Επώδυνη δημοσιονομική εξυγίανση για δέκα μέχρι είκοσι χρόνια βλέπει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για την Ελλάδα και άλλες χώρες της Ευρωζώνης.
Δεν γνωρίζουμε αν αυτή η πρόβλεψη ταιριάζει στην Ιρλανδία -η οποία είχε βασίσει πολλά στον χρηματοπιστωτικό τομέα που τώρα κατέρρευσε- αλλά για την Ελλάδα μάλλον ισχύει το «τόσα ξέρουν, τόσα λένε». Και αυτό, όχι γιατί οι μετά Χριστόν προβλέψεις αποδείχθηκαν ανεπιτυχείς, αλλά επειδή έτσι λειτουργούν οι συνάξεις των οικονομολόγων, είτε βρίσκονται στο ΔΝΤ είτε σε κάποιο μπαρ των Βρυξελλών. Κοιτούν τα νούμερα και δεν βλέπουν τις οικονομίες…
Υπάρχουν όμως κάποια πράγματα που διαλανθάνουν της προσοχής των οικονομολόγων και δεν μπαίνουν στα οικονομετρικά μοντέλα των επιτηρητών. Είναι αυτά που εμείς ονομάζουμε «ελληνικές ιδιαιτερότητες» και αυτοί όχι απλώς αδυνατούν να τις κατανοήσουν, αλλά δεν μπορούν καν να τις δουν. Είναι σίγουρο ότι κανείς από εκείνους που την περασμένη εβδομάδα τριγυρνούσαν στα υπουργεία και ήλεγχαν λογαριασμούς θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί ότι ξοδεύουμε μερικά εκατομμύρια τον χρόνο επειδή ξεχάστηκε μια μεραρχία στην Τρίπολη. Δεν περνάει από το μυαλό τους ότι τα πρατήρια δεν έχουν ταμειακές μηχανές επειδή η βενζίνη… εξαερώνεται.
Είναι προφανές ότι οι επιτηρητές λειτουργούν ως επί το πλείστον με δυτικά ορθολογικά κριτήρια. Φαντάζονται ότι η Ελλάδα είναι κάτι σαν την Ιρλανδία, μόνο που της ξέφυγαν κάποιοι λογαριασμοί, στο ασφαλιστικό ή στις δαπάνες του Δημοσίου. Και είναι φυσιολογικό: όπως μέχρι τώρα δεν μπορούσαν να φανταστούν ότι κάποια χώρα μέλος της Ε. Ε. θα έστελνε πλαστά στοιχεία (όχι από ηθική σκοπιά, αλλά καθαρού συμφέροντος: το μακροχρόνιο κόστος μιας τέτοιας πράξης είναι απείρως μεγαλύτερο, από το βραχυχρόνιο όφελος), έτσι δεν μπορούν να φανταστούν ότι μια χώρα θα ξοδεύει κάθε χρόνο το 12% των προϋπολογισμών των πανεπιστημίων για να αποκαθιστά τις ζημιές των καταλήψεων, ενώ πολιτικοί και πανεπιστημιακοί θα συζητούν για τη φύση του ασύλου και τη χρησιμότητά του σε καιρούς δικτατορίας.
Εκεί όμως βρίσκεται και η μεγάλη ευκαιρία της χώρας να διαψεύσει τα μαύρα σενάρια. Σήμερα υπό την πίεση των αγορών δεν κόβουμε σπατάλες, κόβουμε δαπάνες. Αν καταφέρουμε να εξορθολογίσουμε έστω εν μέρει τη λειτουργία του κράτους -αν δηλαδή περικόψουμε εκείνες τις δαπάνες που οι επιτηρητές δεν μπορούν καν να φανταστούν ότι υπάρχουν- και αυτοί θα εκπλαγούν και εμείς θα πάμε καλύτερα.
Το άρθρο του Πάσχου Μανδραβέλη δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ”