Ο Θανάσης Κ. εξηγεί γιατί ο Χριστιανισμός διαφέρει από άλλα θρησκευτικά δόγματα και επιβίωσε ανά τους αιώνες. Είναι ο τετραπλός συμβολισμός που δίνει ο Χριστός με την Σταύρωση και την Ανάσταση. η Ταπείνωση Του που οδηγεί στη Λύτρωση και κατόπιν στην Ελευθερία και την Ελπίδα που βρίσκει απήχηση στους ταπεινούς ανθρώπους…
“Σήμερον κρεμᾶται ἐπὶ ξύλου ὁ ἐν ὕδασι τὴν γῆν κρεμάσας.
Στέφανον ἐξ ἀκανθῶν περιτίθεται ὁ τῶν ἀγγέλων Βασιλεύς.
Ψευδῆ πορφύραν περιβάλλεται ὁ περιβάλλων τὸν οὐρανὸν ἐν Νεφέλαις.
Ῥάπισμα κατεδέξατο ὁ ἐν Ἰορδάνῃ ἐλευθερώσας τὸν Ἀδάμ.
Ἥλοις προσηλώθη ὁ Νυμφίος τῆς Ἐκκλησίας.
Λόγχῃ ἐκεντήθη ὁ Υἱὸς τῆς Παρθένου…”.
Η Ταπείνωση
Η Χριστιανική υμνογραφία στις πιο ποιητικές της στιγμές! Ανάμεσα στην ανάγνωση του 5ου (κατά Ματθαίον) και του 6ου (κατά Μάρκον) Ευαγγελίου, την Μεγάλη Πέμπτη το βράδυ, σβήνουν τα φώτα της Εκκλησίας, και λιτανεύεται ο Εσταυρωμένος, ενώ οι ιερείς, η χορωδία και το εκκλησίασμα ψέλνουν τους στίχους αυτούς…
Προσέξτε την κατανυκτική – και σπαρακτική – αντίθεση! Και την ειρωνεία…
Σήμερα σταυρώνεται αυτός που δημιούργησε τον κόσμο.
Σήμερα βάζουν αγκάθινο στεφάνι στον Βασιλιά των Αγγέλων.
Σήμερα χαστουκίζουν αυτόν που κυριαρχεί στους Ουρανούς.
Σήμερα καρφώνουν αυτόν που μας απελευθέρωσε από το Προπατορικό αμάρτημα.
Σήμερα λογχίζουν τον Νυμφίο της Εκκλησίας…
Με άλλα λόγια, σήμερα ταπεινώνεται – και μάλιστα με τη θέληση Του – ο Σωτήρας Θεός!
Και η Ταπείνωση Του από τους ανθρώπους, είναι η Σωτηρία του Ανθρώπου! Αυτό το νόημα της ανθρώπινης Σωτηρίας μέσα από την Ταπείνωση του Θεού, είναι μοναδικό και ανεπανάληπτο…
Σημασία δεν έχει αν “πιστεύει” κανείς ή δεν πιστεύει…
Σημασία δεν έχει αν κατανοεί και αποδέχεται τα θρησκευτικά δόγματα.
Το ανθρωπολογικό μήνυμα
Σημασία εδώ έχει αυτό το ανθρωπολογικό μήνυμα της ταπείνωσης και το κατανυκτικό συναίσθημα που δημιουργεί στην κοινωνία…
Άλλες θρησκείες και άλλες φιλοσοφίες, επαγγέλθηκαν την “λύτρωση” των ανθρώπων μέσα από τον Πίστη, την Υποταγή, τη Δύναμη και τη Γνώση.
– Αλλού πρόταγμα ήταν η Πίστη: Πίστεψε αυτό που δεν μπορείς να κατανοήσεις.
– Αλλού πρόταγμα ήταν η Υποταγή: Αποδέξου αυτό που δεν πρέπει να αρνηθείς!
– Αλλού πρόταγμα ήταν η Δύναμη: Αποδέξου αυτό που δεν μπορείς να αρνηθείς.
– Κι αλλού πρόταγμα είναι η Γνώση: Πίστεψε μόνον όσα μπορείς να καταλάβεις και να αποδείξεις με το νου σου…
Σε τι διαφέρει ο Χριστιανισμός;
Στο Χριστιανισμό, στα πάθη και την Ανάσταση του Θεανθρώπου, έχουμε ένα μήνυμα διαφορετικό: Την Αγάπη προς Αυτόν που ταπεινώθηκε για να μας σώσει…
Η Αγάπη και η Ταπείνωση, ανοίγουν εντελώς καινούργιους δρόμους… Και εξηγούν πώς ένα τέτοιο μήνυμα που ξεκίνησε από ταπεινούς ανθρώπους – κατά κόσμον ψαράδες της Γαλιλαίας και τεχνίτες της Ιουδαίας – κατάφερε και εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο.
Και άντεξε τόσους αιώνες. Και επιβίωσε τόσων ισχυρών τυράννων, και πανίσχυρων αυτοκρατοριών. Και επιβίωσε διωγμών, γενικευμένης αναρχίας, Μεσαίωνα, πολέμων και επαναστάσεων, λοιμών, λιμών και φυσικών καταστροφών.
Γιατί η Ταπείνωση του Λυτρώνει ασκεί πάντα τεράστια γοητεία στις καρδιές και τις συνειδήσεις των ταπεινών και καταφρονεμένων. Παντού και πάντα.
Η Δύναμη σπέρνει το φόβο σε όλους. Αλλά η Δύναμη είναι ιδιότητα των ισχυρών – και μόνο.
Η Γνώση προκαλεί σεβασμό. Αλλά η Γνώση είναι “αρετή” των Σοφών – και μόνο.
Όμως, η ταπείνωση είναι κάτι που οι ταπεινοί όλου του κόσμου και όλων των εποχών το ξέρουν ήδη πολύ καλά. Γιατί το ζουν στο πετσί τους καθημερινά… Εκείνο που δεν υποπτεύονταν μέχρι τότε, είναι ότι η ταπείνωση είναι ο τρόπος που διαλέγει ο Θεός τους, για να δείξει την Αγάπη Του στους ανθρώπους – και ιδιαίτερα στους ταπεινούς…
Και μάλιστα, η ταπείνωση του Παντοδύναμου Θεού ως υπέρτατο σύμβολο της Αγάπης Του για τους ανθρώπους.
Κι ως υπέρτατος σεβασμός της Ελευθερίας του Ανθρώπου. Γιατί ο Θεός δεν ασκεί την παντοδυναμία του για να “σώσει” τους ανθρώπους χωρίς τη θέληση τους. Όχι στέλνει τον Υιό του να ταπεινωθεί και να θυσιαστεί για να δώσει την επιλογή στους ανθρώπους.
Επιλογή που ο καθένας τους θα την κάνει ή δεν θα την κάνει – θα ακολουθήσει ή δεν θα ακολουθήσει – με την δική του ελεύθερη βούληση. Και μόνο…
Η Λύτρωση ως ελεύθερη επιλογή
Η ταπείνωση του παντοδύναμου Θεού ως Λύτρωση και η Λύτρωση ως ελεύθερη επιλογή των ανθρώπων, δηλαδή ως “αποθέωση” της Ελευθερίας του Ανθρώπου.
Αυτό το τριπλό μήνυμα Ταπείνωσης, Λύτρωσης, Ελευθερίας είναι μοναδική πηγή Ελπίδας για τους ανθρώπους σε όλα τα μήκη και τα πλάτη, σε όλες τις εποχές.
Αυτός ο τετραπλός συμβολισμός: Ταπείνωσης – Λύτρωσης – Ελευθερίας και Ελπίδας,
προκαλεί αληθινή έκρηξη συναισθημάτων, ιδιαίτερα στους ταπεινούς.
Είναι συμβολισμός που εξισώνει τον πιο ανήμπορο με τον “άρχοντα”. Τον τυραννικό δυνάστη με τον τελευταίο δούλο. Τον πιο “προβεβλημένο” με τον πιο περιθωριοποιημένο.
Όχι μόνο στη “Βασιλεία των Ουρανών”…
Αλλά και εδώ, στον κόσμο που ζούμε.
Γιατί όλη αυτή η αναπαράσταση των Παθών κάθε Μεγάλη Εβδομάδα και η κατανυκτική μυσταγωγία που την περιβάλλει είναι τωρινή υπόμνηση, στο σημερινό εν ζωή “πλήρωμα”, της Εκκλησίας, ότι:
“Μακάριοι οι ταπεινοί, ότι αυτοί υψωθήσονται”!
Με το δίκιο τους λοιπόν οι κατά καιρούς τύραννοι, φοβήθηκαν και μίσησαν, αυτό το “επαναστατικό μήνυμα” της Χριστιανικής διδασκαλίας.
Δεν άντεχαν την Ταπείνωση που οδηγεί στη Λύτρωση οι αλαζόνες και υπερφίαλοι.
Αλλού εξόντωναν τους Χριστιανούς στις αρένες.
Αλλού τους πέταξαν βορά των θηρίων.
Αλλού τους έστειλαν στα φοβερά Γκούλανγκ.
Αλλού, πιο πονηρά, προσεταιρίστηκαν τη διδασκαλία του Χριστού και προσπάθησαν να τη μετατρέψουν σε εξουσιαστικό δόγμα και άλλοθι της δικής τους στυγνής καταπίεσης.
Στο τέλος πάντα απέτυχαν! Το μήνυμα της Ταπείνωσης – Λύτρωσης – Ελευθερίας-Ελπίδας πάντα θριάμβευε στο τέλος. Και σάρωνε τυράννους είτε με στέμματα είτε με “τιάρες” – είτε και με άμφια ακόμα…
Πολλοί “Χριστιανοί” κατάντησαν Φαρισαίοι. Αλλά το μήνυμα του Ιησού τελικά απέρριπτε το Φαρισαϊσμό…
Η Αγάπη δίνεται και ανταποδίδεται
Γιατί παντού και πάντα υπάρχουν οι “ταπεινοί” που διψάνε για μήνυμα Ταπείνωσης που Λυτρώνει και απελευθερώνει… Διψάνε για Ελπίδα! Η ανταπόκριση των ταπεινών σε αυτό το λυτρωτικό μήνυμα δεν είναι εκδήλωση Πίστης μόνο. Είναι ανταπόδοση Αγάπης!
Συνοψίζεται στα εγκώμια της Μεγάλης Παρασκευής. Και μάλιστα ως η πιο άφατη μορφή Αγάπης: ο μητρικός Θρήνος.
Όπου το Εκκλησίασμα ψέλνει το λυγμό της Παναγίας, όταν αντικρίζει το νεκρό παιδί της αποκαθηλωμένο από το Σταυρό του Μαρτυρίου:
— Ω γλυκύ μου έαρ, γλυκύτατο μου τέκνο, που έδυ σου το κάλλος! Γλυκιά μου άνοιξη πού χάθηκε η ομορφιά σου. Και το Εκκλησίασμα ως χορικό αρχαίας τραγωδίας, με ένα στίχο τα συνοψίζει όλα:
– Αι γενεαί πάσαι, ύμνον Τη Ταφή Σου, προσφέρουσι Χριστέ μου.
Η Αγάπη που δεν είναι απλή έλξη, δεν είναι μόνο ευγνωμοσύνη, δεν είναι μόνο Πίστη – αποδοχή, είναι θυσία!
Η θυσιαστική αγάπη γίνεται θρήνος και όρκος. Και τότε λυτρώνει. Τη στιγμή του μαρτυρίου η Θυσία των Θεανθρώπου “δικαιώνεται”. Όταν το εκκλησίασμα του ανταποδίδει αυτή την Αγάπη!
Κι έκτοτε αυτό επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο… Κατά κυριολεξία μάλιστα: Αι γενεαί πάσαι…
Ό,τι αγγίζει και ενώνει τους Έλληνες απανταχού της Γης
ΥΓ.1 Ο γράφων ΔΕΝ είναι πιστός (με τη συμβατική έννοια του όρου). Και δεν είναι θρησκευόμενος. Με τίποτε… Αλλά το απελευθερωτικό μήνυμα της Ταπείνωσης του Θεού που λυτρώνει τους ανθρώπους με Αγάπη – όχι ο “τιμωρός” Θεός, όχι ο “εκδικητικός” Θεός, όχι ο “μνησίκακος” Θεός – αλλά ο Θεός που αγαπάει τους ανθρώπους και ταπεινώνεται και θυσιάζεται για να τους σώσει, αυτό το μήνυμα με αγγίζει!
Γιατί με κάνει καλύτερο άνθρωπο. Και τη στιγμή που όλοι μας νιώθουμε την ίδια κατάνυξη, ιδιαίτερα από την υμνογραφία της Μεγάλης Εβδομάδας, όλοι μας γινόμαστε κάπως καλύτεροι άνθρωποι, έστω και για λίγο…
Χώρια που ως Λαός βιώσαμε την Παλιγγενεσία μας, ως μήνυμα Ελευθερίας (Ευαγγελισμό) και ως Ανάσταση του Έθνους.
Και με αυτή την έννοια είναι βαθιά συνυφασμένο με την ιδιοπροσωπεία μας και με τη συλλογική μας ταυτότητα. Κι όποιος αυτά προσπαθεί να μας τα ξεριζώσει από την ψυχή, κακό του κεφαλιού του. Ματαιοπονεί.
Καλή Ανάσταση…
ΥΓ.2 Κάποτε Μεγάλο Σάββατο στις ΗΠΑ, διάβαζα για τα “οκτάωρα” (qualifying exams) του διδακτορικού μου. Το θέμα που δούλευα ήταν το θεώρημα του Ντιράκ θυμάμαι [πώς η συνεχής συνάρτηση του Σρέντιγκερ στην Κβαντική Φυσική και οι Πίνακες του Χάϊζεμπεργκ στην Κβαντική Μηχανική, δύο φαινομενικά τόσο διαφορετικές προσεγγίσεις, ήταν στην ουσία “ισοδύναμες”. Το ίδιο πράγμα! (σε διαφορετικούς χώρους αναφοράς…)]. Εκείνη τη στιγμή δεν με απασχολούσε η Πίστη μου.
Με απασχολούσε η “απόδειξη” που έπρεπε να εμπεδώσω, η Λύση στο πρόβλημά… Κάποια στιγμή χτύπησε το κουδούνι. Ήταν η γειτόνισσα, Ελληνίδα κι αυτή. Οι σχέσεις μας μάλλον κακές ως τότε. Και με αυτήν και με τον άντρα της. Είχαμε πρόσφατα ανταλλάξει βαριές κουβέντες… Και τώρα στεκόταν εκεί στην πόρτα μου, κρατώντας μερικά κόκκινα αυγά κι ένα τσουρέκι.
— Καλή Ανάσταση, μου είπε χαμογελώντας. Ξωπίσω ο άντρας της με μια μπουκάλα κρασί.
– Αυτό είναι από την Ελλάδα, μου είπε. Βαρελίσιο! Χθεσινή παραλαβή. ‘Έκπληκτος – και αμήχανος – τους ευχαρίστησα και τα πήρα. Έκλεισα την πόρτα. Τώρα πια δεν με απασχολούσε η “λύση” στο πρόβλημα. Η ψυχή μου, για κάποιο μυστηριακό λόγο, είχε γεμίσει Νόημα: Οι γείτονές μου δεν καταλάβαιναν τίποτε από τα μαθηματικά της Κβαντικής Φυσικής – είναι βέβαιο.
Αλλά είχαν την ψυχική ανωτερότητα να βάλουν στην πάντα τις κακίες μας και τις “έχθρες” μας και τα “λόγια” που είχαμε ανταλλάξει – και με μια ταπείνωση του εγωισμού τους, να κάνουν χειρονομία αγάπης. Απλή χειρονομία. Να μου δώσουν πασχαλινό πεσκέσι…
Καλή Ανάσταση σε όλους!
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
