει μια συζήτηση που κανείς μέχρι τώρα δεν έχει αγγίξει.

Ανοίγει τον ασκό του Αιόλου… περί ευθανασίας.

Ο όρος ευθανασία δημιουργήθηκε απ’ τον Άγγλο φιλόσοφο Φράνσις Μπέικον (Francis Bacon), ο οποίος έγραψε ότι, «το έργο της ιατρικής είναι η αποκατάσταση της υγείας και η καταπράυνση των πόνων, όχι μόνο όταν η καταπράυνση αυτή μπορεί να οδηγήσει στη θεραπεία, αλλά και όταν μπορεί να εξασφαλίσει έναν εύκολο και γαλήνιο θάνατο».

Η θέση αυτή έφερε στο προσκήνιο πολλές διαμάχες που έγιναν οξύτερες τα τελευταία χρόνια. Αρχικά η θέση αυτή στάθηκε αντιμέτωπη στη χριστιανική διδασκαλία, σύμφωνα με την οποία μόνον ο Θεός μπορεί να διαθέσει τη ζωή και τον θάνατο, και αφού ο πόνος έχει κάποια αξία για τη σωτηρία της ψυχής, σε κανένα δεν επιτρέπεται να συντομεύσει τους πόνους.

Τι είναι η ευθανασία;

Ως  ευθανασία εννοείται ο εσκεμμένος τερματισμός της ζωής κάποιου, συνήθως για να ανακουφίσει τον πόνο. Οι γιατροί μερικές φορές κάνουν ευθανασία όταν το ζητούν άτομα που πάσχουν από μια ανίατη ασθένεια και πονούν πάρα πολύ. Είναι μια πολύπλοκη διαδικασία και περιλαμβάνει τη στάθμιση πολλών παραγόντων. Οι τοπικοί νόμοι, η σωματική και ψυχική υγεία κάποιου και οι προσωπικές του πεποιθήσεις αλλά και επιθυμίες παίζουν σημαντικό ρόλο.

 Είναι νόμιμη η ευθανασία;

Η παγκόσμια επιστημονική καθώς και ιατρική κοινότητα συζητά για την ηθική και τη νομιμότητα της ευθανασίας και του PAS εδώ  και  αιώνες. Σήμερα, οι νόμοι για την ευθανασία και το PAS είναι διαφορετικοί μεταξύ των κρατών και χωρών.

Τι είναι το PAS;

Η ευθανασία (στην οποία ένας γιατρός χορηγεί μια θανατηφόρα δόση φαρμάκου σε έναν ασθενή) και η υποβοηθούμενη από ιατρό αυτοκτονία (PAS) είναι παράνομες στις περισσότερες χώρες. Ωστόσο, αρκετές χώρες έχουν νομιμοποιήσει τη μία ή και τις δύο πρακτικές.

Τι ισχύει στην Ε.Ε

Αυστρία: Η ενεργητική ευθανασία και η υποβοηθούμενη αυτοκτονία απαγορεύονται. Η παθητική ευθανασία επιτρέπεται μόνο σε περίπτωση απαίτησης του ασθενούς που πάσχει από ανίατη νόσο. Αναγνωρίζεται το δικαίωμα του ασθενούς στην άρνηση της θεραπείας, υπό την προϋπόθεση της πλήρους και εμπεριστατωμένης ενημέρωσης από το θεράποντα γιατρό και κατόπιν ενυπόγραφου αιτήματος από τον ίδιον τον ασθενή.

Βέλγιο: Έχει από το 2002 νομιμοποιήσει την ευθανασία, η οποία πραγματοποιείται από άλλο άτομο, εκτός από τον ενδιαφερόμενο, κατόπιν απαίτησης του τελευταίου. Η απαίτηση πρέπει να είναι έγγραφη, να εκφράζει την επιθυμία του ατόμου και να συντάσσεται ή να επιβεβαιώνεται εντός πενταετίας, ενώ μπορεί να τροποποιηθεί ή να ανακληθεί ανά πάσα στιγμή. Ο γιατρός που θα αναλάβει την ευθανασία πρέπει να επιβεβαιώσει ότι ο ασθενής πάσχει από σοβαρή και μη αναστρέψιμη βλάβη, που έχει προκληθεί από ασθένεια ή ατύχημα.

Βουλγαρία: Απαγορεύεται οποιαδήποτε μορφή ευθανασίας, θεωρούμενη έγκλημα ανθρωποκτονίας.

Γαλλία: Η ενεργητική ευθανασία και η υποβοηθούμενη αυτοκτονία απαγορεύονται, ενώ η παθητική ευθανασία επιτρέπεται από το 2005. Παρέχεται η δυνατότητα στους ασθενείς να εκφράσουν ελεύθερα τη βούλησή τους σχετικά με την παράλειψη ή τη διακοπή της θεραπευτικής τους αγωγής.

Γερμανία: Η ενεργητική ευθανασία απαγορεύεται, ενώ η παθητική ευθανασία επιτρέπεται, με την αποδοχή του πρόωρου θανάτου μέσω ιατρικής θεραπείας που αποσκοπεί στην ανακούφιση του πόνου. Από το 2015 επιτρέπεται η υποβοηθούμενη αυτοκτονία σε μεμονωμένους ασθενείς, με αλτρουιστικά κίνητρα.

Δανία: Η ευθανασία και η υποβοηθούμενη αυτοκτονία απαγορεύονται, ενώ η παθητική ευθανασία επιτρέπεται, όταν ο ασθενής δηλώσει ότι δεν θέλει να ταλαιπωρείται και ότι επιθυμεί να εφαρμοστεί σε αυτόν παθητική ευθανασία, οπότε ο γιατρός οφείλει συμμόρφωση. Η ενεργητική ευθανασία τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση δημιουργώντας διχασμό απόψεων στην κοινωνία.

Εσθονία: Η ευθανασία και η υποβοηθούμενη αυτοκτονία απαγορεύονται. Ωστόσο αναγνωρίζεται το δικαίωμα στην άρνηση της θεραπείας από ασθενείς τελικού σταδίου.

Ηνωμένο Βασίλειο: Η ευθανασία και η υποβοηθούμενη αυτοκτονία αποτελούν εγκλήματα ανθρωποκτονίας, ενώ η παθητική ευθανασία επιτρέπεται σε ορισμένες περιπτώσεις. Αναγνωρίζεται το δικαίωμα άρνησης στη θεραπεία από ασθενείς με ανίατη νόσο, επομένως ο ιατρός οφείλει να σεβαστεί την απόφαση του ασθενούς στη μη λήψη ή διακοπή της θεραπείας.

Ιρλανδία: Απαγορεύεται η ευθανασία και η υποβοηθούμενη αυτοκτονία, ωστόσο αναγνωρίζεται το δικαίωμα του ασθενούς στην άρνηση της θεραπείας.

Ισπανία: Δε διαθέτει ειδική νομοθεσία σχετικά με την ευθανασία και την υποβοηθούμενη αυτοκτονία. Ο ισπανικός ποινικός κώδικας ποινικοποιεί την ευθανασία και την υποβοηθούμενη αυτοκτονία, καθώς και οι δύο περιπτώσεις θεωρούνται ως εγκλήματα κατά της ζωής, με ελαφρυντικά. Η παθητική ευθανασία δεν απαγορεύεται και υπάρχει, από το 2002, νόμος που τη ρυθμίζει.

Ιταλία: Η ενεργητική ευθανασία και η υποβοηθούμενη αυτοκτονία απαγορεύονται από τον ιταλικό ποινικό και αστικό κώδικα, ενώ η παθητική ευθανασία αποτελεί πολύπλοκη κατάσταση. Σύμφωνα με τον ιταλικό ποινικό κώδικα, «ο επαγγελματίας υγείας έχει την υποχρέωση να προβεί σε οποιαδήποτε πράξη προκειμένου να σώσει τη ζωή του ασθενούς. Σε αντίθετη περίπτωση, η συμπεριφορά του καθίσταται ίση με ενεργό δολοφονία», επομένως η παθητική ευθανασία τυπικά απαγορεύεται. Στο κοινοβούλιο της χώρας έχει τεθεί νομοθετική πρόταση με σκοπό τη νομιμοποίηση της ευθανασίας.

Ολλανδία: Η ευθανασία και η υποβοηθούμενη αυτοκτονία επιτρέπονται σε άτομα άνω των δεκαοκτώ ετών από το 2002, ενώ το 2014 επετράπη και σε παιδιά άνω των 12 ετών. Δε γίνεται χρήση των όρων «ενεργητική» και «παθητική» ευθανασία, διότι θεωρήθηκαν πολύ συγκεχυμένες. Σύμφωνα με τη νομοθεσία, ευθανασία νοείται η χορήγηση θανατηφόρας δόσης από το ιατρικό προσωπικό στον ασθενή, κατόπιν ρητού αιτήματος του τελευταίου.

Κροατία: Η ευθανασία και η υποβοηθούμενη αυτοκτονία απαγορεύονται. Ωστόσο, αναγνωρίζεται το δικαίωμα του ασθενούς στην άρνηση της θεραπείας, κατόπιν υπογραφής από τον ίδιον τον ασθενή, επομένως η δήλωση επιθυμίας για διακοπή ή μη λήψη της θεραπείας γίνονται αποδεκτές σε ασθενείς με ανίατη νόσο.

Κύπρος: Η ευθανασία και η υποβοηθούμενη αυτοκτονία απαγορεύονται, όπως και η παθητική ευθανασία. Αναμένεται συζήτηση στο κοινοβούλιο για την ευθανασία.

Λετονία: Δεν υφίσταται νομοθετικό πλαίσιο για ευθανασία ή υποβοηθούμενη αυτοκτονία. Το ποινικό δίκαιο τις αντιμετωπίζει ως εγκλήματα κατά της ζωής, ωστόσο αναγνωρίζεται το δικαίωμα στην άρνηση της θεραπείας σε ασθενείς με ανίατη νόσο.

Λιθουανία: Απαγορεύεται οποιαδήποτε μορφή ευθανασίας. Τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα τονίζονται διαρκώς στις συζητήσεις σχετικών νομοσχεδίων, αλλά μέχρι σήμερα δεν έχει ληφθεί καμία απόφαση.

Λουξεμβούργο: Τόσο η ευθανασία όσο και η υποβοηθούμενη αυτοκτονία επιτρέπονται από το 2009 σε άτομα με ανίατη ασθένεια. Οι ασθενείς μπορούν να επιλέξουν τον τρόπο και το χρόνο που θα τελειώσει η ζωή τους και οι γιατροί που αναλαμβάνουν να ικανοποιήσουν το αίτημά τους για ευθανασία ή υποβοηθούμενη αυτοκτονία προστατεύονται από τη δίωξη. Υπάρχουν αυστηροί νομικοί όροι για τη διασφάλιση της διαφάνειας και του ελέγχου των ιατρικών διαδικασιών για τον οικειοθελή τερματισμό της ζωής.

Μάλτα: Η ενεργητική ευθανασία, καθώς και η υποβοηθούμενη αυτοκτονία, απαγορεύονται από το νόμο. Αντιθέτως, επιτρέπεται η παθητική ευθανασία, που έγκειται στο δικαίωμα του ασθενούς στην άρνηση της θεραπείας.

Ουγγαρία: Η ενεργητική ευθανασία, καθώς και η υποβοηθούμενη αυτοκτονία, απαγορεύονται από το νόμο. Αντιθέτως, επιτρέπεται η παθητική ευθανασία, με αυστηρά μέτρα.

Πολωνία: Όλες οι μορφές ευθανασίας και η υποβοηθούμενη αυτοκτονία είναι παράνομες. Η χώρα αντιτίθεται σε οποιαδήποτε πρόταση επί του θέματος.

Πορτογαλία: Η ενεργητική ευθανασία και η υποβοηθούμενη αυτοκτονία απαγορεύονται από το νόμο, ενώ επιτρέπεται η παθητική ευθανασία, μη χρήση ή διακοπή των θεραπευτικών ή υποστηρικτικών μέσων που θα παρέτειναν τη ζωή του ασθενούς. Στο κοινοβούλιο αναμένεται συζήτηση για τη νομιμοποίηση της ευθανασίας.

Ρουμανία: Απαγορεύεται οποιαδήποτε μορφή ευθανασίας και η υποβοηθούμενη αυτοκτονία.

Σλοβακία: Απαγορεύεται η ενεργητική ευθανασία και η υποβοηθούμενη αυτοκτονία από τη νομοθεσία και από τους κώδικες δεοντολογίας των επαγγελμάτων υγείας. Η παθητική ευθανασία επιτρέπεται, όταν το ιατρικό προσωπικό θεωρεί μάταιη μια θεραπεία και αφού πραγματοποιηθεί ιατρικό συμβούλιο για τη διακοπή της.

Σλοβενία: Απαγορεύεται οποιαδήποτε μορφή ευθανασίας και η υποβοηθούμενη αυτοκτονία.

Σουηδία: Η βοήθεια ενός ατόμου για τη χορήγηση θανατηφόρων ουσιών παραμένει παράνομη, ωστόσο η υποβοηθούμενη αυτοκτονία, χωρίς προσωπικά συμφέροντα, είναι γενικά απαλλαγμένη από ποινή. Η παθητική ευθανασία επιτρέπεται, έτσι οποιοσδήποτε ασθενής επιθυμεί να διακόψει τη θεραπεία του έχει δικαίωμα να το πράξει.

Τσεχία: Απαγορεύεται οποιαδήποτε μορφή ευθανασίας και η υποβοηθούμενη αυτοκτονία. Ωστόσο, οι βουλευτές ετοιμάζονται να υποβάλουν νομοσχέδιο, εμπνευσμένο από το Βέλγιο, που θα νομιμοποιεί την ευθανασία και την υποβοηθούμενη αυτοκτονία.

Φινλανδία: Η ευθανασία είναι παράνομη, ωστόσο η παθητική ευθανασία αποτελεί συνήθη πρακτική από τους γιατρούς, σε συνδυασμό με το δικαίωμα της άρνησης της θεραπείας από τον ίδιον τον ασθενή. Στο κοινοβούλιο της χώρας έχει υποβληθεί νομοθετική πρόταση, με σκοπό τη νομιμοποίηση της ευθανασίας.

Υ.Γ. Στην Ελλάδα και η συζήτηση για την ευθανασία μοιάζει με ταμπού! Πρώτος πριν από τέσσερα χρόνια, είχε το θάρρος να σπάσει το ταμπού της ευθανασίας ήταν ο δημοσιογράφος Αλέξανδρος Βέλιος, τόσο με το τελευταίο βιβλίο του Εγώ και ο θάνατος μου, όσο και με τον ίδιο το θάνατο του, τον οποίο σφράγισε με τη φράση ευ ζην, ευ θνήσκειν.

Συμπαραστάτες στην προσπάθεια του Βέλιου να συνεγείρει τους συμπολίτες του να διεκδικήσουν το ύστατο δικαίωμα στην επιλογή του θανάτου τους στάθηκαν λιγοστοί άνθρωποι. Μεταξύ αυτών και ο ιδρυτής του new Deal Πάνος Μαυρίδης, ο οποίος λίγα χρόνια μετά τον θάνατο του Βέλιου μίλησε στον Ιανό για την σημασία που είχε αυτή η “σταυροφορία” για τον εκλιπόντα.

YouTube player

ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP

Download on the App Store

Μοίρασε το

του αρθρογράφου

ideas change society

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

Αφήστε μια απάντηση

Σχόλια

Μπες στη συζήτηση

Κάνε εγγραφή για να αφήσεις τα σχόλιά σου

Κάνε εγγραφή για να αφήσεις τα σχόλιά σου