Η Άμεση αντικατάσταση ενός…σάπιου αγωγού τροφοδοσίας αμερικανικών αεροσκαφών από τη βάση της Σούδας, στην Κρήτη, θα σηματοδοτήσει την αρχή της νέας φάσης στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις.
Η αμερικανική πλευρά θα αναθέσει το έργο σε έλληνα εργολάβο πιθανόν μέχρι το τέλος του έτους και θα καταβάλλει το κόστος του, στη βάση της συμφωνίας των εκατέρωθεν υπουργείων Εξωτερικών, από το 2001, για τη διευκόλυνση στρατιωτικού έργου.
Επόμενο «σήμα» για την πορεία των σχέσεων Αθήνας-Ουάσινγκτον αναμένεται να είναι η επίσημη ανακοίνωση της κατάργησης της άδειας βίζα για τους έλληνες πολίτες που θα επισκέπτονται τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η ανακοίνωση αναμένεται να γίνει κατά το αμέσως προσεχές διάστημα, πιθανόν κατά την επίσκεψη του υπουργού αναπληρωτή εξωτερικών Δημήτρη Δρούτσα στις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς η γεμάτη αντζέντα δεν επιτρέπει προς το παρόν στον Γιώργος Παπανδρέου ένα τέτοιο ταξίδι.
«Τουρκικά» και ΝΑΤΟϊκά
Η Αθήνα θα χρειασθεί αρκετές συνεννοήσεις με την αμερικανική πλευρά και για τα «τουρκικά» θέματα ελληνικού ενδιαφέροντος, όπως οι διεκδικήσεις της Άγκυρας στο Αιγαίο, οι οποίες εντάσσονται κυρίως στα διμερή.
Η κυβέρνηση θα διεκδικήσει από την Ουάσινγκτον να άρει τις ίσες αποστάσεις που τηρεί μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Θα προβάλλει τις θέσεις της και «τη βούληση να προχωρήσουν ταχείες διαπραγματεύσεις μέχρι την προσφυγή στο Δικαστήριο της Χάγης, αφού συνταχθεί συνυποσχετικό έγγραφο.
Ωστόσο, πριν δηλωθεί ως αποδεκτό απ’ όλους το στάτους στο Αιγαίο, και γίνουν σεβαστά το Διεθνές Δίκαιο και οι διεθνείς συνθήκες, η κυβέρνηση «δεν προτίθεται να συζητήσει ο,τιδήποτε, παρά την κατά καιρούς μεσολαβητική διάθεση των ΗΠΑ». Με την ίδια λογική η Αθήνα θα πολιτευθεί και για τα προβλήματα που δημιουργεί η Τουρκία στο ΝΑΤΟ, κατά τον σχεδιασμό ασκήσεων στο Αιγαίο. Θα ζητήσει δραστική παρέμβαση του Επιτελείου της Συμμαχίας, στη βάση του σεβασμού του διεθνούς Δικαίου και των συνθηκών.
ΝΑΤΟϊκό πλαίσιο αναφοράς έχει και η εμπλοκή στη συνεργασία των στρατιωτικών μηχανισμών της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, λόγω του τουρκικού βέτο στη συμμετοχή της Κύπρου σε επιχειρήσεις δι’ εγκαταστάσεων της Συμμαχίας. Το ΝΑΤΟ αφορά και το θέμα του τούρκου διοικητή στο υποεπιτελείο της Λάρισας, που ενδέχεται να αλλάξει από την άνοιξη. Η Ελλάδα προτίθεται να διαπραγματευθεί, «όχι όμως με τρόπο που θα καταστήσει διμερές το πρόβλημα και πάντοτε με βάση το εθνικό συμφέρον».
Σε ανάλογη βάση θα συζητηθούν τα ζητήματα αμυντικών προμηθειών για τις οποίες τηρείται αιδήμων σιωπή.
Ευκολότερη για τη σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες αναμένεται να αποδειχθεί η ελληνική συμμετοχή στην εκστρατεία στο Αφγανιστάν, παρά τις διαφορετικές απόψεις, ενώ ταύτιση θέσεων σημειώνεται γύρω από την αντιμετώπιση της διεθνούς πειρατείας.
Αντιπυραυλικό…μέλλον
Οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις θα δοκιμασθούν, σε κοντινό αλλά απροσδιόριστο ακόμη χρόνο, γύρω από τις αποφάσεις της Ουάσινγκτον για την περιπολία αμερικανικών πυραυλοφόρων πλοίων τα οποία θα περιπολούν στη νοτιανατολική Μεσόγειο.
Θα έχουν στο σκόπευτρο το οπλοστάσιο του Ιράν, καθώς αντικαθιστούν στον αμερικανικό σχεδιασμό τα επίγεια συστήματα που επρόκειτο να εγκατασταθούν σε χώρες της ανατολικής Ευρώπης. Ο νέος σχεδιασμός θα απαιτήσει βοηθητικά ραντάρ σε εδάφη της περιοχής κίνησης των πλοίων.
Η Ελλάδα επιφυλάσσεται να λάβει θέση για το ζήτημα όταν θα έχει ενημερωθεί πλήρως για τον σχεδιασμό της Ουάσινγκτον, υπό τις προϋποθέσεις – η αμερικανική πρωτοβουλία να καλυφθεί από το ΝΑΤΟ και η ΕΕ να συμπράξει σ’ αυτήν.
Η κυβέρνηση δίδει μεγάλη σημασία στην αντιπυραυλική συνεργασία των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας, θεωρώντας ότι έχει συγκλίνουσα οπτική για το θέμα με τη διοίκηση Ομπάμα.
Αναλόγως «φιλορωσικός» είναι ο προσανατολισμός της Αθήνας σε ό,τι αφορά τη συνεργασία της ΕΕ και της Μόσχας για τον ευρωπαϊκό αμυντικό σχεδιασμό, καθώς και του ΝΑΤΟ με τη Ρωσία για τα διεθνή περιφερειακά προβλήματα.
Ενέργεια με «αγκάθια»
Λιγότερο «φιλορωσική» η στάση της Αθήνας για την ενεργειακή συνεργασία με τη Μόσχα. Η κυβέρνηση θέτει υπό επανεξέταση σχεδόν ολόκληρο το πακέτο των διμερών ή πολυμερών συμφωνιών στις οποίες έχει προχωρήσει η κυβέρνηση Καραμανλή.
Κυβερνητικά στελέχη αρνούνται ότι η επανεξέταση προχωρεί υπό το βάρος της αμερικανικής δυσφορίας. Η Ουάσινγκτον επιδιώκει μικρότερη τροφοδότηση της Ευρώπης από τη Ρωσία. Αντιστοίχως προωθεί τη συμμετοχή στην φιλοαμερικανικών συμφερόντων, όπως του Καζακστάν, στην ευρωπαϊκή και ελληνική αποθήκευση και κατανάλωση.
Αρμόδιες πολιτικές πηγές θεωρούν ότι «η τακτική της κυβέρνησης δεν οφείλεται σε αμερικανικό εκνευρισμό ή σε ελληνικές ενοχές έναντι των αμερικανών, για τη σχέση Αθήνας-Μόσχας. Αυτή η σχέση όμως, που χαρακτηρίζεται στρατηγική», λένε τα στελέχη, «μπορεί να αποδεχθεί κούφια λέξη εάν δεν επιβεβαιώνεται από ελληνική στρατηγική».
Η ελληνική στρατηγική, υποστηρίζουν, έχει ήδη εκπονηθεί και πρέπει να τεθεί στις διαβουλεύσεις με τους ρώσους «για μια πιο ισόρροπη σχέση με τα κράτη-τροφοδότες. Για να κατοχυρώσουμε καλύτερα οικονομικά δεδομένα για την Ελλάδα και για να καθορίσουμε όρους προστασίας του περιβάλλοντος».
Διευρωπαϊκό όφελος
Η «διαπραγμάτευση» έχει ήδη αρχίσει, όπως φάνηκε από προ ημερών συνέντευξη του ρώσου υφυπουργού Εξωτερικών Βλαντίμιρ Τίτοβ, στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ (Αριστοτελία Πελώνη). Ο αξιωματούχος τόνισε ότι οι σύγχρονες ελληνορωσικές σχέσεις είναι προϊόν διαβουλεύσεων και συμφωνιών κυρίως με το ΠΑΣΟΚ και είπε ότι ο Γ.Παπανδρέου υποστηρίζει την εμβάθυνσή τους.
Σημείωσε ότι οι (κυρίως ρωσικών συμφερόντων) αγωγοί Μπουργκάζ-Αλεξανδρούπολης και Σάουθ Στρημ είναι «διευρωπαϊκής σημασίας και αμοιβαίως επωφελείς», ενώ χαρακτήρισε την Τουρκία ως τον καλύτερο πελάτη της Ρωσίας στις ενεργειακές συναλλαγές.
Ευχαρίστησε την Άγκυρα επειδή αποδέχεται ρωσικές έρευνες στη θαλάσσια ζώνη αποκλειστικής (τουρκικής) εκμετάλλευσης, ενώ δήλωσε ότι η Μόσχα θα εξετάσει αύξηση της τροφοδότησης του ρωσοτουρκικού αγωγού Μπλου Στρημ και του αγωγού Σαμψούντας-Τζεϊχάν.
Ο Τίτοβ υποστήριξε μια λύση στο Κυπριακό χωρίς επιδιαιτητές και χρονοδιαγράμματα για την επιβολή της, ενώ ανήγγειλε ότι η Μόσχα θα δεχθεί οποιαδήποτε λύση συμφωνήσουν Αθήνα και Σκόπια για το όνομα της πΓΔΜ.
(Το κείμενο αυτό του βασικού συνεργάτη του New Deal Αμβρόσιου Σανταμούρη δημοσιεύθηκε στο τελευταίο φύλλο
της εβδομαδιαίας εφημερίδας «Η Αποψη»).
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
